Samenwerken op mobiele gezondheid in Kenia

Kenia heeft een jonge bevolking die snel groeit. De gezondheidszorg niet deze groei niet bijhouden. Dit leidt tot hoge morbiditeit en mortaliteit voornamelijk door HIV, AIDS, malaria, tuberculose, luchtweginfecties, diarree en ondervoeding. Er zijn grote verschillen in de gezondheidssituatie in het land door sociaaleconomische ongelijkheden, geslacht en geografie. De Kenia Health Policy (2014-2030) streeft naar een verbetering van 16% van de levensverwachting, 50% vermindering van de jaarlijkse sterfte en een vermindering van 25% van ziektedagen. Een belangrijke driver voor de verbetering van de gezondheid is een beter georganiseerd en uitgeruste eerstelijns gezondheidszorg en een beter gezondheidsgedrag in gemeenschappen. Echter, de Keniaanse regering heeft moeite om alle 44 miljoen inwoners te bereiken, vooral in afgelegen gebieden. Amref helpt om deze leemte op te vullen en werkt aan de primaire gezondheidszorg voor de meest kwetsbare groepen. De visie van Amref is dat een betere gezondheid resulteert in een hogere kans om aan de armoede te ontsnappen, door middel van onderwijs, een betere baan of het opstarten van een klein bedrijf.

mHealth

Mobiele technologieën in de gezondheidszorg, kortweg 'mHealth',  is medische zorg en volksgezondheid ondersteund door mobiele apparaten, zoals mobiele telefoons, patiënt monitoring apparatuur, personal digital assistants (PDA's), en andere draadloze apparaten. mHealth wordt steeds meer gezien als een manier om hoge kwaliteit en gemakkelijk toegankelijke zorg te realiseren tegen lagere kosten. Amref is zich bewust van deze mogelijkheden en is gestart met de opleiding van hun gezondheidswerkers door middel van hun mobiele telefoon en met het registeren van gezondheidsdata met koppeling aan de zorgverlening.  De eerste pilots zijn veelbelovend en Amref heeft de ambitie om haar mHealth verder te professionaliseren en om deze diensten verder uit te breiden met een duurzaam business model. Amref werkt hierin samen met TNO en Achmea. TNO als innovatie instituut draagt bij met kennis over de interoperabiliteit van ICT-systemen, het creëren van waarde uit de gegevens voor de zorginstellingen en overheid en met business modellen. De verzekeringsmaatschappij Achmea draagt bij met kennis van data opslag en data management in de gezondheidszorg.

Werkbezoek in Kenia

Half november bracht het consortium een gezamenlijk werkbezoek aan Kenia, met als doel om een grand design voor de toekomst te ontwikkelen op mHealth. Naast het delen van de ambities bij Amref Head Quarters in Nairobi, gingen we ook naar Makueni County en de sloppenwijk Dagoretti om te zien hoe de gezondheidszorg en de mHealth toepassingen nu werken. Het team van Amref, Achmea en TNO hebben veel geleerd en zagen veel kansen om verder te verbeteren met data-gedreven innovaties, met als doel de kosten te verlagen, de capaciteit te versterken opbouw en de gezondheid te verbeteren. Hieronder vindt u hun persoonlijk verslag van vier teamleden.

Danny Dubbeldeman van Amref

Danny Dubbeldeman - Business Development Manager bij AMREF Flying Doctors in Nederland: "Afgelopen april ontmoette ik Mathilde Miedema van TNO voor een kennismaking en het verkennen van mogelijkheden voor samenwerking. Het is verbazingwekkend om te zien wat er is gebeurd sinds die tijd! In Afrika brengt e- en m-Health veel kansen. Wanneer afstand en geld een probleem zijn, vormt technologie de prima oplossing. mJali is Amref’s digitale oplossing voor het verbeteren van de gezondheidsinformatie in de gemeenschappen. Het bevat een mobiele applicatie voor het vastleggen van gezondheidsgegevens van huishoudens en het online verzenden van gegevens naar database. Het doel van deze innovatie is meer inzicht te krijgen in de indicatoren voor gezondheid en het nemen van gerichte interventies vanuit de gezondheidsinstelling. TNO heeft veel kennis en ervaring op dit gebied en biedt veel toegevoegde waarde voor Amref. Het is niet alleen hun technologische expertise, maar ook de reikwijdte van hun business development. Het was voor mij indrukwekkend om het team aan het werk te zien in Kenia. Ik kijk ernaar uit om samen mJali naar het volgende level te brengen!

Hanneke Molema van TNO

Hanneke Molema - mHealth expert van TNO verklaarde: "Ik vond het fascinerend om te zien wat Amref, de gezondheidswerkers en de vrijwilligers daar bereiken met zo weinig middelen. Hun motivatie en drive om de gezondheid en de gezondheidszorg te verbeteren, was inspirerend voor mij. In Kenia realiseerde ik me dat we in de westerse samenleving vaak erg verstrikt zijn geraakt in vaste en complexe zorgsystemen  en daardoor moeite hebben met innovatie en het versnellen van nieuwe processen. Een geweldig en eenvoudig voorbeeld tijdens ons werkbezoek waren de "pratende muren" in de gezondheidszorg instelling. De muren waren volgeplakt met posters met informatie over behandelprotocollen, de prestaties van de kliniek en gezondheidsinformatie voor patiënten. Op white-boards meldden ze aantallen patiënten die ze behandelen, aantal kinderen die geboren en gevaccineerd waren en alle moeders in de prenatale zorg. De muren maken elk persoon belangrijk, omdat mensen trots zijn op wat ze bereiken en ieder bijdragen aan een betere gezondheid! Ik vraag me daardoor af waarom de meeste zorgverleners in Nederland verlegen zijn om dergelijke informatie te delen, mogelijk bang dat het tegen hen zal worden gebruikt. Nu heeft Amref een eenvoudige, maar effectieve mHealth tool ontwikkeld, om de behoefte aan zorg te registreren  en de besluitvorming over gezondheid op het niveau van het huishouden en de kliniek te structureren. Deze tool wordt omarmd door professionals en vrijwilligers. Ik ben trots dat ik mag samenwerken met Amref en Achmea om deze tool verder te optimaliseren en bij kan dragen aan betere gezondheidszorg in Kenia."

Serena Oggero from TNO

Serena Oggero - data science consultant bij TNO: De tweede dag hebben we een groep van gezondheid vrijwilligers ontmoet in Makueni. Iedereen - ook wij - was duidelijk opgewonden over de ontmoeting! De vrijwilligers droegen hun beste kleren en ze hadden de Amref tas en hun nieuwe smartphones bij zich. We zaten in een klein gebouw in aanbouw, geen kozijnen, zware regenval buiten, en we begonnen schuchter aan het gesprek. Maar toen we vroegen of ze het leuk vonden bij te dragen aan een betere gezondheid, ging alle verlegenheid weg. Alle gezichten knikten "ja", alle ogen gingen wijd open en ze lachten. Ja, we zijn erg blij om elke dag de dorpen in te gaan, om persoonlijke zaken te bespreken en het vertrouwen van de mensen te krijgen. Het is soms wel zwaar, want we moeten uren lopen naar de mensen, en ze bellen ons ook ‘s nachts als er problemen zijn. En we krijgen er niks voor betaald. Maar we hebben een opleiding van 3 dagen gekregen van Amref en hebben daarin veel geleerd, dat is ook goed voor de gezondheid van onze eigen familie. Ze zeiden: 'We zijn blij dat we kunnen helpen en levens kunnen redden'. Hun trots was zo oprecht en tastbaar! Ik voelde me ook een beetje trots op de kans te hebben om daar te zitten en te luisteren naar hen. Ik heb iets geleerd: deze vrijwilligers erkennen de waarde van relevante en kwalitatief hoogwaardige informatie, een concept dat we bijna helemaal vergeten zijn. In onze voortdurende rush naar de snelste, de nieuwste en de grootste hoeveelheid gegevens, zijn we vergeten hoe een kleine hoeveelheid zorgvuldig gekozen en persoonlijk afgeleverd informatie het verschil kan maken. Dit  ongewone soort "data project" kan nieuw perspectief brengen aan onze gebruikelijke manier van het doen van innovatie bij TNO. En in dit project zie ik de missie van TNO op haar best: Mensen en kennis verbinden met innovaties die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving op een duurzame manier te stimuleren te creëren.

Ignace Konig van Achmea/ Zilveren Kruis

Ignace Konig - Manager Datawarehouse & Beheer bij Zilveren Kruis / Achmea BV. "Het was mijn eerste bezoek aan Kenia. Ik hield van de vriendelijkheid van de mensen die we ontmoetten. Conciërges, schoonmakers, bestuurders, obers, ministers, verpleegkundigen, gezondheid vrijwilligers, ... iedereen was heel erg vriendelijk – ook wel Ubuntu genoemd. Amref, de Makueni overheid en vele professionals in de gezondheidszorg geloven dat beter gebruik van data, de zorg de komende jaren sterk kan verbeteren.  Naast mJali zijn er veel initiatieven in Kenia gericht mHealth. Ik heb het geluk dat ik mag meewerken aan mJali grotere en beter te maken. Ik vind dit heel interessant, want de kracht van de gegevens wordt groter bij een grotere toepassing. Het sterke lokale gemeenschapsgevoel Ubuntu zal dit nog meer voeden. Dat maakt het een zeer krachtige combinatie. Op korte termijn ben ik benieuwd naar de snelheid waarmee de gezondheidszorg in Kenia echt toegankelijk wordt voor iedereen en verbetert met behulp van data. Op de lange termijn ben ik benieuwd of Kenia en andere Afrikaanse landen, ook daadwerkelijk blijken te wereldleiders zijn in het gebruik van de kracht van data om haar burgers gezonder en gelukkiger te maken."

Meer interesse?

Dit project start nu op. We zijn op zoek naar ICT en investeringspartners!