Top 50 meest R&D intensieve bedrijven van Nederland

Thema:
Digitale samenleving
1 december 2025

In de vandaag gepubliceerde “R&D Top-50" van Technisch Weekblad, VNO-NCW en TNO blijkt opnieuw de dominante positie van ASML. Met een investering van ruim €3 miljard in 2024 is ASML met afstand de grootste R&D-investeerder van Nederland. Het Veldhovense bedrijf investeert in zijn eentje méér dan de nummers 2 tot en met 10 samen en laat bovendien de sterkste groei zien.

De stijging van de totale private R&D-uitgaven komt dan ook vrijwel volledig voor rekening van ASML, en ook in mindere mate Booking.com. Zonder ASML - en gecorrigeerd voor inflatie - stagneren de private investeringen in onderzoek en innovatie.

Philips, Booking.com, TomTom en Shell completeren de Top-5. Daarmee bestaat de top van de lijst uit vertegenwoordigers van uiteenlopende sectoren van onze economie. Booking.com valt op als de snelst groeiende grote R&D-investeerder in de R&D Top-50 in termen van procentuele groei.

R&D Top-50

Download hier de lijst van de 50 grootste R&D-investeerders in 2024.

R&D Top-50 lijst (pdf)
Media1

Verbeter randvoorwaarden voor investeringen

Screenshot_45

“De analyse van de R&D Top 50 laat zien dat Nederland structureel terrein verliest door onvoldoende investeringen in innovatie. Bovendien zijn onze R&D-uitgaven te sterk geconcentreerd bij een handvol bedrijven, met ASML ver op kop. Nu is het moment om de juiste randvoorwaarden te realiseren, zodat bedrijven kunnen groeien en we onze concurrentiekracht versterken.”

Tjark Tjin-A-Tsoi

CEO TNO

Screenshot_46

“We mogen als land trots zijn op al deze bedrijven die fors investeren in toekomst van onze economie. Maar we zien óók dat de R&D-investeringen in de breedte stagneren, met name door het verslechterende investeringsklimaat. Investeringen in onderzoek en innovatie zijn de groeimotor van onze economie. Een nieuw kabinet moet daarom stevig inzetten op het verbeteren van de randvoorwaarden om investeringen te stimuleren.”

Focco Vijselaar

Algemeen directeur VNO-NCW

Nieuw in de lijst: deeptech scale-ups

Opvallend in de lijst is de opmars van deeptech scale-ups binnen de maakindustrie, deels actief binnen Tech Champions. TNO spin-offs zoals Nearfield Instruments en LeydenJar, maar ook SMART Photonics laten zien dat Nederland nieuwe R&D-intensieve bedrijven voortbrengt. Hoewel nog klein in absolute bedragen, investeren deze bedrijven vrijwel al hun R&D-budget in Nederland en dragen zij direct bij aan het vernieuwen en verbreden van onze private kennisbasis.

Trends

De Nederlandse R&D-investeringen laten een sterke concentratie zien. De Top-3 bedrijven zijn inmiddels goed voor 23,5% van alle private R&D-uitgaven, bijna een kwart van het totaal, terwijl dat in 2016 nog 18,5% was. De Top-10 blijft daarbij relatief stabiel met ongeveer een derde van de totale investeringen. Daarnaast is er een duidelijke regionale focus: het zwaartepunt van de R&D-activiteiten ligt in Zuid-Nederland, vooral in de regio Eindhoven en in de machine-industrie.


Aansluiten bij Europese ambitie

Tegelijk laat de R&D Top-50 zien dat van de dertig grootste R&D investeerders uit de R&D Top-50, een relatief groot aandeel opereert in sectoren die Europa bestempelt als “hightech”. Dit geeft Nederland een gunstige uitgangspositie om aan te sluiten bij de Europese ambitie om de hightechbasis te versterken, en om beter gebruik te maken van de Europese middelen die hiervoor beschikbaar komen ten gunste van het toekomstig verdienvermogen en de internationale concurrentiepositie van Nederland. De recent aangekondigde AI-fabriek in Groningen, die mede met Europese cofinanciering tot stand komt, is daar een goed voorbeeld van.