Soort project:
Project
Thema:
Circulair en industrieel bouwen

Prefab bouwen: de versneller van duurzame woningbouw

Status project

2024 -

In samenwerking met

TKI Bouw en Techniek

We hebben de bouwsector hard nodig bij het terugdringen van de uitstoot van stikstof en CO₂. Prefab bouwen maakt dit mogelijk. Als kennispartner en programmamanager van Schoon en Emissieloos Bouwen helpt TNO de bouwsector om sneller en vooral schoner te werken met speciale aandacht voor prefab bouwen.

Meer woningen, minder emissies

Nederland staat voor een dubbele opgave: het aanpakken van de woningnood en het verminderen van emissies in de bouwsector. De traditionele bouwmethoden dragen aanzienlijk bij aan de uitstoot van CO2, NOx en fijnstof. Dit leidt tot vertragingen in vergunningverlening en bouwprojecten.

Vanaf 2027 moet bij minimaal 15% van de nieuwbouwwoningen sprake zijn van aantoonbare emissiereductie. Om de klimaatdoelstellingen te behalen en tegelijkertijd de woningbouw te versnellen, is een transitie naar schonere bouwmethoden noodzakelijk.

Prefab bouwen versnelt en verduurzaamt

TNO ziet prefab bouwen als belangrijk deel van de oplossing om de woningbouw duurzaam te versnellen. Door bouwelementen in een gecontroleerde fabrieksomgeving te produceren, worden processen geoptimaliseerd, afvalstromen verminderd en emissies teruggedrongen. Daarnaast biedt prefab bouwen de mogelijkheid om innovatieve materialen en technieken toe te passen die bijdragen aan duurzaamheid en circulariteit.

Hulp bij ontwikkelen en opschalen

Het programma Schoon en Emissieloos Bouwen – Prefab (SEB-Prefab) helpt prefab-oplossingen sneller op de markt te krijgen. TNO voert hiervoor het programmamanagement uit, samen met TKI Bouw en Techniek. Innovatieve projecten krijgen subsidie en begeleiding in de ontwikkelfase. De eerste 9 projecten zijn gestart in 2024. In de zomer van 2025 begint een tweede lichting van 7 projecten.

Bouwemissies berekenen

Voor de vergunningverlening van een bouwproject moet worden aangetoond hoe het project bijdraagt aan het behalen van de gestelde doelen voor emissiereductie tijdens de bouw. In SEB-Prefab wordt daarom de TNO Bouwemissietool verder ontwikkeld en toegepast in de innovatieprojecten. In de aanbestedingsfase van een bouwproject kunnen bouwende partijen daarmee snel verschillende woningvarianten doorrekenen op hun uitstoot van CO₂, NOx en fijnstof.

Prefab bouwen in de praktijk

Deze 3 projecten, mede mogelijk gemaakt door SEB-Prefab, laten zien dat prefab bouwen direct grote impact heeft. De initiatieven zijn bovendien opschaalbaar.

In dit project wordt een opschaalbaar bouwsysteem ontwikkeld voor gestapelde bouw van 7 of meer verdiepingen, prefab geproduceerd. Deze innovatie heeft direct impact: niet alleen door een forse reductie van transport- en materieelemissies maar ook door de assemblage van biobased componenten, betaalbaar gemaakt door industrialisatie. De lichtere constructies maken het bovendien mogelijk om sneller en met minder overlast te bouwen in stedelijke gebieden.

Gestapelde bouw stelt extra hoge technische eisen aan industriële bouwmethoden. De prefab componenten en hun verbindingen die assemblage mogelijk maken, moeten constructief robuust zijn, de nieuwe (biobased) materialen brandveilig en geluidsisolerend. De grootste uitdaging: het bouwsysteem technisch haalbaar maken binnen betaalbare grenzen en tegelijk emissies verlagen.

De componenten worden geproduceerd op bestaande en nieuwe productielijnen. Hierdoor kan snel worden opgeschaald.

In dit project worden complete, biobased woningen in de fabriek gebouwd en als één geheel op locatie geplaatst. De woning ligt tijdens transport op z’n rug op een dieplader en wordt ter plaatse in één hijsbeweging rechtop gezet. Alles zit er al in: van keuken en badkamer tot installaties. Deze mate van prefabricatie maakt het mogelijk om snel en schoon woningen toe te voegen, zonder bouwoverlast.

De woningen zijn grotendeels opgebouwd uit hout, waarmee het project inzet op CO₂-opslag in plaats van uitstoot. De lichte constructie zorgt bovendien voor minder zwaar transport en minder emissies op de bouwplaats.

Wat dit project onderscheidt, is de integrale aanpak: biobased materialen, volledige fabrieksproductie en een bouwproces dat nauwelijks stikstofuitstoot veroorzaakt. In combinatie met de hoogwaardige woonkwaliteit biedt dit project een direct toepasbare oplossing voor duurzame woningbouw, klaar voor grootschalige opschaling.

Bestaande woningen optoppen met een extra laag biedt kansen om binnen de gebouwde omgeving extra woonruimte te creëren. Double Top Level ontwikkelt hiervoor een modulair woningconcept, dat bestaat uit een houten hoofddraagconstructie en biobased materialen voor isolatie, beplating en luchtdichting. De woonmodules worden zoveel mogelijk emissievrij naar de bouwplaats vervoerd.

Deze duurzame en schaalbare optop-oplossing verlaagt de uitstoot van CO₂ en stikstof met meer dan 70% ten opzichte van traditionele methoden. Die winst komt voort uit zowel materiaalkeuze als het prefabriceren van bouwdelen. De bouwplaats fungeert als laatste schakel in het proces, wat uitvoering versnelt en emissies beperkt.

7-9 okt 2025 | Laat je inspireren op de Prefab Beurs

Benieuwd naar de nieuwste prefab-oplossingen voor emissieloos bouwen? Bezoek dan het Schoon en Emissieloos Bouwen-paviljoen op de Prefab Beurs van 7 t/m 9 oktober in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch. TNO en TKI Bouw & Techniek zijn daar aanwezig met demo’s en voorbeelden van lopende projecten.