Informatietype:
Project
Thema:
Regionale energiesystemen
Unit:
Energy & Materials Transition

Consortium GO-e onderzoekt flexibel elektriciteitsnet

Status project

Heden - 2024

In samenwerking met

Alliander, Enexis, Stedin, ElaadNL, Greenchoice, Recoy, Itho Daalderop, ETPA, Technolution, Phase to Phase, DNV GL, Witteveen + Bos, TU Eindhoven, TU Delft

Door de groei van het aantal warmtepompen, elektrische auto’s en zonnepanelen in de gebouwde omgeving ontstaan grote uitdagingen. Bijvoorbeeld het voorkomen van overbelasting in het regionale en landelijke elektriciteitssysteem. Het consortium Gebouwde Omgeving Elektrificatie (GO-e) onderzoekt slimme flexibiliteitsdiensten als alternatief voor verzwaring van het elektriciteitsnet in de gebouwde omgeving.

Over het project

Het project loopt tot begin 2024 en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft hiervoor een subsidie van 5,7 miljoen euro toegekend. Het samenwerkingsverband bestaat uit regionale netbeheerders, diensten- en technologieleveranciers, adviseurs en kennisinstellingen, consumenten en zakelijke energiegebruikers.

Flexibel gebruik van elektriciteit

Als het gebruik of de opwek van elektriciteit kan worden gevarieerd in de tijd, ontstaat flexibiliteit. Groei van de opkomende duurzame technologieën biedt kansen om slimme flexibiliteitsdiensten op grote schaal in te zetten in de gebouwde omgeving. Bijvoorbeeld door elektrische auto's 's nachts op te laden, wanneer er minder vraag naar elektriciteit is. Ook warmtepompen kunnen flexibiliteit bieden.

Overbelasting voorkomen

Flexibiliteit is een alternatief voor het verzwaren van het elektriciteitsnet. GO-e berekent hoe realistisch die flexibele inzet is. Zo kunnen regionale netbeheerders onderbouwd beslissen of, wanneer, waar en hoe flexibiliteit overbelasting van het elektriciteitsnet kan voorkomen.

tno_edv5164

We onderzoeken bij welke prikkels consumenten en bedrijven bereid zijn om flexibiliteit ter beschikking stellen aan de netbeheerder. GO-e draagt hiermee niet alleen bij aan invulling van het ‘verzwaren tenzij’ kader van Netbeheer Nederland, maar zet ook cruciale stappen richting het verwezenlijken van een toekomstig flexibele energiesysteem.

Bob Ran

Projectcoördinator, TNO

De resultaten

Het GO-e consortium heeft voor het eerst detail inzicht in de potentie van flexibiliteit als oplossing voor netcongestie in de gebouwde omgeving. Het project laat zien dat de kans op congestie in laagspanningsnetten waar de komende jaren niet verzwaard wordt fors is en de prognoses laten zien dat flexibiliteit uit EVs en warmtepompen er in veel gevallen voldoende aanwezig is. Maar dat er nog veel moet gebeuren om die flexibiliteit daadwerkelijk voor netbeheerdoeleinde beschikbaar te maken.

Daarbij is in het project geleerd dat zo’n 70% van de consumenten bereidwillig is om flexibiliteit van zijn apparaten ook daadwerkelijk beschikbaar te stellen om congestie te voorkomen. Hiervoor moeten echter wel de juiste prikkels gecreëerd worden. Naast deze onderwerpen is er in GO-e gewerkt aan een breed veld van onderwerpen rondom flexibiliteit in de gebouwde omgeving, zoals: flexibiliteitsdiensten voor consumenten en bedrijven en technische home energy management oplossingen. Alle resultaten zijn sinds vandaag te vinden op: www.projectgo-e.nl.

Landelijk actieplan netcongestie

Het project maakt inzichtelijk dat flexibliteit een grote rol kan hebben in het toekomstig elektriciteitssysteem van de gebouwde omgeving. Hiervoor is echter nog een sectorbrede transitie nodig. Een belangrijke stap hierin is genomen door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat door het opstellen van het Landelijk Actieplan Netcongestie voor Laagspanning. Resultaten en inzichten uit het GO-e project hebben bijgedragen aan de totstandkoming van dit actieprogramma en bieden een basis voor de uitvoer van verschillende matregelen die in het plan opgenomen zijn.

Rol TNO

Als projectleider en projectinitiator van GO-e heeft TNO de modellering voor de onderzoeks scope flexibiliteit in het energiesysteem gebouwde omgeving bedacht, opgezet en uitgevoerd. Daarbij hebben we een gebruikersonderzoek bij consumenten in werkelijke situaties (Living Labs) gedaan en daarbij geven we energie management oplossingen voor huishoudens gegeven.

Partners

Het GO-e consortium is een samenwerking van Alliander, Enexis, Stedin, ElaadNL, Greenchoice, Recoy, Itho Daalderop, ETPA, Technolution, Phase to Phase, DNV GL, Witteveen + Bos, TU Eindhoven, TU Delft, onder leiding van TNO. Samen met de eindgebruikers uit de living labs vertegenwoordigt dit consortium de hele keten van partijen die nodig is om flexibilisering te laten slagen. Het consortium ontving van RVO een subsidie van 5,7 miljoen Euro in de MOOI regeling van de Topsector Energie. MOOI staat voor Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie.