Ruim 300.000 werknemers in Nederland ervaren hittestress op het werk

Wat is hittestress?

Hittestress ontstaat als het lichaam meer warmte opneemt dan het kan afvoeren. Dit gebeurt sneller bij hoge hittekracht (hoge temperaturen, veel zon, hoge luchtvochtigheid en weinig wind). Ook werkgerelateerde factoren, zoals zware inspanning of warme kleding, spelen een rol. Hittestress kan leiden tot klachten zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, hittestuwing, flauwvallen, hitteberoerte, en op de lange termijn ook tot hart-, nier- of longproblemen. Volgens de International Labour Organization veroorzaakt hitteblootstelling op het werk wereldwijd jaarlijks 23 miljoen ongevallen, 19.000 doden en 2,09 miljoen verloren gezonde levensjaren door ziekte. De effecten van hitte op het werk in Nederland zijn nog onbekend.

Werken met kunstmatige en natuurlijke hittebronnen

Hittestress treedt op de werkvloer sneller op, vooral bij zwaar werk, als gevolg van dikke beschermende kleding of door werken dichtbij een kunstmatige warmtebron (bijv gasfornuizen, ovens, lasapparatuur of andere warmte-genererende machines). Werknemers zijn extra kwetsbaar omdat ze hun taken vaak niet kunnen uitstellen of verplaatsen naar koelere omstandigheden. In de factsheet is terug te zien dat koks net als bakkers en lassers beroepen zijn die gemiddeld veel worden blootgesteld aan hittestress. Een beroep met veel werknemers die minder te maken krijgen met kunstmatige hittebronnen maar waar wel veel hittestress voorkomt zijn politieagenten. Er zijn ook beroepen met minder werknemers (bijv. brandweer, dakdekkers en metaalgieters), die ook vaak blootgesteld worden.

Weersomstandigheden spelen steeds grotere rol

Het weer speelt een belangrijke rol bij hittestress. Hoge buitentemperaturen, hoge luchtvochtigheid, sterke zonnestraling en weinig wind zorgen ervoor dat het lichaam moeilijk warmte kwijt kan. Vooral bij werk in de open lucht of in gebouwen zonder koeling of schaduw kunnen deze omstandigheden snel belastend worden. Op dit moment spelen weersomstandigheden een rol bij hittestress in bijna de helft van de beroepen. Minder nog dan bij beroepen die met kunstmatige hittebronnen te maken hebben. Door klimaatverandering zal dit aandeel toenemen. De zonkracht wordt sterker, er zijn minder wolken en hittegolven komen vaker voor.

Wat is er aan te doen?

Blootstelling aan hittestress is vaak goed te voorkomen. Men kan maatregelen nemen zoals zorgen voor meer ventilatie of schaduw of het aanpassen van werktijden. Verder kunnen werkgevers mogelijk lichte kleding toestaan, zorgen voor voldoende drinkwater en voorlichting geven over de risico’s van hitte. Hiervoor is meer bewustzijn bij werknemers en werkgevers nodig. Daarnaast zijn sectorspecifieke hitteplannen nodig.

* Er is gerekend in werkweken van 40 uur. Blootstelling die beperkt blijft tot enkele dagen kan als incidenteel worden beschouwd. Zodra de blootstelling echter uitkomt boven twee weken aan werkhittestress, is er sprake van een patroon of structurele belasting, met mogelijk langduriger gezondheids- en productiviteitsgevolgen.