Kennisinstituten bundelen krachten voor onderzoek naar klimaatverandering en luchtvervuiling met satellieten
03 feb 2022
Oprichting van Clear Air Consortium
Download de whitepaper
De uitstoot van broeikasgassen en stikstof zorgt samen met luchtvervuiling voor grote maatschappelijke uitdagingen. Meer dan tweehonderd landen hebben zich al aangesloten bij het klimaatakkoord van Parijs om de schadelijke impact van broeikasgassen op het klimaat te beperken. Luchtvervuiling veroorzaakt jaarlijks ruim 4 miljoen voortijdige sterfgevallen en meer dan 90% van de wereldbevolking woont in gebieden waar de luchtkwaliteit onder de WHO-norm ligt. Daarnaast zorgt de uitstoot van stikstof in Nederland, maar ook elders in Europa, voor een verlies van biodiversiteit in natuurgebieden en schade aan de economie.
Nauwkeurige metingen met satellieten
Bij het terugdringen van deze emissies is het van groot belang om zo exact mogelijk te weten wat de bron van de uitstoot is en hoe het zich verspreidt. Satellietinstrumenten en daarmee geleverde satellietdata spelen hierbij een unieke rol. Zij leveren namelijk mondiale, consistente, nauwkeurige, en vergelijkbare waarnemingen van schadelijke stoffen en gassen en de verspreiding ervan. Dit is belangrijk omdat zulke metingen nu maar beperkt gedaan worden en vaak met schattingen wordt gewerkt. Op basis van de metingen van satellieten kan wetenschappelijk onderzoek worden gedaan en effectief beleid ontworpen en gemonitord worden.
Nederland loopt nu nog voorop
Door investeringen van voorgaande kabinetten heeft Nederland de afgelopen decennia een wereldwijd vooraanstaande positie verkregen in het internationale ruimteonderzoek naar klimaat en luchtkwaliteit. Daarbij gaat het om zowel wetenschappelijk onderzoek als technologieontwikkeling. Het Nederlandse ruimte-instrument TROPOMI brengt bijvoorbeeld dagelijks de hele wereld in kaart voor onderzoek naar luchtverontreiniging (stikstofdioxide) en de uitstoot van broeikasgassen (methaan). Om deze toonaangevende rol mondiaal te kunnen blijven spelen moet Nederland het wetenschappelijke onderzoek en de technologische innovatie op het gebied van aardobservatie verder versterken. Daarvoor is structurele samenwerking nodig: het Clear Air consortium.
Behoefte aan nieuwe atmosfeerinformatie
Elk van de consortiumpartners heeft in verschillende velden haar eigen expertise opgebouwd. Dit gaat van meten van emissies, ontwikkelen van modellen voor atmosfeerchemie, verwerking van satellietdata tot het ontwikkelen en realiseren van innovatieve satellietinstrumenten. Het combineren van deze expertises kan leiden tot dataproducten en instrumenten die nieuwe atmosfeerinformatie leveren aan wetenschap, overheid en industrie. Hoewel ‘Clear Air’ start met een team van vier partners, zal er de komende tijd gekeken worden of het consortium uitgebreid kan worden met andere Nederlandse onderzoekers, en of er internationale samenwerkingen kunnen worden opgebouwd.
In het vandaag gepubliceerde visiedocument geeft het ‘Clear Air’ consortium voorbeelden van waar ze aan wil bijdragen, zoals:
- Het ondersteunen van Nederland, andere Europese landen en internationale partners bij de onafhankelijke verificatie van broeikasgasemissies om de toekomstige evaluaties van het Parijs-akkoord mogelijk te maken. Dit zal gebeuren door het detecteren en identificeren van emissiebronnen op verschillende schalen—van lekkende gasleidingen tot op landelijk niveau —daarmee een eerlijk speelveld voor emissiereductie realiserend;
- Het monitoren van emissies die centraal staan in het Nederlandse beleid rond milieu en volksgezondheid, zoals de uitstoot van ammoniak en stikstofdioxide, die Natura2000-gebieden beschadigen en waarvan beleidsveranderingen economische implicaties hebben.
Hiernaast zal ‘Clear Air’ samenwerken met de Nederlandse bedrijven die steeds actiever worden in het commercieel beschikbaar maken van satellietdata – denk hierbij aan dienstverleners, satelliet-, of instrumentbouwers. In samenwerking met Nederlandse partners kan de technologische en wetenschappelijk inspanning van ‘Clear Air’ zo dienen als een groene aanjager van duurzame economische groei.
Vragen over het Clear Air consortium?
Neem contact op met Anton Leemhuis
Space & Scientific Instrumentation: aardobservatie, laser-satellietcommunicatie, astronomie
Satellieten voor communicatie, navigatie en observatie - evenals innovatieve informatiesystemen, terminals en high-tech instrumenten - worden steeds een uniek deel van de infrastructuur van onze planet.... Lees verderAardobservatie: onze planeet in beeld
Met satellieten voor aardobservatie brengen we onze planeet in beeld. TNO heeft een lange geschiedenis in het ontwikkelen van instrumenten die atmosfeer, land en water van onze planeet kunnen bekijken,... Lees verderData uit aardobservatie
Het gebruik van satellietgegevens is waar de waarde van aardobservatie pas optimaal tot zijn recht komt. TNO ontwikkelt innovatieve systemen voor het gebruik van satellietdata die mensen, overheden en... Lees verderDrs. ir. Anton Leemhuis
Neem contact op met Drs. ir. Anton Leemhuis
De vraag is verzonden! Je ontvangt binnenkort een bevestigingsmail.
Er is helaas iets misgegaan. Probeer het later opnieuw.