Radarsystemen die uit de toekomst lijken te komen

Gelukkig beschikt Nederland over de meest geavanceerde radarsystemen ter wereld. De nieuwste gamechanger? Het radarsysteem voor de Anti Submarine Warfare Frigat (ASWF). De eerste bestellingen zijn al geplaatst bij Thales Nederland voor zowel de Nederlandse als de Belgische marine.

Deze systemen zijn cruciaal voor de nationale veiligheid en dragen bij aan de internationale positie van Nederland op het gebied van radartechnologie. Dit is niet uit de lucht komen vallen, maar het resultaat van een langdurige samenwerking tussen het ministerie van Defensie, Thales en TNO. Hieronder blikken we terug op een aantal hoogtepunten uit deze bijzondere geschiedenis van samenwerking.

Waarom is dit belangrijk?

Het kan wel vijf tot twintig jaar duren voor een technologische innovatie daadwerkelijk het verschil maakt. Bij TNO weten we dat maar al te goed. Zo ook dat er veel kennisontwikkeling en daarmee kapitaal en expertise nodig is om van idee tot toepassing te komen. Daarbij gaat het om technologische innovaties die niet alleen geld opleveren, maar die vooral ook een bredere impact hebben op de maatschappij als geheel.

Intense samenwerking

Simon van den Berg, Technical Innovation Director bij Thales Nederland: “Dat we zoveel vooruitgang hebben geboekt, is te danken aan de zeer intense samenwerking tussen de beste mensen in het vakgebied die elkaar volledig vertrouwen. Zo kan ik me nog goed herinneren dat we hier in een kleine vergaderzaal een brainstorm hadden met TNO en in één middag de basis legden voor de meest compacte TR-module – de zend-/ontvangstmodule – die momenteel denkbaar is, waarbij het beste van verschillende moderne halfgeleidertechnologieën worden gecombineerd. Zelden zijn er vergaderingen met zoveel impact!”

Hoofd Bovenwater Surveillance Technologie bij het Nederlandse Ministerie van Defensie: “De Koninklijke Marine werkt met superieure radarsystemen die het verschil maken tijdens hulpverlenings-, veiligheids- en gevechtsoperaties. Dit is vooral mogelijk gemaakt door een langdurige, strategische triple-helix-samenwerking: zonder het continue onderzoek van TNO, de state-of-the-art radarontwikkeling bij Thales Nederland, het ambitieniveau van het ministerie van Defensie, en hun wederzijdse commitment, zouden de huidige sensorcapaciteiten helemaal niet mogelijk zijn. Nederland zou dit ecosysteem moeten koesteren en de successen misschien nog wat meer moeten vieren.”

Budget onder druk

Zo’n tien tot vijftien jaar geleden zag de wereld er heel anders uit. Waarom veel geld in defensie investeren als er geen concrete dreigingen zijn, was toen de gedachte. Het budget voor het ontwikkelprogramma voor radartechnologie kwam zo in 2011 onder druk te staan. Op dat moment had Nederland op het vlak van radartechnologie al een vooraanstaande positie. Bij een te grote bezuinigingsslag zou die mooie positie weleens teloor kunnen gaan. Gelukkig werd dit signaal opgepakt door de politiek.

Investeren in veiligheid én verdienvermogen

De Nederlandse krijgsmacht investeert nu jaarlijks 2,4 miljard euro extra in defensie, wat het totaal op 24 miljard euro brengt. Nieuwe investeringen en innovaties zorgen ervoor dat Nederland ook in de toekomst een leidende rol zal blijven spelen. In maart 2024 is er meer dan 100 miljoen euro beschikbaar gesteld vanuit het Nationaal Groeifonds voor het POLARIS-project, dat radicale innovaties op het gebied van radiofrequentiesystemen, waaronder radartechnologie, zal aanjagen.

Op verzoek van het ministerie van Defensie zijn Thales Nederland en TNO inmiddels begonnen aan het verkennend onderzoek voor een nieuw radarsysteem dat in het begin van de jaren dertig operationeel moet zijn. Zoals altijd ligt de lat hoog. Dat moet ook, want er staat veel op het spel en uiteraard wil Nederland zijn vooraanstaande positie op het vlak van radartechnologie behouden. Het gaat daarbij om een sector met een export van honderden miljoenen euro’s per jaar, maar vooral ook om de veiligheid van Nederland en haar partners.