
Grote potentie zonne-energie opgewekt op dijken
In samenwerking met
Consortium Zon op Dijken
Ons land telt zo’n 17.000 kilometer aan waterkeringen, voornamelijk dijken. Daarvan is zo’n 1.600 in beginsel geschikt om zonnepanelen op te leggen. Maar wat doet dat met de veiligheid van de dijk? Passen ze wel in het landschap? Weegt de energie-opbrengst op tegen mogelijke nadelen? TNO zoekt met partners het antwoord op deze vragen.
Dat gebeurt in het driejarige project 'Zon op dijken' in een consortium met Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), Wageningen University & Research (WUR), Deltares, Arcadis en nog een aantal bedrijven. Inmiddels zijn er twee proeflocaties, een binnendijk bij Ritthem in Zeeland en de Knardijk bij Zeewolde in Flevoland, waar uiteenlopende typen zonnestroomsystemen op dijken worden beproefd.
Lees het eindrapport: Zon op Dijken
Uit een onderzoek naar de mogelijkheden om dijken te voorzien van zonnepanelen blijkt dat zonnepanelen geplaatst op een dijkverharding het meest geschikt zijn en zonder veel aanvullend onderzoek kunnen worden toegepast. Systemen waarbij de grasbekleding van de dijk grotendeels wordt beschaduwd door de zonnepanelen zijn vooralsnog niet geschikt, omdat de kwaliteit van de grasmat snel verslechtert.

Drie gigawatt mogelijk
Zonnestroomsystemen op dijken is een van de vele toepassingen van zonne-energie op land die TNO onderzoekt. Andere zijn het verwerken van PV-modules in gevels, daken, wegdek, fietspaden, geluidsschermen en zelfs in de carrosserie van auto’s. Dijken zouden op termijn goed kunnen zijn voor een geïnstalleerd vermogen van tenminste drie gigawatt (GW). Ter vergelijking: momenteel is in Nederland in totaal een vermogen van ongeveer acht GW aan zonne-energie geïnstalleerd.
Uiteenlopende typen en omstandigheden
In de proeven gaan de onderzoekers van TNO, WUR en Deltares na wat de effecten zijn van het plaatsen van zonnepanelen op een dijk. TNO, dat het project coördineert, houdt zich vooral bezig met het meten van de opbrengst van verschillende typen systemen onder uiteenlopende weersomstandigheden. Diverse bedrijven hebben dijkspecifieke systemen ontwikkeld. WUR en Deltares richten zich met name op de veiligheid.
De vraag is hoe de dijk zich houdt als ze worden bedekt met zonnepanelen, hoe de grasmat reageert op minder licht of andere lichtinval en of dat afbreuk doet aan de veiligheid. Voor de waterschappen als beheerders van dijken is het onderzoek verder van belang om vergunningaanvragen voor het plaatsen van zonnepanelen goed te kunnen beoordelen.
Landschappelijke waarde
Dijken zijn aangelegd om land en bewoners te beschermen tegen het water, maar ze hebben ook een ecologische en landschappelijke waarde die behouden moet blijven. Dat wordt in het project naast energieopbrengst en veiligheid nadrukkelijk meegenomen. Voor de deelnemende bedrijven is het van belang te ervaren hoe hun panelen en systemen presteren, of en in hoeverre er slijtage optreedt aan de systemen en de dijk en of ze een degelijke businesscase kunnen maken.
Grootschalige toepassing
Het project ‘Zon op dijken’ moet uiteindelijk uitmonden in grootschalige toepassing van zonnestroomsystemen op deze waterkeringen en zo bijdragen aan de energietransitie. De uitkomsten van het onderzoek leveren de dijkbeheerders belangrijke informatie om plaatsing van panelen te betrekken bij onderhoud aan en versterking van hun dijken. Dan gaan opwekking van duurzame energie en dijkveiligheid hand in hand.
Het project Zon op Dijken wordt financieel ondersteund door subsidie vanuit de Topsector Energie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Neem contact met ons op
Laat je verder inspireren
TNO-blik op 2030: elk oppervlak benutten voor opwekken zonne-energie
Om op grote schaal groene energie op te wekken, moeten we slim omgaan met de schaarse ruimte in ons land. We maken het binnen 10 jaar mogelijk elk geschikt oppervlak te benutten voor het opwekken van hernieuwbare elektriciteit. Benieuwd hoe we dit doen?


Creatief zonnepanelensysteem als klimop tegen gevel High Tech Campus Eindhoven
Kunnen we straks van onze huizen en bedrijfspanden één groot zonnepaneel maken? Het komt dichterbij dankzij een bijzondere samenwerking tussen TNO, INBO Architecten, Van der Leegte Werkt, Flexipol Composites en High Tech Campus Eindhoven.


Verharde dijken kansrijk voor toepassing van zonnepanelen
Uit een onderzoek naar de mogelijkheden om dijken te voorzien van zonnepanelen blijkt dat zonnepanelen geplaatst op een dijkverharding, het meest geschikt zijn en zonder veel aanvullend onderzoek kunnen worden toegepast.


Europa onderzoekt potentieel voertuigen op zonne-energie
Een internationaal publiek-privaat consortium gaat onderzoeken in hoeverre voertuigen op zonne-energie bijdragen aan de transitie naar volledig elektrische mobiliteit in de EU.


Gunstige businesscase voor zonnewarmte in woning
Zonnewarmte kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verduurzamen van de warmtevoorziening. Fotovoltaïsch-thermische (pvt) systemen op het dak kunnen samen met een warmtepomp woningen van warmte en warm water voorzien. Aardgas is dan overbodig en de CO2-uitstoot neemt af. Mogelijkheden genoeg, maar hoe zit het met de kosten-batenanalyse?

