Soort project:
Project
Thema:
Energie-infrastructuur voor de industrie

De Burgemeester van Jouw Noordzee onderzoekt

Status project

2018 - heden

In samenwerking met

SummerLabb

De Noordzee is van grote waarde voor ons milieu, welzijn en onze economie. Belangrijke thema’s voor de komende decennia voor de Noordzee zijn de ontwikkelingen met betrekking tot de natuur, voedselvoorziening, veiligheid en de energietransitie.

De Noordzee speelt een zeer belangrijke rol in de energietransitie. Windparken wekken daar duurzame energie op, er zijn plannen hier waterstof van te maken op bijvoorbeeld energie-eilanden of platformen, bestaande pijpleidingen te gebruiken voor transport, CO2 op te slaan en biomassa in de vorm van zeewier te produceren. Maar op de Noordzee gaat het dus ook om die andere ontwikkelingen rondom scheepvaart, visserij en aquacultuur, defensie, en het milieu.

Daarbij is het zaak steeds om belangen goed te begrijpen en een goede balans te vinden tussen ruimte voor energie, economie en ecologie. De veiligheid mag daarbij uiteraard niet in het geding komen. De Burgemeester van Jouw Noordzee vervult hierin een brugfunctie. Het is de taak van de Burgemeester om deze kansen en uitdagingen op de Noordzee bij een breed publiek onder de aandacht te brengen.

De burgemeester

Op donderdag 2 november 2023 is TNO-expert Joris Koornneef als Burgemeester van Jouw Noordzee geïnstalleerd door Prins Carlos de Bourbon de Parme. Hij is namens TNO al jaren betrokken bij de Noordzee  op het gebied van offshore systeemintegratie en (grootschalige) energieopslag. In die rol is hij ook betrokken bij de Noordzee als wetenschappelijk manager binnen het internationale North Sea Energy programma.

Joris Koornneef

"Het grote belang van de Noordzee is niet bij alle Nederlanders bekend. Je kan de Noordzee vanuit diverse perspectieven bekijken. Natuur, economie, voedsel, veiligheid en energievoor-ziening zijn daar een paar voorbeelden van. Graag zou ik als Burgemeester de Noordzee naar de wal brengen zodat iedere Nederlander een beeld krijgt van de waarde van de zee waaraan we leven."

Joris Koornneef

Strategy Consultant TNO en Burgemeester van Jouw Noordzee

Nieuwe bruggen bouwen over de grenzen van sectoren en landen heen is hierbij wel nodig. Want de Noordzee wordt gedeeld met vele stakeholders en zes andere landen.

Wie Noordzee zegt, zegt nieuwe energie

“Wie Noordzee zegt, zegt nieuwe energie”, is een van de uitspraken van voormalig burgemeester van Jouw Noordzee Marcelien Bos. De burgemeester heeft zich op verschillende plekken laten onderdompelen in tal van innovaties, technologieën en toepassingen.

In het laboratoria in Petten en Delft en op de Maasvlakte werken experts van TNO werken de versnelling van de energietransitie en de rol van de Noordzee daarin. Van zeewier tot zonnecellen, CO2-opslag, waterstof, windturbines. Innovaties die indrukwekkend en van groot belang zijn voor de energietransitie. TNO-experts houden daarbij rekening met de effecten op de omgeving, mens en op het leven in zee.

Duik in het eerste seizoen van de podcast Zeebenen

In de podcast Zeebenen verkennen presentatoren Joris Koornneef en Eva den Boer het snelst veranderende stukje Nederland: de Noordzee. Ze geven de zee een stem en onderzoeken hoe mens, natuur en techniek in balans kunnen blijven. Door gesprekken met diverse gasten, zowel bekend als onbekend, belichten ze de cruciale rol van de Noordzee voor onze toekomst.

In deze aflevering (mp3, 65 MB) duiken we in de wereld van wind op zee. André Craens, branchespecialist Wind op Zee bij de Netherlands Wind Energy Association (NWEA), deelt zijn inzichten over de hedendaagse en toekomstige ontwikkelingen.

Marike Mevis, uitvoerder van een windmolenpark, geeft ons een kijkje achter de schermen van haar werk. Louwe de Boer, directeur van Ekofish Group, deelt zijn ervaring binnen de visserijsector.

Keynote speaker Jan Douwe Kroeske, initiatiefnemer van Burgemeester van Jouw Noordzee, brengt een artistiek perspectief met muziek geïnspireerd op de Noordzee. En ten slotte vertelt Henny Radstaak van Vroege Vogels over de ecologische aspecten van de Nederlandse natuur.

Zet je schrap voor een diepgaande verkenning van de onbekende Noordzee in deze aflevering (mp3, 54 MB). Henny Radstaak, redacteur bij Vroege Vogels van BNNVara, deelt een intrigerend nieuwsfragment, terwijl Joep Schrijver ons meeneemt naar de wereld van CO2-opslag onder de zeebodem.

Ben Stiefelhagen werpt licht op de uitdagingen van zeeafval en zijn inspanningen om de Noordzee schoon te houden na incidenten zoals scheepsongelukken. Peter Groot Kromelink biedt een muzikaal intermezzo, waarin de stem van de Noordzee tot leven komt.

En tot slot Yvonne Koldenhof van MARIN introduceert ons in hun missie van 'Better Ships, Blue Oceans', met een focus op duurzame scheepvaart en marien onderzoek.

In deze aflevering (mp3, 50 MB) van de podcast Zeebenen staat de veranderende Noordzee centraal. Hendrik, een ervaren visser uit Urk, deelt zijn inzichten over de transitie in de visserijsector, waarbij hij benadrukt hoe windmolenparken de traditionele visgronden verstoren.

Luuk van der Heijden van Deltares werpt licht op het delicate ecosysteem van de zeebodem. Jan van de Plas, Neerlandicus en stem van de zee, verbindt de Noordzee met een passend muziekfragment in zijn vaste rubriek.

Remco Groenenberg van TNO neemt ons mee door de energieatlas van de Noordzee, waarbij hij de verschillende activiteiten zoals visserij, scheepvaart en beschermde natuurgebieden belicht voor een breder publiek. Tot slot deelt Henny Radstaak van Vroege Vogels een fascinerend fragment over een mogelijke dam om de Noordzee, als bescherming tegen overstromingen in Nederland.

De Noordzee staat misschien bekend als een grijze, grauwe watervlakte, maar wat speelt zich af onder het wateroppervlak? In aflevering 4 (mp3, 51 MB) - De Wilde Noordzee - duiken we de diepte in. We praten met Peter van Rodijnen van Dutch Maritime Productions over de nieuwe bioscoopfilm en de onderwaterwereld van de Noordzee. We verkennen de stand van zaken rond olie en gas met René van der Meer van ENI en Nicolien Vrisou van Eck van EBN. Ook schuift Eline van Onselen van het programma De Rijke Noordzee aan. Zoals altijd sluiten we af met Henny Radstaak, redacteur bij Vroege Vogels van BNNVara.

De Noordzee staat bekend als een onstuimige zee, waar veiligheid een cruciale rol speelt. In deze aflevering (mp3, 63 MB), getiteld "De Veilige Noordzee," spreken we met Jaap Kwadijk van Deltares over de zeespiegelstijging.

Daarnaast verwelkomen we Tim Heijdeman, jeugdambassadeur van de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB), en Ernst Brokmeier van de Reddingsbrigade. De Stem van de Zee wordt deze keer vertolkt door Bas Kennis van BLØF, en natuurlijk is onze trouwe stamgast Henny Radstaak ook van de partij.

In aflevering 6 (mp3, 60 MB) bespreken we De Energieke Noordzee. Hoe energiek is water eigenlijk en hoe verbindt het ons? Sheralynn Adriaansz brengt een bijzondere voordracht in De Stem van de Zee.

Anne Albers deelt haar passie voor surfen en haar zorgen over natuurbehoud met ons. Oud-minister en huidige bestuurder bij Element NL, Gerda Verburg, geeft ons een update over olie en gas. Daarnaast spreken we met Yuki Esser (DMEC) over 'floating energy' en Rene Peters (TNO) over waterstof. We sluiten de aflevering af met onze voeten in het zand, terwijl Henny ons meeneemt naar de zee.

In de zevende aflevering (mp3, 57 MB) van ons programma, getiteld "Toekomst op de Noordzee", kijken we vooruit. Sybilla Dekker van het Noordzeeoverleg sluit aan aan onze tafel, terwijl Titia Kalker van Rijkswaterstaat ons meeneemt in de complexe logistiek van het Noordzeegebied.

Kunnen we de toekomst voorspellen met het huidige onderzoek? En welke rol zullen drones spelen? Hierover informeren Peter Kraal van Nioz en Jim van der Mee van DroneQ ons. In de rubriek "Stem van de Zee" verwelkomen we zangeres MEIS, en uiteraard sluiten we af met inzichten van Henny Radstaak (bekend van Vroege Vogels, BNNVARA).

In de laatste aflevering (mp3, 87 MB) van onze serie, De Noordzee in Balans, verkennen we de harmonie op de Noordzee tussen al haar gebruikers. Met de voedsel-, energie- en natuurtransitie hoog op de agenda is het cruciaal dat verschillende belanghebbenden elkaar begrijpen en samenwerken. Deze aflevering is bijzonder omdat we niet alleen spreken met Tim Benard en Sietse Wijnstra van Gasunie, maar ook te gast zijn in Groningen.

Het belooft een fascinerende aflevering te worden met gasten zoals Jessica Den Outer van Rechten voor de Natuur, een live optreden van Marlene Bakker in de Stem van de Zee, en bijdragen van Ewout van Galen (Stichting de Noordzee), Sander Kool (Koninklijke Marine) en Frans-Peter Lam (TNO). En natuurlijk mag Henny Radstaak ook in deze aflevering niet ontbreken.

Breed palet betrokkenen

De burgemeester staat in nauw contact met een breed palet aan betrokkenen. Bij het initiatief zijn veel partijen betrokken, waaronder bedrijven, onderzoeksinstellingen, visserij-, milieu- en natuurorganisaties. De burgemeester overlegt met al deze stakeholders, bezoekt evenementen, doet mediaoptredens en om het belang van de Noordzee bij een groot publiek duidelijk te maken.

De Burgemeester van Jouw Noordzee is een initiatief van SummerLabb en TNO. SummerLabb is een platform dat wetenschap en innovatie naar een breder publiek brengt, zowel online als offline. Het initiatief kent een partnernetwerk bestaande uit partijen werkzaam op en rondom de Noordzee: Stichting de Noordzee, Gasunie, Ekofish Group, EBN (Energie Beheer Nederland), Nexstep, Dutch Wavemakers, TNO, Hotel de Zeeuwse Stromen, Grand Hotel Huis ter Duin, Gemeente Den Haag, Stichting Duik de Noordzee Schoon, Provincie Groningen, ElementNL en de Nederlandse Onderwatersport Bond.

Innovaties voor de toekomst

In het Solar Energy Lab zijn de nieuwste ontwikkelingen rond zonnecellen te zien. Daar waar standaard modules op daken een rendement hebben van zo’n twintig procent, wordt aan technologieën gewerkt om die opbrengst minimaal te verdubbelen. Ook de prijs van zonnestroom kan dan omlaag. Verder werken de experts aan zonnecellen die aan twee kanten licht kunnen opvangen en op zee profiteren van de reflectie van licht op het water.

De Noordzee is bij uitstek geschikt voor het kweken van zeewier. In het zeewierlab wordt gewerkt aan methoden om daar allerlei duurzame grond- en brandstoffen van te maken voor bijvoorbeeld transport over de weg, water en door de lucht.

Op de tweede Maasvlakte onderzoekt TNO de nieuwe generatie windturbines met een tot nu toe ongekende hoogte en vermogen. TNO doet uitgebreide testen aan de daar geplaatste Haliade-X, de grootste ter wereld. Daaruit moet blijken of de turbine aan alle eisen voldoet. Na groen licht kan deze in productie worden genomen en in grote aantallen op zee geïnstalleerd.

De Noordzee is ideaal voor windenergie: hoge windsnelheden, lage turbulentie en door de geringe diepte zijn ze turbines relatief makkelijk te installeren. En op zee kun je van de stroom uit zeewater groene waterstof maken. ‘Een belangrijke doorbraak op de Noordzee is de eerste waterstof fabriek dat mogelijk gemaakt wordt in het PosHYdon project waar TNO en partners onderzoek doen naar groene waterstof op zee.

TNO werkt aan technieken om het teveel aan CO2 in de lucht af te vangen en te transporteren naar lege gasvelden onder de Noordzee. Vervolgens is ook CO2 te gebruiken om er grond- en brandstoffen van te maken. Met partners wordt ook onderzocht wat de kansen voor het opslaan van waterstof onder de Noordzeebodem is. Hierbij wordt dan met name gekeken naar het potentieel, de kosten en waarde voor het energiesysteem, maar ook gevolgen voor mens en natuur.

Natuurinclusief bouwen (boven en onderwater) is essentieel om de natuur niet verder te laten lijden onder de vele ontwikkelingen op de Noordzee. Nieuwe installaties kunnen geluidsoverlast veroorzaken wat goed moet worden gemonitord en naar een minimum moet worden gereduceerd met nieuwe technologieën.

Ook wordt er gewerkt aan het creëren van een gunstige leefomgeving op en nabij nieuwe installaties. Denk hierbij aan kunstmatige riffen zodat deze nieuwe installaties voedsel en bescherming bieden voor nieuwe ecosystemen.

Laat je verder inspireren

4 resultaten, getoond 1 t/m 4

Versneld uitbreiden energie-infrastructuur noodzakelijk

Informatietype:
Artikel
We doen onderzoek naar de knelpunten en adviseren overheden en bedrijven over de gewenste aanpak voor uitbreiding van de energie-infrastructuur.

Plannen industrie voor uitstootvermindering vragen forse en tijdige uitbreiding energie-infrastructuur

Informatietype:
Nieuws
15 november 2021

Snel actie nodig voor toekomstige energie-infrastructuur

Informatietype:
Nieuws
29 september 2020

Kabinet versterkt onderzoeksfaciliteiten gericht op energietransitie

Informatietype:
Nieuws
24 september 2020