‘The Green IT Value Case’ - Concrete stappen naar duurzame IT

Van noodzaak naar business case

Wytse Kaastra van Accenture en Marc Zegveld van TNO zijn vanuit hun eigen rol voorvechters van duurzame IT. Zegveld: “IT is nu al verantwoordelijk voor circa 4% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.” Kaastra vult aan: “De uitstoot van de IT-sector is momenteel al hoger dan die van de luchtvaart. Als we doorgaan met de huidige groei van GenAI, zal de impact alleen maar groter worden.”

Lang bleef die milieu-impact van IT onderbelicht. Maar inmiddels is er een breed besef dat duurzame IT noodzakelijk is. Sterker nog, het is een sterke business case voor organisaties in alle sectoren die afhankelijk zijn van IT. Van financiële instellingen tot gezondheidszorg en van de overheid tot de vervoerssector.

De strategische voordelen van duurzame IT

Organisaties die nu inzetten op groene IT boeken milieuwinst, maar profiteren ook van strategische voordelen. Denk aan financiële voordelen, zoals efficiënter energieverbruik en een langere levensduur van hardware. Maar ook competitieve voordelen: een beter imago in de markt, een hogere score in aanbestedingen en meer aantrekkingskracht voor goed personeel. “Groen zijn en verdienvermogen gaan hier echt hand in hand”, aldus Zegveld. “En bovendien: “Wil je als bank of verzekeraar impact hebben op je directe CO2-uitstoot, dan kom je al snel uit op duurzame IT”.

Waardevolle inzichten van 20 organisaties

Duurzame IT bereik je onder andere door samen te werken en buiten je eigen organisatie te kijken. Naar andere bedrijven binnen de keten - omdat een groot deel van de CO2-voetafdruk afkomstig is van leveranciers en afnemers. Maar ook naar organisaties daarbuiten - om te leren van hun ervaringen en best practices. TNO en Accenture organiseerden daarom in januari een rondetafelbijeenkomst over de strategische waarde van duurzame IT. Met 20 invloedrijke Nederlandse organisaties, zoals ABN AMRO en Air France KLM.

De belangrijkste uitdagingen én oplossingen

In ‘The Green IT Value Case’ paper koppelen Zegveld en Kaastra de grootste uitdagingen bij het verduurzamen van IT aan de inspirerende oplossingen uit de praktijk. Hieronder een korte impressie van deze uitdagingen en oplossingen.

Beperkte data over uitstoot – de oplossing van AWS, Accenture en Philips

Uitdaging: Het meetbaar maken van emissies is cruciaal om IT te verduurzamen. Maar emissiegegevens van softwaresystemen zijn vaak niet beschikbaar of ondoorzichtig.

Oplossing: Als data onvolledig zijn, kan een open-source meetmethode uitkomst bieden. Accenture gebruikte voor Amazon Web Services de Software Carbon Intensity (SCI) standaard van de Green Software Foundation. Die methode maakte het mogelijk om de CO₂-impact van software op een uniforme manier te meten en te vergelijken.

Ook Philips werkt aan transparantie in software-impact. Zij ontwikkelden de Energy Measurement Tool (EMT) – een open-source, Python-based tool die het energieverbruik meet binnen AI- en ML-workloads in gedeelde infrastructuren. De tool biedt gedetailleerd inzicht in energiegebruik van software en ondersteunt daarmee duurzame softwareontwikkeling.

Gebrek aan een governance structuur - de oplossing van ABN AMRO

Uitdaging: Veel organisaties hebben moeite om duurzaamheid goed te integreren in hun IT-governance. Daardoor is er onduidelijkheid bij medewerkers over hun rol en verantwoordelijkheden en komt duurzaamheid niet van de grond.

Oplossing: Duurzame IT verankeren in je governance kan beginnen met een kleinschalig initiatief. Bij ABN AMRO voerde in 2016 één team de eerste Life Cycle Assessment (LCA) uit voor IT. De onverwacht grote ecologische impact was een van de redenen om van duurzame IT een strategische pijler te maken en het ook te formaliseren met een Green IT-team en duidelijke KPI’s.

Complexiteit in de keten - de oplossing van Air France-KLM

Uitdaging: Een groot deel van de IT-uitstoot zit in scope 3: de emissies in de hele levenscyclus van je product of dienst. Hoe kun je de uitstoot van ketenpartners meten en beïnvloeden?

Oplossing: Samenwerking in de keten is cruciaal om met elkaar IT-emissies te verminderen. Air France-KLM stapte daarom af van traditioneel leveranciersbeheer en richtte verschillende fieldlabs op. Om daarin samen met IT-partners te werken aan duurzame IT-oplossingen.

Net Positive Technology - de oplossing van Maasstad Ziekenhuis

Uitdaging: Steeds meer digitalisering heeft impact op het milieu, maar kan ook juist positief bijdragen aan de duurzame transitie. Hoe realiseer je deze zogenoemde ‘twin transformation’ – verduurzaming door digitalisering, cruciaal voor de versnelling van de energietransitie – en beperk je tegelijkertijd de CO₂-impact van IT?

Oplossing: Naast het verkleinen van je voetafdruk, telt ook het vergroten van je handafdruk: je positieve bijdrage aan de aarde. Zo dringt het Maasstad Ziekenhuis het aantal fysieke bezoeken van patiënten flink terug door ze via een app zelf gezondheidsgegevens te laten doorgeven. De positieve impact van minder autoverkeer is aanzienlijk. Het ziekenhuis monitort of die impact opweegt tegen de extra IT-uitstoot.

En nu aan de slag

Als er na de rondetafelbijeenkomst één conclusie bovenaan staat, is het dat organisaties nu aan de slag moeten gaan. Zegveld: “De businesscase voor duurzame IT wordt alleen maar sterker.” In het paper vind je een uitgebreid stappenplan van de maatregelen die je nu al kunt nemen om straks te profiteren. In het kort:

1. Begin met maatregelen met grote impact en snelle winst. Zoals een hackathon organiseren voor green coding of het maken van LCA’s van de aanwezige hardware.
2. Maak duurzame IT een prioriteit in de hele organisatie. En stimuleer zowel top-down als bottom-up initiatieven.
3. Gebruik bestaande middelen en tools. Zoals standaard meetmethoden en samenwerkingsplatforms.
4. Zet duurzame IT in voor strategisch voordeel en niet alleen als een Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)-verplichting.

Zegveld en Kaastra benadrukken dat bedrijven samen moeten werken en pragmatisch moeten zijn: “Ga aan de slag, ontwikkel je eigen business case en leer van anderen. Als mensen zien dat het werkt, komt het vliegwiel op gang.”