Zo creëert TNO Ventures spin-off-bedrijven

Op deze manier stimuleren we het doorontwikkelen en opschalen van innovatieve technologieën, wat een cruciale stap is voor het versterken van de concurrentiekracht en het verdienvermogen van Nederland. De komende jaren wil TNO hieraan fors bijdragen door jaarlijks 5 tot 10 nieuwe bedrijven op te richten die technologie versneld naar de markt brengen. Hoe doen we dat? En wat komt erbij kijken? We spreken erover met Eddy Zwier, Manager Technology Transfer bij TNO Ventures.

Allereerst vanwaar die ambitie om jaarlijks 5 tot 10 nieuwe bedrijven op te richten?

“TNO wil niet alleen kennis ontwikkelen, maar ook toepassen. Dáár zit de impact. Wij zorgen dat innovaties niet in rapporten blijven hangen, maar daadwerkelijk landen in de maatschappij. Spin-offs dragen bij aan economische groei én aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Denk aan schonere lucht, betere gezondheidszorg of veiligere digitale infrastructuur. Door baanbrekende technologie verder te brengen tot schaalbare oplossingen, wordt kennis omgezet in waarde, voor Nederland én daarbuiten. En daar willen we nog meer impact maken.”

“Met het Tech Transfer programma van TNO Ventures helpen we teams door de laatste, vaak moeilijkste fase van innovatie: de stap naar de markt. Door ondernemerschap te stimuleren, wordt de brug geslagen tussen onderzoek en toepassing. Sinds 2017 hebben we 47 spin-offs opgericht en 135 teams begeleid die de marktpotentie onderzochten van de innovatie waaraan zij binnen TNO werkten. Momenteel lopen er 28 projecten in het programma die in de nabije toekomst mogelijk een spin-off-bedrijf worden.”

Wanneer weet je of een technologie de potentie heeft om uit te groeien tot een bedrijf?

“Als het echt de potentie heeft om een groot probleem op te lossen en partijen er ‘wakker’ van liggen. Zowel binnen als buiten TNO geldt: merk je dat er meer snelheid nodig is, omdat anders de kans voorbij schiet? Dan is het tijd om met ons te praten.”

Hoe selecteer je kansrijke technologieën?

“We scouten intern zelf naar baanbrekende technologieën met grote potentiële impact. Daarnaast kunnen collega's zich aanmelden bij ons. Dan starten we met een intakegesprek. Verloopt dat positief, dan volgt de marktvalidatie en gaan we samen met het team aan de slag. Welk probleem lossen we op? Zijn er klanten? Is er een positieve businesscase? Hoe kunnen we de innovatie het beste naar de markt brengen?”

“Het programma om technologieën verder te brengen richting een spin-off is zorgvuldig opgebouwd en draait om samenwerking met het onderzoeksteam. In klantgesprekken wordt onderzocht of de technologie daadwerkelijk een probleem oplost. Er wordt gewerkt aan een waardepropositie en het bouwen van een eerste businessmodel. We kijken naar juridische en financiële randvoorwaarden, zoals wetgeving en investeringsbereidheid. Pas als al deze factoren duidelijk zijn, bepalen we de route naar de markt, bijvoorbeeld lancering via een spin-off of een licentie aan een bestaand bedrijf. Het komt ook voor dat er geen positieve business case is of dat het niet de juiste timing is. Dat zijn waardevolle inzichten voor verdere kennisontwikkeling binnen TNO.”

Wat is de grootste uitdaging bij het opschalen naar een spin-off?

“Timing en team. Soms loopt de technologie voor op de markt, of ontbreekt het aan wet- of regelgeving om tot een positieve business case te komen. Er is niet altijd een team met ondernemerservaring dat een spin-off verder kan of wil brengen. Daarom is het belangrijk om al vroeg in het proces na te denken over teamvorming en leiderschap. We nemen op dat vlak verschillende stappen, bijvoorbeeld door externe ondernemers te koppelen aan de teams. Ook stimuleren we ondernemerschap binnen TNO door workshops te organiseren en betrekken we oud collega’s die eerder de sprong naar het ondernemerschap gemaakt hebben.”

Niet elke CEO van een spin-off komt van TNO. Waar vinden jullie de ondernemers voor deze spin-offs?

“We werken samen met externe venture builders zoals HighTechXL en we zetten externe ondernemers in die al eens eerder een succesvol bedrijf hebben gebouwd. Deze ondernemers zijn vaak serie-entrepreneurs die op zoek zijn naar een nieuw avontuur. Ze worden zorgvuldig gematcht met technologieën en teams binnen TNO. Soms worden ze tijdelijk in dienst genomen om een spin-off van de grond te krijgen. Ook binnen TNO zelf kunnen mensen zich melden als ze interesse hebben om in een founding team te stappen.”

Kun je een voorbeeld noemen van een baanbrekende spin-off?

Een mooi voorbeeld op het gebied van duurzaamheid is “Relement. Ze maken bio-aromaten uit agrarische reststromen. Duurzamer én beter presterend dan fossiele varianten. Hun technologie vervangt fossiele grondstoffen in coatings, met betere prestaties én minder milieubelasting. Het is een schoolvoorbeeld van groene chemie met wereldwijde potentie. Er zijn nog veel meer mooie voorbeelden, deze zijn te vinden in ons TNO Ventures Portfolio”

Voor welke kennis kunnen start-ups bij jullie terecht voor versnelling?

“Deep tech is onze speeltuin. Quantum, fotonica, AI, duurzame energie, medische technologie. Daar liggen de kansen. Maar het draait niet alleen om technologie, ook om timing, positionering en beschikbaarheid van de juiste resources. TNO Ventures zoekt naar niches waar TNO een unieke propositie heeft, bijvoorbeeld AI in defensie of cybersecurity. Ook sectoren als green tech en bio tech bieden veel potentie. De sleutel is om technologieën te kiezen die niet alleen vernieuwend zijn, maar ook schaalbaar en maatschappelijk relevant zijn.”

Meer informatie en bijdragen aan nieuwe innovaties

Heb je interesse in het investeren in innovatieve spin-off bedrijven met maatschappelijke impact en groeipotentieel? Neem contact op met TNO Ventures via investors en ontdek hoe je kunt bijdragen aan de volgende generatie deeptech startups. Ben jij een onderzoeker met de ambitie om jouw onderzoek om te zetten in impactvolle oplossingen? Meld je aan op TNO Researchers en zet de eerste stap richting ondernemerschap.

Ben je op zoek naar manieren om samen te werken met onze spin-off bedrijven of met TNO? Wij staan open voor strategische partnerships die innovatie versnellen en maatschappelijke impact vergroten. Neem contact met ons op en ontdek hoe jouw organisatie kan bijdragen aan en profiteren van grensverleggend onderzoek en ondernemerschap.