Romée Kars

‘Nergens ter wereld hebben we zo veel kennis van de ondergrond als in Nederland. Bij de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO, doen we hier al honderd jaar onderzoek naar. We beheren de data in een database die voor iedereen toegankelijk is, de Basisregistratie Ondergrond.

We komen steeds meer te weten over wat zich onder onze voeten afspeelt, maar we weten nog lang niet alles. Ons werk zit er dus nog lang niet op, zeker ook omdat nieuwe informatie vaak ook weer tot nieuwe vragen leidt.’

Geomodelling

’Omdat het niet haalbaar is om op elke vierkante meter grond een boring te doen, maken we modellen waarmee we de opbouw en eigenschappen van aardlagen kunnen voorspellen. We delen deze kennis met overheden en bedrijven, die betrouwbare data nodig hebben om veilig tunnels te kunnen graven, woonwijken te bouwen en naar grondstoffen te boren. Zo hebben we Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden voorzien van een gedetailleerd ondergrondmodel, waarmee het waterschap beslissingen kan nemen over het versterken van de Lekdijk tussen Schoonhoven en Wijk bij Duurstede.

Het waterschap zocht samen met bewoners, natuurorganisaties en andere belanghebbenden naar oplossingen die passen in het landschap. Hoeveel versteviging gewenst is, is afhankelijk van de ondergrond. Met de 3D-modellen die we van de ondergrond hebben gemaakt, kunnen de ingenieurs aan het werk.

Ook voor de gemeente Enschede maken we momenteel zo’n ondergrondmodel door middel van geomodelling. Enschede ligt deels op een stuwwal, waardoor het grondwater op de ene plek beter wegzakt dan het andere. De gemeente krijgt door dit model inzicht in waar ze problemen met grondwater kunnen verwachten.’

Kruisbestuiving

‘Ik ben altijd al gefascineerd geweest door de grond onder onze voeten. Als kind verzamelde ik stenen en wilde ik alles weten over vulkanen. Tijdens mijn studie Geologie ging er een wereld voor me open. Ook bij TNO leer ik elke dag, vooral van mijn collega’s. Er komen hier veel disciplines samen. Geologie, geohydrologie, geochemie: iedereen deelt hier graag zijn expertise en staat open voor nieuwe inzichten.

Dat levert een interessante kruisbestuiving op. Werken met andere ‘vakidioten’ vind ik echt inspirerend. Zo zijn we manieren aan het ontwikkelen om het ‘Antropogeen’ toe te voegen aan onze geologische modellering. Wij mensen veranderen best veel aan de ondergrond door afgraving, bijvoorbeeld voor veen of zandwinning. Of juist door het toevoegen van materiaal, denk aanophoogzand bij huizenbouw. Hoe breng je dat in kaart?’

Luister naar de aarde

‘We krijgen steeds meer oog voor de aarde en wat de ondergrond ons te vertellen heeft. Dat moeten we ook wel, want we zijn onderdeel van hetzelfde systeem. Hoe we omgaan met onze leefomgeving heeft gevolgen voor de aarde én ook weer voor onszelf.

Haal je iets uit de grond of stop je er iets in, dan verander je iets aan dat systeem en vergroot dat, bijvoorbeeld, de kans op aardbevingen of verzakkingen. Als we het hier op aarde leefbaar willen houden voor onszelf, moeten we nog beter luisteren naar de aarde. Daar wil ik als geoloog bij TNO graag mijn bijdrage aan leveren.’