Samenwerking leidt tot fluorvrij brandblusschuim

Saval Brandbeveiliging was al sinds 1999 bezig om het gehalte aan fluorverbindingen in schuimblusmiddel omlaag te krijgen. Maar de grote doorbraak kwam pas in 2012, nadat het bedrijf zich had ingeschreven voor een mkb-innovatieprogramma van TNO. Mede dankzij de jarenlange samenwerking met materiaaldeskundigen van TNO is het Saval nu gelukt om de gewenste fluorvrije schuimblusser op de markt te brengen. En dat is goed nieuws, vooral voor het zeeleven.

“Schuimblussers zijn onmisbaar”, benadrukt Wim Kwakkenbos, productmanager bij Saval. “Met 6 liter schuim kun je namelijk een brand blussen waarvoor de brandweer maar liefst 25 liter water nodig heeft.” Maar om goed te werken, had schuim wel altijd een speciale fluorverbinding nodig. En nee, dat is niet de fluor die in je tandpasta zit, maar een chemische fluorverbinding die vergelijkbaar is met de antiaanbaklaag van Tefal-pannen. Die fluorverbindingen zijn heel sterk, maar breken niet af als ze in het milieu terechtkomen.

Geen fluor in het milieu

Niet alleen brandblusschuim bevat zo'n speciale fluorverbinding. Die stoffen komen ook voor in andere producten, zoals verf, verpakkingsmaterialen en coatings om meubelstoffen vuilafstotend te maken. Een klein gedeelte van die fluorverbindingen komt uiteindelijk in zee terecht en bedreigt zo de gezondheid van het zeeleven. De enige oplossing: zorgen dat deze stoffen niet meer in het milieu kunnen terechtkomen.

“We waren blij verrast toen we konden meedoen aan het SBIR-programma van TNO”

“Die fluorverbindingen zaten natuurlijk niet voor niets in blusschuim en het bleek ongelofelijk moeilijk om gelijkwaardige vervangers te vinden. Vandaar ook dat we in 2012 blij verrast waren toen we konden meedoen aan het SBIR-programma van TNO en erachter kwamen dat zij mogelijk een oplossing voor het probleem hadden. Het grappige daarbij was overigens dat de onderzoekers van TNO deze technologie hadden ontwikkeld om effectiever te kunnen blussen, maar zich niet realiseerden dat het gebruik van fluor in brandblusschuim een probleem was”, herinnert Kwakkenbos zich.

Samenwerking was essentieel

“En dat is het mooie van dat innovatieprogramma: we hebben het echt aan de kennis van de materiaaldeskundigen van TNO te danken dat we een oplossing konden ontwikkelen. Alleen hadden we dat nooit gekund. Omgekeerd had TNO te weinig praktische kennis over brandbestrijding in huis om zelf een fluorvrij brandblusschuim te ontwikkelen. De samenwerking was dus essentieel om tot een innovatief, nieuw product te komen dat ook aan alle eisen voldoet.”

“We hebben het aan de materiaaldeskundigen van TNO te danken dat we een oplossing konden ontwikkelen”

100 procent betrouwbaar

“Die eisen liggen echt heel hoog”, weet projectleider Eric Craenmehr, Principal Research Engineer bij TNO, maar al te goed. “Dat moet natuurlijk ook, want als er een brand uitbreekt, moet je er voor de volle honderd procent op kunnen vertrouwen dat de schuimbrandblusser zijn werk doet. Daarbij moet het schuim ook nog eens lang houdbaar zijn: in ieder geval vijf jaar. Bovendien hadden Wim en zijn collega’s bij Saval nog flink wat aanvullende wensen. Om het proces te versnellen, hebben we hier bij TNO een doeltreffende testmethode op laboratoriumschaal ontwikkeld. Op die manier konden we in korte tijd heel veel schuimvariaties testen, een funnel aanbrengen in het aantal oplossingsrichtingen en vervolgens de beste formuleringen doorontwikkelen om de eigenschappen van het schuim verder te verbeteren.”

“We hebben hier bij TNO een doeltreffende testmethode op laboratoriumschaal ontwikkeld”

Nadat Saval en TNO de gewenste mix hadden gevonden en ze het schuim ook aan grotere brandproeven hadden onderworpen, was het tijd om het product door een onafhankelijk testinstituut te laten certificeren. “Dat is inmiddels gelukt. We hebben nu dus een fluorvrije schuimbrandblusser in ons assortiment”, besluit Kwakkenbos trots. “Een belangrijke stap voor ons bedrijf, maar ook voor het milieu!”