Crisisbeheersing: nieuwe uitdagingen, nieuwe kansen

Professionele crisisbeheersing stoelt op vijf capaciteiten of ‘vermogens’. Samen met partners in onder meer het veiligheidsdomein richt TNO zich op innovatie en versterking van al deze vijf vermogens.

1. Anticiperend vermogen
Crisisbeheersing begint bij vooruitkijken en het vroegtijdig doorgronden van ontwikkelingen die een bedreiging kunnen vormen voor de stabiliteit en veiligheid. Daarbij gaat het onder meer om het doen van dreigingsanalyses, het beoordelen van (toekomstige) risico’s en het ontwikkelen van scenario’s. TNO is lid van het Analistennetwerk Nationale Veiligheid, een kennisnetwerk dat analyses maakt in het kader van de Strategie Nationale Veiligheid. Dat doet zij in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. TNO brengt met name kennis in van technologie, cyberontwikkelingen en -dreigingen en ketenrisico’s.

2. Reactief vermogen
Als er een crisis uitbreekt, is een snelle en adequate reactie cruciaal. TNO biedt technologische oplossingen om bij crises tot betere informatiedeling en beeldvorming in de gehele keten te komen. Sneller inzicht in aard en omvang van de crisis leidt tot adequatere oordeelsvorming en besluitvorming, waardoor beter kan worden gereageerd op dreigingen. Dat gebeurt regio-overstijgend, nationaal en steeds vaker ook internationaal. Met artificial intelligence, sensor-data-integratie, autonome platformen (drones), first responder-technologie, wearables en resource tracking biedt TNO organisaties ‘slimme’ command control-systemen, waarmee zij snel en effectief de juiste beslissingen kunnen nemen.

3. Voorbereidend vermogen
ICT-systemen zijn ondersteunend, crisisbeheersing zal altijd mensenwerk blijven. Daarom is het opleiden en permanent trainen van medewerkers een must. TNO ontwikkelt trainingsprogramma’s waarbij crisissituaties met technologieën als virtual reality, artificial intelligence en simulatie zodanig worden nagebootst dat het leereffect maximaal is.

4. Lerend vermogen
Van elke crisissituatie (en oefening) kan veel worden geleerd. Maar alleen als de crisis en de respons daarop diepgaand geanalyseerd worden. Dit vraagt om tools voor informatie over onder meer handelingen effectief te verzamelen en te analyseren. Daarbij gaat het niet alleen om de daadwerkelijke respons, maar ook om het delen van informatie en het interpreteren van data. Op basis van data-analyse ontwikkelt TNO scenario’s en best practices voor het onderkennen en reageren op crisissituaties.

5. Samenwerkend vermogen
Bij crises is samenwerking tussen ketenpartners maar ook met de bevolking belangrijk. Door informatie te delen ontstaat meer inzicht in aard en omvang van crises, maar kan ook oordeels- en besluitvorming verbeteren. TNO onderzoekt en adviseert over het optimaliseren van de samenwerking. Hoe kunnen 17 miljoen Nederlanders bijdragen aan het voortijdig onderkennen van dreigingen en hoe maken we effectief gebruik van hun kennis en observaties tijdens crisissituaties?