In de versnelling voor een klimaatneutrale gebouwde omgeving in 2050

Dag van het klimaatakkoord

Door aanpak in contingenten, waarbij de bundeling van vraag centraal staat, kan de energietransitie in de gebouwde omgeving efficiënter, goedkoper en sneller. Tijdens de Dag van het Klimaatakkoord op 1 november gaan Maarten van Poelgeest (voorzitter Uitvoeringsoverleg Gebouwde Omgeving), Jan Willem van de Groep (bedenker en initiator van Stroomversnelling, één van de oprichters van Factory Zero), Sten de Wit (TNO) en Lieven Andringa in gesprek hoe meters kunnen worden gemaakt in de gebouwde omgeving.

IN DE VERSNELLING VOOR DE DOELEN 2050

Het aantal woningen dat momenteel van het gas af is blijft sterk achter op het tempo dat nodig is om de 2050-doelstelling te halen. Die vergt namelijk 50.000 woningrenovaties op jaarbasis. Ofwel: 1500 woningrenovaties per dag. De energietransitie moet in de volgende versnelling willen we een klimaatneutraal gebouwde omgeving bereiken in 2050.

OPLOSSING: DE CONTINGENTENAANPAK

TNO pleit voor een andere aanpak van de energietransitie in de gebouwde omgeving, waarmee 70% van de gebouwvoorraad efficiënter, goedkoper en sneller te verduurzamen is. Centraal in de aanpak staan de ‘contingenten’. Hierin staat de bundeling van de vraag tot specifieke clusters van gebouwen centraal.

Een contingent wordt gevormd door een match te maken tussen een bewezen verduurzamingsoplossing, zoals zonnepanelen, en het 'gebouw-DNA'. Dat is een set gedetailleerde eigenschappen voor een gebouw. Denk aan eigenschappen als het bouwjaar, de ligging maar ook  woonwensen en gezinssamenstelling. 

Het is de verwachting dat een contigent gemiddeld een omvang heeft van zo'n 15.000 gebouwen. Doel van het contingent: een verduurzamingsoplossing herhaalbaar inzetten binnen dat contingent zodat er geen maatwerk per woning nodig is. In de praktijk kan dat betekenen dat woningen in Groningen en Breda tot hetzelfde contingent behoren, terwijl de naastgelegen woningen tot een ander contingent gerekend worden.

WAAR ZIT NU DE WINST?

Voor bouw- en installatiebedrijven biedt het werken in contingenten de mogelijkheid om gericht te innoveren en op te schalen. Dat drukt de kosten en biedt zekerheid over de afzetmarkt. In tegenstelling tot nu. Maatwerk -huis voor huis- en projectmatig verduurzamen is standaardpraktijk. Door je als bedrijf op een contigent te focussen pas je de ontwikkelde verduurzamingsoplossing dus toe op een cluster van gebouwen.

ZO KAN DE TNO-CONTINGENTENAANPAK VOOR JOUW ORGANISATIE WERKEN

Met het huidige verduurzamingstempo gaan we de gestelde klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving 2050 niet halen. Een aanpak op basis van contingenten is slimmer, efficiënter en goedkoper. 

In ons whitepaper ‘Versnellen op weg naar een klimaatneutraal gebouwde omgeving – slimmer, goedkoper en efficiënter aan de hand van contingenten', zetten we de contingentenaanpak uiteen voor een versnelling van de klimaatneutraal gebouwde omgeving. Download nu het whitepaper en lees hoe de contingentenaanpak voor jouw organisatie kan werken!

WAAR LOPEN WE TEGENAAN IN DE HUIDIGE AANPAK?

Uit TNO-analyses blijkt dat we getalsmatig de aantallen renovaties mogelijk halen. Maar alleen omdat we op dit moment (zeer) laaghangend fruit plukken. Zoals nieuwbouwwoningen, die zijn al goed geïsoleerd en moeten alleen nog ‘van het gas af’.  De lastige delen uit de Nederlandse woningvoorraad komen nog: gebouwen zonder energielabels, gebouwen met lage energielabels en vooral veel gebouwen van particulieren. 

DE MATE VAN VERDUURZAMING IS NIET VASTGELEGD

Welke mate van verduurzaming nodig is, is niet vastgelegd. Ook ontbreekt het aan een definitie van ‘aardgasvrij ready’. De vraag is dus of verduurzamingsmaatregelen die huiseigenaren nu in groten getale uitvoeren, het gewenste effect hebben en daadwerkelijk bijdragen aan een (toekomstig) gasvrije woning.

MAATWERK EN PROJECTMATIG WERKEN

Verduurzamingstrajecten voor een gebouw zijn vaak eenmalig en sterk locatie gebonden. Ook is de vraag is gefragmenteerd en zijn er steeds andere partijen bij betrokken. Kortom, het verduurzamen van gebouwen gaat nu vaak om een enkele woning, of gebouw per keer.

Als de verduurzamingsvraag voor gebouwen al wordt gebundeld, is de diversiteit in die groep gebouwen nog steeds te groot voor een meer industriële aanpak. Hierdoor zijn projectmatig werken en maatwerk (een huis tegelijk) nog steeds de standaard. Versnellen van de verduurzaming is hierdoor is onmogelijk.

WONINGCORPORATIES WERKEN NIET ALS STARTMOTOR VOOR PARTICULIEREN

Het uitgangspunt in de klimaatafspraken is dat woningcorporaties starten met het toepassen van verduurzamingsmaatregelen. De ervaring die zij opdoen zou een leerschool vormen voor particuliere gebouweigenaren. Key in dit basisidee was de ontwikkeling van standaardverduurzamingsoplossingen door bouw- en installatiebedrijven.

Cruciaal, omdat door innovatie en opschaling een flinke kostenreductie te realiseren is. En dat is nodig om de opgave betaalbaar te houden en woningeigenaren te stimuleren hun gebouw te verduurzamen. Maar bouw- en installatiebedrijven die investeringen doen in verduurzamingsoplossingen werken vaak in opdracht van woningcorporaties en niet voor particuliere opdrachtgevers. De komende jaren wordt dan ook weinig spill over verwacht van de ervaring die woningcorporaties nu op doen.

Kijk nu het webinar van 1 juni terug