CAIREbox | sensorplatform voor meten luchtkwaliteit

TNO heeft een sensorplatform ontwikkeld, CAIREbox gedoopt, dat aan deze bezwaren tegemoet komt. Het sensorplatform is een goedkoper, robuust en nauwkeurig alternatief voor conventionele meetapparatuur. Na geslaagde proeven in onder andere Eindhoven en Sliedrecht is nu eerste regionaal netwerk van CAIREboxen in Zuidoost-Brabant operationeel.

Snel kunnen ingrijpen

Sinds 2020 wordt in Brabant de luchtkwaliteit gemeten met behulp van tientallen meetkasten waarin sensoren 24 uur per dag data verzamelen. Deze data is online zichtbaar, bijvoorbeeld via het TNO webportaal Dustmonitor en Samenmeten van het RIVM. Autoriteiten, bedrijven en burgers hebben hierdoor de luchtkwaliteit realtime inzichtelijk. Dit zorgt voor meer bewustzijn en meer mogelijkheden rond bewaking van normen. Zo bevordert het meetnet een gezonde leefomgeving in Eindhoven en omstreken. Het gaat hier om een samenwerking tussen TNO, RIVM, GGD, Universiteit Utrecht, gemeente Eindhoven, Provincie Noord-Brabant, Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant en AiREAS.

Sensoren geoptimaliseerd

De experts van TNO hebben de CAIREbox zo ingericht dat op de markt verkrijgbare sensoren hierin kunnen worden ingezet. De werking van deze sensoren is binnen de box geoptimaliseerd zodat ze heel nauwkeurig stikstofdioxiden (NO2) en fijnstof kunnen meten. Het platform is modulair ingericht, zodat er allerlei typen sensoren op zijn aan te sluiten. Zo is straks bijvoorbeeld ook het meten van andere stoffen of geluidsoverlast mogelijk.

Open data

De kastjes zijn bestand tegen hevige weersomstandigheden zodat de sensoren ongestoord blijven functioneren. De metingen gaan realtime naar een geavanceerd systeem dat de data doorrekent. De resultaten zijn niet alleen beschikbaar voor overheden en gezondheidsinstanties, maar zijn ook toegankelijk voor burgers en bedrijven. Dat helpt hen bewust te worden van en zelf mee te werken aan een gezondere leefomgeving.

Eenvoudig aan te leggen

Behalve in Eindhoven en omgeving heeft TNO op verschillende plekken in het land zulke meetsystemen ingericht om concentraties van schadelijke stoffen te meten. Dat kan vrij eenvoudig, want de meetkastjes zijn op allerlei bestaande infrastructuren aan te brengen, zoals lantaarnpalen. Ze bevatten sensoren, een accu, modem en gps. Steden en regio’s kunnen zo in betrekkelijk korte tijd en relatief goedkoop meetnetten laten aanleggen.

Kwaliteit door kwantiteit

Op termijn is hierdoor een tweede laag onder het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM te realiseren. Een grotere hoeveelheid meetstations verbetert de dichtheid van de metingen waardoor de kwaliteit van bestaande monitoring van luchtkwaliteit wordt verbeterd. De CAIREbox legt de meetlocatie, het tijdstip en de gemeten concentratie vast. Daardoor kan de bron van luchtverontreiniging afgeleid worden, bijvoorbeeld in combinatie met gegevens over de windrichting. Het wordt hierdoor mogelijk om bijvoorbeeld op wijkniveau of rond bepaalde wegen in te grijpen waar nodig.