Soort project:
Project
Thema:
AV mens interactie

Motion Comfort Institute

Status project

Gelanceerd in augustus 2025

Nu geautomatiseerde voertuigen hun intrede doen op de openbare weg, verandert de rol van de bestuurder in die van passagier. Deze verschuiving brengt een eeuwenoud probleem opnieuw onder de aandacht: wagenziekte. Hoewel momenteel slechts een minderheid van de passagiers hier last van heeft, tonen studies aan dat tot 60% van de inzittenden van geautomatiseerde voertuigen ongemak kan ervaren. TNO richt daarom het nieuwe Motion Comfort Institute op, met als doel comfortabele ritten in de mobiliteit van morgen.

Wagenziekte in autonome voertuigen: een groeiende uitdaging

Wagenziekte ontstaat door een mismatch tussen wat je ogen zien en wat je lichaam voelt. Bestuurders hebben hier zelden last van, omdat ze anticiperen op bewegingen. In autonome voertuigen vervalt die controle, waardoor het risico op misselijkheid toeneemt.

Elektrische voertuigen maken het probleem complexer door hun hoge koppel en abrupte versnellingen. Aangezien 80% van de huidige ritten alleen door de bestuurder wordt gemaakt, is het probleem nu nog beperkt. Maar met de opkomst van autonome mobiliteit wordt bewegingscomfort een cruciale factor voor acceptatie.

Motion Comfort Institute: een kenniscentrum voor bewegingscomfort

Als uitvloeisel van de rijke expertise en faciliteiten op het gebied van menselijke factoren in Soesterberg, bundelt het Motion Comfort Institute tientallen jaren onderzoek naar menselijke prestaties, defensie en automotive innovatie. Het instituut is gevestigd in Soesterberg en biedt onderdak aan ruim 100 experts die een breed scala aan human factors behandelen. Het instituut beschikt over een onderzoeksinfrastructuur van wereldklasse.

Unieke onderzoeksinfrastructuur

  • Desdemona-simulator: ’s Werelds enige zes-graden-van-vrijheid centrifuge-gebaseerde simulator, die elke denkbare beweging kan nabootsen.
  • Lineaire versnellingstestbaan: 40 meter lange faciliteit voor het bestuderen van horizontale versnellingen, essentieel voor voertuigbewegingen.
  • Praktijktests: Validatie op militaire testbanen en openbare wegen tussen Soesterberg en Amersfoort.

Onderzoeksvragen

TNO ontwikkelde geavanceerde modellen die verder gaan dan ISO-normen en alle zes bewegingsvrijheden van voertuigen in kaart brengen. Zo wordt duidelijk welke bewegingen ongemak veroorzaken.

Detectie moet passief en contactloos zijn. TNO ontwikkelde de MISC-schaal (Motion Illness Symptoms Classification) voor onderzoeksdoeleinden. Voor commerciële toepassingen richt men zich op visuele en thermische biomarkers zoals hartslagvariatie, huidtemperatuur en oogbewegingen, meetbaar via bestaande voertuigcamera’s en sensoren.

TNO onderzoekt diverse oplossingen:

  • Motion cueing: Visuele of trillingssignalen die passagiers voorbereiden op beweging.
  • Actieve vering: Minimaliseert trillingen van het wegdek.
  • AI-routeoptimalisatie: Navigatie die misselijkmakende bewegingen vermijdt.
  • Adaptieve rijmodi: Voertuiggedrag dat zich aanpast bij detectie van ongemak.

Joint Industry Projects: samen innoveren

Via Joint Industry Projects (JIPs) biedt TNO een samenwerkingsmodel voor precompetitief onderzoek. Negen automotive bedrijven namen al deel aan meerjarige JIPs, waarbij kosten gedeeld worden en innovatie versneld wordt.

“Iedere OEM heeft met dit probleem te maken. Door de kosten te delen en een gezamenlijke basis te creëren, profiteren alle partners,” aldus Magnus Moore, business developer bij het Motion Comfort Institute.

Brede toepassingen: van defensie tot virtual reality

De expertise van het instituut reikt verder dan automotive:

  • Defensie: Comfort in tanks en pantservoertuigen verhoogt paraatheid.
  • Virtual Reality: Wagenziekte in simulators en VR-omgevingen wordt aangepakt.
  • Techplatforms: Samenwerkingen met bedrijven zoals Google om navigatiesystemen (Google Maps, Android Auto) te verbeteren op het gebied van bewegingscomfort.

Samenwerken met TNO: bouw mee aan comfortabele mobiliteit

Bedrijven die nu investeren in bewegingscomfort, hebben straks een voorsprong wanneer autonome en immersieve technologieën gemeengoed worden. TNO nodigt automotive OEM’s, mobiliteitsstartups en technologiebedrijven uit om samen te werken.

Of je nu een autonoom voertuig ontwikkelt of navigatiesoftware bouwt, het Motion Comfort Institute biedt de kennis en faciliteiten om jouw product comfortabeler te maken.

Ontdek samenwerkingsmogelijkheden en hoe jouw organisatie kan bijdragen aan en profiteren van innovatie in bewegingscomfort.