Doelen van de dierproeven
Werkt een nieuw geneesmiddel? Zijn voedingsingrediënten veilig voor consumptie? Kan er veilig gewerkt worden met stoffen in de chemische industrie? Verantwoord proefdiergebruik helpt ons in het vinden van antwoorden op deze gezondheidsvragen voor de mens. Daarnaast geven dierproeven inzicht in de preventie en/of de behandeling van ziektes. Dierproeven worden ingedeeld in internationaal gestandaardiseerde categorieën, weergegeven in tabel 1. De dierproeven die binnen TNO en TNO Triskelion BV worden uitgevoerd hebben als doel:
- Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
- Toegepast en translationeel onderzoek
- Krachtens wetgeving vereist toxicologisch en veiligheidsonderzoek, inclusief kwaliteitscontrole
- Onderwijs
Ongeveer 20% van de dierproeven uitgevoerd in Nederland vloeien voort uit een overheidsverplichting om de veiligheid vast te stellen voordat een product op de markt mag komen. Een groot deel van de dierproeven van TNO Triskelion BV wordt in dit kader uitgevoerd (56,7%). Daarnaast voeren zowel TNO als TNO Triskelion BV een groot deel van de dierproeven uit tbv het testen van de werkzaamheid (effectiviteit) van geneesmiddelen (TNO: 90,1%; TNO Triskelion BV: 39,2%). Als kennisinstelling verricht TNO daarnaast wetenschappelijk onderzoek naar mechanismen van ziekten (7,7%). Binnen TNO Triskelion BV ligt het proefdiergebruik ten behoeve van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek lager (0,8%).
Deskundig geschoold personeel en gebruik van ‘best practice’ methoden draagt direct bij aan een verantwoord proefdiergebruik. Voor het scholen van personeel, het verfijnen van onderzoekstechnieken, en het implementeren van nieuwe onderzoekstechnieken/-modellen wordt op kleine schaal proefdieren gebruikt (onderwijsdoeleinden- TNO: 0,4% , TNO Triskelion BV: 3,3%).
Tabel 1: Proefdiergebruik TNO en TNO Triskelion in 2014
Voordat dieren worden ingezet voor onderzoek wordt eerst gekeken of onderzoeksmethodes ingezet kunnen worden ter vervanging, vermindering of verfijning van proefdiergebruik. Eén van de onderzoeksprogramma’s van TNO richt zich specifiek op ontwikkeling, validatie en implementatie van 3V alternatieven. TNO voert in samenwerking met de overheid wetenschappelijk onderzoek uit ter verbetering van de volksgezondheid. De wetenschappelijke onderzoeksvragen waarvoor TNO oplossingen ontwikkelt, richten zich op maatschappelijke vraagstukken. Resultaten van dit onderzoek worden ingezet om mensen die lijden aan bijv. metabool syndroom, overgewicht of hart- en vaatziekten te genezen en om deze aandoeningen en ziektes te voorkomen.