Centering: betere zorg dankzij de kracht van de groep

Wat is CenteringZorg?

CenteringZorg is een zorgmodel dat bestaat uit drie pijlers: medische zorg, interactief leren en peer support. Cliënten krijgen begeleiding in een vaste groep in plaats van de individuele consulten. Bij CenteringZwangerschap is dat bijvoorbeeld een groep zwangeren onder de zorg van een verloskundige. En bij CenteringOuderschap is het bijvoorbeeld een groep jonge ouders met een baby binnen de jeugdgezondheidszorg.

De opzet van de bijeenkomsten

In de bijeenkomsten is ruimte voor medische basiszorg, standaardcontroles en vaccinaties. Maar ook voor het leren van elkaars kennis en ervaringen, zoals bepaalde klachten, slaapproblemen, voeding of de situatie thuis. De groep is zo opgezet dat er ruimte is voor sociaal contact. Als zorgverlener begeleid je dezelfde groep gedurende een langere periode. Voor het goed voorbereiden en implementeren van de groepszorg is ondersteuning beschikbaar via Stichting CenteringZorg. Zoals trainingen, supervisiebijeenkomsten en implementatiematerialen.

Waarom is Centering een belangrijk zorgmodel?

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat Centering zorgt voor betere gezondheidsuitkomsten, minder druk op de zorg en meer tevredenheid bij cliënten en zorgverleners.

Betere zorguitkomsten en ontlasting van de zorg

• Studies laten zien dat groepszorg ertoe leidt dat zwangeren en jonge ouders zich meer gesteund voelen en gezonder gedrag vertonen. Zoals borstvoeding geven, minder alcohol drinken en stoppen met roken.
• Zwangeren die groepszorg krijgen, hebben minder vaak een te hoge bloeddruk. Ook zijn er minder interventies nodig, zoals pijnbestrijding of bijstimulatie tijdens de bevalling.
• Jonge ouders komen minder vaak op de eerste hulp met hun kind.
• De druk op de zorg wordt hierdoor minder en de kosten lager.

Voordelen voor de cliënt

• Cliënten zijn beter voorbereid op wat komen gaat, zoals de bevalling en het ouderschap.
• De ervaringen van anderen horen, normaliseert uitdagingen die ze zelf ervaren.
• De vertrouwde groep zorgt voor een vangnet van mensen in de buurt om op terug te vallen. Dit is extra waardevol voor mensen die nieuw zijn in een wijk of die een klein sociaal netwerk hebben.
• Door de onderlinge contacten en bevestiging, de steun die zij ervaren uit de groep en de inzichten uit de groepsgesprekken, krijgen ze meer zelfvertrouwen.

Voordelen voor de zorgverlener

• Op een laagdrempelige manier wordt in de groep veel meer besproken dan in een een-op-een-consult mogelijk is.
• Moeilijke onderwerpen, zoals huiselijk geweld, komen voor iedereen ter sprake omdat niet de persoon, maar de groep wordt aangesproken.
• De zorgverlener leert meer over wat cliënten bezighoudt en over de oplossingen waar zij zelf mee komen.
• Meer werktevredenheid

Ontstaan vanuit de praktijk

Sharon Schindler Rising, een Amerikaanse verloskundige, stond in 1995 aan de wieg van CenteringZorg. Haar een-op-een-consulten liepen steeds uit omdat er veel te bespreken was. Bovendien ervaarde ze dat zij veel verschillende zwangeren keer op keer dezelfde informatie moest geven. Ze verplaatste haar consult naar haar volle wachtkamer en ontdekte hoe waardevol de dynamiek en de ervaringen binnen een groep zijn. Rising publiceerde over groepszorg, waarna het Centering Healthcare Institute in de VS het model verder ontwikkelde.

In Nederland was het ook een (voormalig) verloskundige die CenteringZorg introduceerde: Marlies Rijnders, onderzoeker bij TNO Child Health. Sinds 2012 zorgt TNO samen met Stichting Centering Nederland voor de implementatie en doorontwikkeling van het zorgmodel in de praktijk.

CenteringZorg breidt succesvol uit

Nu CenteringZwangerschap en CenteringOuderschap zijn opgenomen in de databank ‘erkende interventies’ van RIVM, is een belangrijke volgende stap de verdere uitbreiding naar andere takken van de geneeskunde. Groepszorg is van grote waarde als leefstijl een belangrijke rol speelt. En wanneer er sprake is van veel herhalend medisch onderzoek, zoals periodieke controles bij bijvoorbeeld chronische ziekten. Zo leidde een Centering-pilot voor mensen met diabetes type 2 in Meppel onder andere tot een verbetering van de leefstijl, meer controle op het ziekteverloop en betere therapietrouw. In België loopt een onderzoek naar CenteringZorg binnen de oncologie.

Ander zorgmodel, andere aanpak

De grootste uitdaging bij CenteringZorg is dat het een systeemverandering is: echt clientgericht met een faciliterende rol van zorgverleners en een andere inrichting van de organisatie. Zo is er bij zorgpraktijken ruimte nodig voor groepsbijeenkomsten, maar ook een hoekje voor individuele controles. Omdat CenteringZwangerschap een geaccepteerd onderdeel is van de prenatale zorg, met een regulier zorgtarief, moeten verloskundigen weten hoe ze deze zorg moeten geven. TNO en CenteringZorg Nederland werken daarom samen met verschillende verloskundigenopleidingen om CenteringZorg daarin op te nemen.