Wachtrij op het stroomnet kan mobiliteitstransitie remmen

TNO onderzocht in opdracht van MRA Elektrisch (MRA-E) de impact van netcongestie en een eventuele wachtrij voor kleinverbruikers op de uitrol van laadinfrastructuur en de mate waarin mensen de overstap kunnen maken naar elektrisch rijden. TNO concludeert dat de adoptie van elektrisch rijden onder druk staat en het instellen van een wachtrij de uitrol van (publieke) laadinfrastructuur ongunstig beïnvloedt.

Wanneer er onvoldoende capaciteit is op het stroomnet om nieuwe aansluitingen te realiseren, ontstaat er een wachtrij voor aanvragen van nieuwe aansluitingen of verzwaringen. De netbeheerder sluit aanvragers in de wachtrij aan op volgorde van de wachtrij en houdt zal daarbij rekening houden met eventuele voorrangsposities op basis van het nog vast te stellen prioriteringskader van de ACM.

Inmiddels wachten ruim 14.000 grootverbruikers op een aansluiting – een stijging van bijna 20% ten opzichte van vorig jaar. De wachtrij beperkt zich niet tot de grootverbruikers, ook kleinverbruikers hebben hier (in de toekomst) mee te maken. Dit betreft vooral huishoudens en kleine bedrijven.

Mobiliteitstransitie in de knel

Tegen deze achtergrond onderzocht TNO in opdracht van MRA-E de impact van netcongestie op de mobiliteitstransitie. Uit het onderzoek blijkt dat ook de (publieke) laadpalen in een eventuele wachtrij voor kleinverbruikaansluitingen kunnen belanden. Dit heeft effect op de adoptie van elektrisch rijden door het achterblijven van de benodigde (publieke) laadinfrastructuur.

De wachtrij creëert daarbij ongelijkheid tussen mensen die al elektrisch rijden, een eigen oprit hebben of een grote kleinverbruikaansluiting, en de mensen die dat (nog) niet hebben. De wachtrij zorgt ervoor dat de overstap naar elektrisch rijden minder toegankelijk wordt voor deze laatste groep. Dit geldt ook voor bedrijven met bedrijfsauto’s.

In de TNO-studie worden ook alternatieve maatregelen genoemd, die in plaats van of in combinatie met een wachtrij kunnen worden verkend. Bijvoorbeeld beleidsinterventies, energie-deel concepten, slimme aansturing op het elektriciteitsnet en andere innovatieve oplossingsrichtingen.

Zo kunnen publieke laadpalen bijvoorbeeld, wanneer ze netbewust geplaatst worden, ook bijdragen aan het verminderen van piekbelasting.

Brede welvaart en verdelingseffecten

Het TNO-onderzoek is een eerste verkenning van de brede welvaartseffecten van de huidige situatie met netcongestie en een wachtrij-interventie. Hieruit blijkt onder andere dat de overstap naar elektrisch rijden bemoeilijkt kan worden, juist voor die groepen die nodig zijn om de klimaatdoelstellingen te behalen.

Volgens TNO is het daarom van belang de verdelingseffecten van nieuw beleid te begrijpen en beleidskeuzes te kunnen onderbouwen op basis van transparantie, rechtvaardigheid en doelmatigheid. Daarbij is het ook belangrijk om de impact van beleidskeuzes op de lange termijn niet uit het zicht te verliezen