Innovatieve oplossingen voor duurzame steden en wijken

Samenwerking leidt tot innovatie

Adviseur gebiedsontwikkeling Nienke Maas van TNO: ‘In de praktijk zien we vaak dat een stadsbestuur zijn eigen beleid voert, corporaties investeringsplannen maken om hun woningen te verduurzamen en netwerkbedrijven dat op hun beurt doen om kabels en leidingen te vervangen. Afzonderlijk opereren is buitengewoon inefficiënt. Wij hebben laten zien dat informatie delen en samen plannen maken voor investeringen op de lange termijn veel efficiënter en goedkoper is. De grootste winst is dat partijen die tot dan nauwelijks samenwerkten, nu de handen ineen slaan en daar enthousiast van raken. Er komen ideeën uit die anders nooit waren ontstaan.’

Concreet hebben we dat laten zien in Rotterdam, waar de gemeente, de netwerkbeheerder en een woningcorporatie ervan overtuigd raakten dat alleen gezamenlijk opereren tot optimale oplossingen leidt. Dat was het resultaat van een aantal sessies die door TNO-experts werden begeleid. TNO maakte daarbij gebruik van de Ecodistrict Planner.

De ecodistrictplanner voor toekomstbestendige (co-) investeringen

De Ecodistrict planner is een aanpak en instrument om investeringen in de gebouwde omgeving te verkennen en te beoordelen op zowel duurzaamheid als economische haalbaarheid. De Planner biedt de partijen inzicht welke investeringsbeslissingen welke effecten hebben op verduurzaming, op financiële stromen en op de belangrijkste prioriteiten en ambities van elke partij.

De planner laat bijvoorbeeld zien hoeveel minder verbruik van elektriciteit, gas, warmte en water een maatregel oplevert; hoeveel minder uitstoot van CO2 en welke kosten en opbrengsten ermee zijn gemoeid. Zo kunnen de betrokken partijen door informatie te delen gezamenlijk de juiste afwegingen maken. Ze zijn er dan van verzekerd dat hun investeringen in duurzaamheid toekomstbestendig zijn.

Effecten investeringen verduurzaming nauwkeurig in kaart

De Ecodistrict Planner biedt de partijen inzicht welke investeringsbeslissingen welke effecten hebben op verduurzaming, op financiële stromen en op de belangrijkste prioriteiten en ambities van elke partij. De planner laat zien hoeveel minder verbruik van elektriciteit, gas, warmte en water een maatregel oplevert; zoveel minder uitstoot van CO2 en welke kosten en opbrengsten ermee zijn gemoeid. Zo kunnen de betrokken partijen door informatie te delen gezamenlijk de juiste afwegingen maken. Ze zijn er dan van verzekerd dat hun investeringen in duurzaamheid toekomstbestendig zijn.

Effecten investeringen verduurzaming nauwkeurig in kaart

TNO werkt ook aan de ontwikkeling van een Smart Urban Energy Dashboard. Onderdeel daarvan is PICO, dat samen met andere partijen is ontwikkeld. Hierin is het hele land als het gaat om energie of gebouwde omgeving in kaart gebracht. Bestuurders en corporaties kunnen bepalen welke wijken of straten geschikt zijn voor bepaalde maatregelen om het energieverbruik terug te dringen. Ook is te zien hoeveel energiebesparing een maatregel oplevert en wat de terugverdientijd is. Ondernemers kunnen informatie uit het dashboard gebruiken voor het aanbieden van energiediensten. En het helpt bewoners bij beslissingen over energiemaatregelen voor hun woning.

Verbinding tussen stad en lokale initiatieven

De samenwerking tussen gemeente, netwerkbeheerders en woningcorporaties krijgt vaak te maken met lokale initiatieven van burgers of bedrijven om te energie te besparen. Veel steden hebben onvoldoende inzicht in wat die initiatieven bijdragen aan duurzaamheid en hoe ze goed kunnen aansluiten op het gemeentelijk beleid. Zo helpen we de gemeente Utrecht hun agenda duurzaamheid te verbinden met de activiteiten van burgercollectieven en bedrijfsinitiatieven. ‘Door dat bij elkaar te brengen kunnen partijen gezamenlijk veel meer en sneller milieuwinst behalen’, zegt Nienke Maas.