Gezondheid beïnvloedende voedselbestanddelen

Thema:
Food allergy risk assessment

Veel voedselbestanddelen beïnvloeden onze gezondheid, rechtstreeks of indirect door het microbioom of via ons immuunsysteem. Bekende voorbeelden van voedselbestanddelen die een interactie met ons immuunsysteem aangaan zijn voedseleiwitten die allergische reacties kunnen veroorzaken. Maar nog veel meer van de tienduizenden voedselbestanddelen hebben gezondheidseffecten. TNO identificeert en karakteriseert voedselbestanddelen die gezondheid beïnvloeden om overheden en bedrijven te ondersteunen bij de ontwikkeling en verbetering van preventie, beheersing en therapie van ziekten.

De rol van het immuunsysteem en voedsel bij gezondheid en ziekte

Ons immuunsysteem speelt een cruciale rol voor onze gezondheid. Tussen de 15 en 20% van de mensen in de westerse wereld lijdt aan allergische aandoeningen of ontstekingsziekten. Ontstekingsprocessen spelen ook een centrale rol bij veel andere aandoeningen, zoals bij cardiovasculaire en neurologische ziekten, diabetes, pathologie bij obesitas en bijwerkingen van immunotherapie tegen kanker.

De werking van het immuunsysteem wordt bepaald door ontstekingsevenwichten. Deze evenwichten zijn afhankelijk van een complex samenspel tussen intrinsieke (lichaamseigen) en extrinsieke (vooral chemische en microbiële) factoren. Er wordt aangenomen dat het totaal van alle extrinsieke factoren (ons exposoom) 70 tot 80% van de ziekten verklaart. Ons voedsel is een belangrijke bron van blootstelling aan extrinsieke factoren. Daarom richten wij ons op het identificeren en begrijpen van voedselbestanddelen die een rol spelen bij (immuun)gezondheid en ziekte.

Betrouwbaardere allergie-informatie op voedseletiketten

Per 1 januari 2024 heeft Nederland een nieuw allergenenbeleid waarmee de aan- en afwezigheid van een waarschuwing voor de allergische consument aanzienlijk betrouwbaarder zal worden.

Onze aanpak en onderzoeksthema’s

Wij ontwikkelen en passen innovatieve, op data science gebaseerde methoden toe:

  • voor het identificeren en karakteriseren van de effecten van voedselbestanddelen op (immuun)gezondheid en ziekte
  • voor het ondersteunen van op voeding gebaseerde gezondheidsbevordering en ziektebestrijding
  • voor het ontwikkelen van preventieve en therapeutische producten

We combineren meerdere informatiebronnen (literatuur, databases, gegevens uit klinische onderzoeken, enz.), gebruiken data-analysebenaderingen en ontwikkelen statistische modellen/algoritmen om de uitkomsten van blootstellingen te analyseren en te voorspellen.

Onze onderzoeksthema’s

Consumenten mogen verwachten dat voedingsmiddelen veilig zijn. Bepaalde kwetsbare bevolkingsgroepen moeten echter voorzichtiger zijn dan andere als het om specifieke producten of ingrediënten gaat. Voedselallergische reacties en de risico's daarvan vormen een grote last voor de voedselallergische consument, zijn familie en het gezondheidszorgsysteem.

Om risicosituaties te voorkomen moeten alle belanghebbenden in de voedselketen zich bewust zijn van en met grote zorg omgaan met deze kwetsbare groep consumenten. Daarom moeten de allergeniciteitsrisico's worden beoordeeld en beheerd en moeten voedingsproducten op de juiste wijze worden geëtiketteerd op de bedoelde en potentiële onbedoelde aanwezigheid van allergene stoffen. Onze toonaangevende experts ondersteunen autoriteiten en levensmiddelenbedrijven bij de beoordeling en het beheer van de risico's voor voedselallergenen.

Ondersteuning op basis van drempelwaarden en voedselinnamegegevens

Het voedselallergieprogramma van TNO staat bekend om zijn wetenschappelijke onderbouwing, betrouwbaarheid en nauwkeurigheid. Al vele jaren ondersteunen wij met ons werk het Allergen Bureau VITAL® programma. Onze expertise, gegevens en methoden speelden ook een sleutelrol in de aanbevelingen die zijn ontwikkeld door de ad hoc FAO/WHO-expertcommissie voor de risicobeoordeling van voedselallergenen.

Wij lossen risicobeoordeling- en risicobeheervragen voor onze klanten op. We maken gebruik van de nieuwste wetenschappelijke inzichten, gebaseerd op de meest complete database ter wereld met meer dan 3500 drempelwaarden voor allergische reacties van individuele voedselallergiepatiënten en gevalideerde databases voor voedselinname die specifiek zijn afgestemd op de toepassing voor risicobeoordeling en management van voedselallergenen.

Veilig voedsel voor allergische consumenten; dat is waar wij overheden en voedsel- en ingrediëntenbedrijven in ondersteunen.

Voor meer informatie: download onze brochure (pdf).

Nieuwe of gemodificeerde eiwitten spelen een sleutelrol bij de innovatie van voedingsmiddelen en het verduurzamen van onze voedselvoorziening. Nieuwe of gemodificeerde eiwithoudende voedingsproducten en ingrediënten kunnen echter leiden tot nieuwe allergeenrisico’s. Deze kunnen het gevolg zijn van kruisreactiviteit met bestaande voedselallergenen bij personen die al allergisch zijn voor verwante eiwitten, of van de ontwikkeling van nieuwe allergieën (de novo allergeniciteit). We ondersteunen bedrijven bij het inschatten van dergelijke risico’s op basis van onze jarenlange expertise en wetenschappelijk netwerk.

Onderzoekschema en data-gestuurd machine learning-algoritme

We beoordelen de allergeniciteit van nieuwe voedseleiwitten aan de hand van een systematisch onderzoekschema waarbij potentiële kruisreactiviteit wordt onderzocht, evenals het risico van de novo allergeniciteit. Hierbij maken we gebruik van kennis van verwante eiwitten en effecten van bijvoorbeeld beroepsmatige blootstelling. Deze aanpak wordt aangevuld met een model voor het voorspellen van allergeniciteit. Dit data gestuurde machine learning-algoritme (random forest) is in staat de allergeniciteit van eiwitten te voorspellen met een sensitiviteit, specificiteit en nauwkeurigheid van ongeveer 90%.

Wij ondersteunen bedrijven bij het opstellen van de allergieparagraaf voor nieuwe voedingsmiddelen of deskundigenverklaringen over de allergologische veiligheid van hun producten. Naast het beoordelen van de allergeniciteit van nieuwe eiwitten, beoordelen we ook de allergierisico's van residuen of omzettingsproducten van bekende allergenen. Voor dit laatste maken we gebruik van ons programma voor risicobeoordeling en beheer van voedselallergenen.

Veilig voedsel voor allergische consumenten; dat is waar wij overheden en voedsel- en ingrediëntenbedrijven in ondersteunen.

Voor meer informatie: download onze brochure. (pdf)

De natuur heeft honderdduizenden stoffen gecreëerd, waarvan er tienduizenden via onze voeding worden geconsumeerd. Vele hiervan hebben potentieel gezondheidsbevorderende eigenschappen en ze kunnen allemaal schadelijk zijn als ze in te grote hoeveelheden worden geconsumeerd.

De ontdekking van gezondheidsbevorderende en schadelijke verbindingen in onze voeding kan nieuwe aanknopingspunten bieden voor op voeding gebaseerde gezondheidsbevordering en ziektevermindering of voor de ontwikkeling van preventieve en therapeutische producten. TNO ontwikkelt en past methoden toe om nog onontdekte gezondheid beïnvloedende voedselbestanddelen te ontdekken en te karakteriseren, met als doel om aanknopingspunten voor gezondheidsinterventies te ontdekken.

Cohort data-gestuurde ontdekking van gezondheidsingrediënten

De meeste onderzoeken naar de rol van voeding bij (immuun)gezondheid en ziekten onderzoeken de rol van voedselproducten, productgroepen of geselecteerde (groepen van) nutriënten. De mogelijke rol van andere gezondheid beïnvloedende voedselbestanddelen onder de duizenden stoffen die dagelijks worden geconsumeerd zal bij deze aanpak over het hoofd worden gezien of kan dergelijke onderzoeken of de interpretatie daarvan verstoren.

Om de rol van voedselbestanddelen in gezondheid en ziekte bloot te leggen, combineren we gegevens over de aanwezigheid en niveaus van duizenden individuele stoffen in voedsel uit bestaande databases en ontwikkelen we strategieën om deze informatie te koppelen aan gegevens over voedselinname die zijn verzameld in cohortstudies. Hierdoor kan de inname van al deze individuele stoffen via de voeding in kaart worden gebracht. Daaropvolgende combinatie met informatie over ziekteontwikkeling, ziektetoestand of ziekteverloop maakt het mogelijk de rol van dit brede spectrum van voedselbestanddelen bij gezondheid en ziekte te bestuderen.

Onze data science-expertise, bestaande uit data-warehousing, integratie en analyse, zoals mathematische modellering en machine learning, maakt de complexe data-analyses mogelijk die nodig zijn voor deze geïntegreerde datasets.

Met de ontdekking van gezondheidsbevorderende en schadelijke stoffen in onze voeding willen we autoriteiten en bedrijven nieuwe aanknopingspunten bieden voor:

  • op voedselwetenschap gebaseerde gezondheidsbevordering en ziektereductie
  • ontwikkeling van preventieve en therapeutische producten

Samenwerking met Universitair Medisch Centrum Utrecht

Onder leiding van Prof. Dr. Geert Houben hebben TNO en het UMC Utrecht hun krachten gebundeld voor een nauwe samenwerking in hun onderzoek naar voedselfactoren voor allergische aandoeningen en ontstekingsziekten door middel van een leerstoel aan de medische faculteit van de Universiteit Utrecht. Toegang tot wederzijdse expertise, data en cohorten, en methoden en faciliteiten biedt unieke mogelijkheden voor de ontwikkeling en toepassing van onze innovatieve, op data science gebaseerde methoden.

Interesse om deel te nemen aan ons onderzoeksprogramma?

We verwelkomen industriële partners die geïnteresseerd zijn in het bestuderen van voedselbestanddelen die gezondheid en ziekte beïnvloeden om aanknopingspunten voor gezondheidsinterventies te ontdekken. Ons team bespreekt graag hoe we kunnen samenwerken of ondersteunen bij de productontwikkeling.

Get inspired

15 resultaten, getoond 1 t/m 5

TNO-onderzoek basis voor betrouwbaardere allergie-informatie op voedseletiketten

Informatietype:
Nieuws
6 februari 2024
Per 1 januari 2024 heeft Nederland een nieuw allergenenbeleid. Er zijn blootstellingsnormen vastgesteld en de regels voor het waarschuwen op het etiket voor mogelijke (onbedoelde) aanwezigheid van stoffen die allergie kunnen veroorzaken (allergenen) zijn aangescherpt.

Een gezonde leefstijl als beste medicijn

Informatietype:
Insight
28 november 2023

Persoonlijk diabetesplan Ancora Health dankzij 360 methodologie

Informatietype:
Insight
11 mei 2023

Hoe MixMasters fenotypetest gebruikt om gepersonaliseerde voeding aan te bieden

Informatietype:
Insight
11 mei 2023

Gepersonaliseerde gezondheidsadviezen in de praktijk

Informatietype:
Insight
17 april 2023