Naar een toekomstbestendige ‘Hand aan de Kraan’-methodiek

Thema:
Geo-energie
5 september 2025

TNO onderzocht op verzoek van het ministerie van Klimaat en Groene Groei de haalbaarheid van een probabilistische aanpak* voor het toetsen van bodemdaling door gas-en zoutwinning in de Waddenzee. In het rapport ‘Hand aan de Kraan (HadK) methodiek in perspectief’, toont TNO aan dat zo’n aanpak bruikbaar is en werkt alternatieven voor de huidige toetsingsmethodiek uit.

Aanleiding rapportage

Het Adviescollege Hand aan de kraan Waddenzee evalueerde in 2021 de HadK-methodiek en concludeerde dat de methodiek effectief is, maar beter zou moeten inspelen op de grotere onzekerheden in de toekomst. Dit geldt met name voor het meegroeivermogen, de natuurlijke capaciteit van het Waddengebied om zich aan te passen aan zeespiegelstijging of bodemdaling door sediment aanvoer via de zeegaten.

Meer informatie

Benieuwd naar de uitkomsten van het rapport ‘Hand aan de Kraan (HadK) methodiek in perspectief’?

Alle onzekerheden meegenomen

In de nieuwe aanpak worden bodemdaling, zeespiegelstijging én meegroeivermogen elk voorzien van een onzekerheidsverdeling. Overschrijden van het meegroeivermogen leidt niet meteen tot verdrinking van de Waddenzee.

Wel zorgt overschrijding op langere termijn voor een blijvende afname van het wadplaatoppervlak, blijkt uit onderzoek van Deltares. Ook hoe groot de kans is, dat het meegroeivermogen wordt overschreden met en zónder winning, kan worden berekend met deze probabilistische aanpak.

Nieuwe aanpak bruikbaar

De aanpak bleek bruikbaar toen TNO hem toepaste op 2 gebieden in de Waddenzee** die qua sedimentbalans het meest van elkaar verschillen. Vervolgens heeft TNO twee alternatieven ontwikkeld voor de huidige toetsing van bodemdaling.

Eén daarvan houdt expliciet rekening met de stijgende zeespiegel door klimaatverandering en mogelijke vervroegde overschrijding van het meegroeivermogen en krijgt daarom de voorkeur van TNO.

Advies TNO

TNO adviseert het ministerie van Klimaat en Groene Groei om deze vernieuwde aanpak stapsgewijs in te voeren. TNO geeft in het rapport alternatieven in geval de implementatie lastig blijkt.

-------------------------------------------------------------------------------------------

* Een benadering die expliciet rekening houdt met alle onzekerheden

** Kombergingen Pinkegat en Vlie

Laat je verder inspireren

37 resultaten, getoond 1 t/m 5

Slimmer opslaan: hoe TNO warmteopslag optimaliseert

Informatietype:
Insight
4 september 2025
TNO werkt aan oplossingen voor uitdagingen zoals het verhogen van opslagtemperaturen, systemen beter in de ondergrond inpassen en het slimmer omgaan met seizoensfluctuaties.

Systeemintegratie warmte: stem alles goed op elkaar af

Informatietype:
Insight
14 augustus 2025

Friendship Sports Centre wordt proeftuin voor duurzame energie

Informatietype:
Nieuws
14 augustus 2025

CO2-opslag

Informatietype:
Artikel

TNO maakt inschatting van CO2-opslagcapaciteit onder Noordzee

Informatietype:
Nieuws
17 juli 2025