Dr.ir. Pieter Nooren
- media
- internet
- web
- telecom
Wij richten ons op tien maatschappelijke aandachtsgebieden.
TNO werkt veel samen met bedrijven, overheden en andere organisaties. Onze kennis en expertise is gericht op toepassing met en voor anderen.
We ontwikkelen kennis niet om de kennis, maar om de praktische toepassing.
TNO biedt je de kans om grensverleggend werk te doen en klanten en samenleving te helpen met innovatieve, praktische, slimme oplossingen.
Op TNO Insights lees je verdiepende interviews en artikelen. Laat je inspireren door de innovaties van TNO!
Toekomstige 5G-netwerken zullen mobiele connectiviteit bieden specifiek gericht op behoeften in de automotive, gezondheidszorg, media, openbare veiligheid en andere verticale sectoren, met allerlei smaken van connectiviteit en verschillende combinaties van lage latentie, hoge bandbreedte en extreem hoge betrouwbaarheid. Deze differentiatie lijkt op gespannen voet te staan met de Europese netneutraliteitsregels die de toegang tot het openbare internet beschermen. Onzekerheid over de impact van de regels voor netneutraliteit kan van invloed zijn op de investeringsplannen voor 5G en uiteindelijk op de daadwerkelijke inzet van 5G in Europa.
TNO heeft een grondige studie gemaakt van de afstemming van de Europese regels voor netneutraliteit en 5G mobiele netwerktechnologie. Beleidsmakers en het bedrijfsleven verschillen van mening over dit onderwerp en dit heeft geleid tot debat. 5G-netwerken zullen hogere snelheden en meer capaciteit bieden dan de huidige 4G-netwerken. Beleidsmakers, netwerkoperators en toepassingsaanbieders geven daarom allemaal de voorkeur aan een snelle en brede uitrol van 5G-infrastructuur in de komende jaren. 5G-netwerken zijn ook ontworpen om connectiviteit op maat te bieden aan zogenaamde verticals zoals automotive, gezondheid, media en openbare veiligheid. Het aanbieden van dergelijke connectiviteit op maat wordt met enige voorzichtigheid en voorbehoud tegemoetgezien omdat het lijkt in strijd te zijn met de algemene regel in netneutraliteit dat internet serviceproviders alle internetverkeer gelijk moeten behandelen. Verschillende industriespelers zijn bang voor een strikte interpretatie van de regels, die naar hun mening de uitrol van netwerkdiensten op maat voor de verticals zou verhinderen. Enkele beleidsmakers verwachten dat de regels de nodige ruimte zullen bieden voor de opname van een reeks gedifferentieerde IP-connectiviteitsdiensten. Ze delen daarom deze bezorgdheid niet. Het meningsverschil levert onzekerheid op: welke soorten aangepaste connectiviteit zal toegestaan worden in 5G-netwerken? Dit kan van invloed zijn op de technische en investeringsroutekaarten van de exploitanten en bedrijven in de verticals sectoren.
TNO heeft dit onderzoek geïnitieerd om functionele en feitelijke onderbouwing te bieden voor het beleidsdebat over dit onderwerp. De sponsors van de studie zijn een weerspiegeling van de multi-stakeholder omgeving van het debat over 5G en netneutraliteit: het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de Autoriteit Consument & Markt, KPN, T-Mobile, Nokia, Ericsson, Huawei en de branchevereniging FME.
Het uitgangspunt voor het onderzoek zijn drie use-cases die uitdagende eisen introduceren voor de connectiviteit die door 5G moet worden geleverd. De gebruiksases zijn afkomstig van Virtual Reality in media en entertainment, kritische communicatie in openbare veiligheid en geautomatiseerd rijden. Samen bieden de drie use-cases verschillende combinaties van uitdagende eisen voor 5G-netwerken, namelijk: korte vertragingen (latenties), hoge bandbreedte en hoge betrouwbaarheid van de connectiviteit. We hebben een model ontwikkeld voor een 5G-architectuur die de connectiviteit op maat ondersteunt die de gebruikerscases vereisen. Het architectuurmodel bouwt voort op belangrijke 5G-technologische ingrediënten zoals slicing, edge computing en QoS (quality of service) differentiatie.
We hebben de afstemming van 5G met netneutraliteit beoordeeld door een zorgvuldig analyse van de mapping van de netneutraliteitsregels naar verschillende opties voor het leveren van connectiviteit op maat met diensten en toepassingen in het 5G-architectuurmodel. Onze analyse biedt beleidsmakers en de industrie twee algemene boodschappen aan en bevat ook een grondige analyse van negen onderwerpen die zullen verschijnen in de netneutraliteitsbeoordelingen, die nationale regelgevende instanties, netwerkexploitanten en toepassingsaanbieders zullen maken.
De regelingen en richtlijnen hebben geen betrekking op specifieke 5G-technologieën. Deze technologische neutraliteit blijkt cruciaal in onze analyse. Wat van belang is voor de naleving van de regels voor netneutraliteit is, hoe de 5G-technologieën worden gebruikt om diensten en toepassingen te ondersteunen, in plaats van de technologieën zelf. Daarom staat in de Europese netneutraliteitsregels geen verbod op enig 5G-technologie ingrediënt, ook niet op de technologieën die worden ontwikkeld met het doel onderscheid te maken tussen verkeersstromen en toepassingen. Het betekent ook dat het niet mogelijk is om tot een algemene beoordeling te komen met een enkele uitkomst over de afstemming van 5G-technologie op netneutraliteitsregels.
De centrale vraag bij de beoordeling van de naleving van netneutraliteitsregels is of de diensten en toepassingen die worden ondersteund door de 5G-technologiecomponenten, voldoen aan de regels voor netneutraliteit voor internettoegangsdiensten en gespecialiseerde diensten afhankelijk van wat van toepassing is. Het zijn deze voorwaarden en regels die de ruimte bepalen voor mobiele operators en aanbieders van content en toepassingen (inclusief de verticals) bij het gebruik van 5G-technologie. Netwerk slicing is een goed voorbeeld hiervan. Snijden is een belangrijke 5G-technologieën die mobiele operators mogelijk willen gebruiken ter ondersteuning van veel verschillende diensten en toepassingen. Onze analyse laat zien dat het gebruik van slicing zal variëren. Het gevolg is dat het gebruik van slicing-technologie in een netwerk van mobiele operators kan leiden tot regels voor Internet Access Service, voor gespecialiseerde diensten of beide, afhankelijk van de diensten en toepassingen die worden ondersteund. Het is niet mogelijk om tot een algehele beoordeling te komen met een enkel uitkomst over de afstemming van slicing met regels voor netneutraliteit. Dit komt omdat de onderwerpen die voorkomen in de beoordeling en de uitkomst niet alleen afhangt van de 5G-technologie, maar ook van de specifieke combinatie van diensten, toepassingen en netwerkarchitectuur. Dit geldt voor netwerk slicing, maar ook voor andere belangrijke 5G-technologieën zoals QoS-differentiatie.
De vraag is verzonden! Je ontvangt binnenkort een bevestigingsmail.
Er is helaas iets misgegaan. Probeer het later opnieuw!
De vraag is verzonden! Je ontvangt binnenkort een bevestigingsmail.
Er is helaas iets misgegaan. Probeer het later opnieuw!
blijf op de hoogte van ons laatste nieuws, vacatures en activiteiten
Op TNO.nl maken we gebruik van cookies. De daarin opgeslagen informatie kan bij een volgend bezoek weer naar onze servers teruggestuurd worden.