TNO ontwerpt adaptieve secundaire spiegel voor Keck Observatory

Thema:
Ruimtevaart en wetenschappelijke instrumentatie
9 december 2025

TNO heeft zijn eerste contract getekend met het W. M. Keck Observatory voor het ontwerp van een Adaptieve Secundaire Spiegel (ASM). Deze spiegel maakt gebruik van TNO’s gepatenteerde Hybrid Variable Reluctance (HVR)-technologie om het zicht van het observatorium op Maunakea, Hawaï – 4.145 meter boven zeeniveau – aanzienlijk te verbeteren. Het project is een samenwerking met de Keck-community, waaronder het Keck Observatory, de University of California, Caltech, NASA en de University of Hawaiʻi.

Nieuwe stap in astronomisch onderzoek

Al meer dan dertig jaar verruimen astronomen met de Keck-telescopen onze kennis van het heelal door baanbrekende ontdekkingen over ons zonnestelsel, exoplaneten, superzware zwarte gaten en meer. De twee 10-meter optische en infraroodtelescopen beschikken over een reeks geavanceerde instrumenten, waaronder beeldvormers, multi-object spectrografen, hogeresolutie-spectrografen, integral-field spectrografen en adaptieve optische systemen met lasergeleide sterren.

“Het toevoegen van een adaptieve secundaire spiegel met TNO’s innovatieve actuatorontwerp aan Keck Observatory zal de wetenschap die we op Maunakea kunnen doen met al onze huidige en toekomstige Keck I-instrumenten enorm versterken.”

Antonin Bouchez

Head of Adaptive Optics Development bij Keck Observatory

Betere beelden, meer details

Met de nieuwe ASM van TNO zal het beeld van de telescopen aanzienlijk verbeteren. De vastgelegde beelden zullen kunnen wedijveren met die van de Hubble- en James Webb-ruimtetelescopen. Door atmosferische verstoringen te corrigeren maakt de adaptieve secundaire spiegel scherpere en gevoeligere waarnemingen mogelijk, vooral in infrarood en later ook zichtbaar licht. Dit opent de deur naar gedetailleerde studies van verre sterrenstelsels, zwarte gaten, exoplaneetatmosferen en ons eigen zonnestelsel. Bovendien verhoogt het de efficiëntie van het observatorium doordat minder gewacht hoeft te worden op optimale omstandigheden.

“Het toevoegen van een adaptieve secundaire spiegel met TNO’s innovatieve actuatorontwerp aan Keck Observatory zal de wetenschap die we op Maunakea kunnen doen met al onze huidige en toekomstige Keck I-instrumenten enorm versterken,” zegt Antonin Bouchez, Head of Adaptive Optics Development bij Keck Observatory. “Dankzij deze samenwerking met TNO zal deze spiegel een sleutelrol spelen in het blijvend bijdragen van Keck Observatory aan ons begrip van het universum, decennialang.”

Over TNO

TNO (Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek) heeft jarenlange ervaring in het ontwikkelen van innovatieve technologieën voor toonaangevende astronomische observatoria. Zo werkte TNO aan delay lines, precisie-ondersteuning voor spiegels en laser launch telescopen voor de Europese VLT- en ELT-telescopen op het zuidelijk halfrond. Daarbij werkt TNO samen met industriële partners zoals VDL en Demcon en kennisinstellingen zoals NOVA.

Twin telescopes (1)
Foto 1: de tweelingtelescopen Keck I en Keck II met hun ‘ogen’ open. Credit: W. M. Keck Observatory/Ethan Tweedie. Foto 2: TNO-ontwerp voor secundaire spiegeltechnologie.

Over W. M. Keck Observatory

De telescopen van het W. M. Keck Observatory behoren tot de meest wetenschappelijk productieve ter wereld. De twee 10-meter optische/infraroodtelescopen op de top van Maunakea op Hawaï beschikken over een reeks geavanceerde instrumenten, waaronder beeldvormers, multi-object spectrografen, hogeresolutie-spectrografen, integral-field spectrometers en adaptieve optische systemen met lasergeleide sterren. Het observatorium is een non-profitorganisatie en een wetenschappelijk partnerschap tussen Caltech, de University of California en NASA, mogelijk gemaakt door de genereuze steun van de W. M. Keck Foundation. Het observatorium erkent de grote culturele betekenis van Maunakea voor de inheemse Hawaiiaanse gemeenschap en is dankbaar voor de mogelijkheid om vanaf deze berg waarnemingen te doen. Bezoek de website voor meer informatie.

Laat je verder inspireren

24 resultaten, getoond 1 t/m 5

Sentinel-5: ultranauwkeurige satellietdata voor gezondere toekomst

Informatietype:
Nieuws
13 augustus 2025
In de nacht van 13 augustus is de weersatelliet MetOp-SG-A1 met het geavanceerde meetinstrument Sentinel-5 succesvol gelanceerd, wat een belangrijke vooruitgang betekent voor het monitoren van de luchtkwaliteit.

Tijdmakers in beeld: Max van Strien

Informatietype:
Insight
11 april 2025

Tijdmakers in beeld: Benjamin Brenny

Informatietype:
Insight
8 december 2024

Space systems engineering

Informatietype:
Artikel
28 juni 2024

Nederland stap dichterbij ecosysteem voor lasersatellietcommunicatie

Informatietype:
Nieuws
13 maart 2024