Toekomst van een kind verbeteren in de eerste 1000 dagen

Onderzoek toont aan dat extra inspanningen in de periode van conceptie tot het tweede levensjaar van kinderen gemiddeld 7 tot 10 procent meer opleveren dan interventies na die periode. Daarom ontwikkelt TNO nieuwe interventies om ouders zo vroeg mogelijk te bereiken, bij voorkeur al vóór de zwangerschap. Deze interventies ontwikkelen we in overleg met zorgprofessionals, beleidsmakers, ouders en kinderen en toetsen we op bruikbaarheid en effectiviteit.

Preconceptieadvisering

Preconceptiezorg kan vroeggeboorte, congenitale afwijkingen, laag geboortegewicht en een lage Apgarscore voorkomen. Stoppen met roken en drinken zijn voorbeelden van gezonde leefstijlkeuzes die vrouwen het best al kunnen maken voor ze zwanger worden. Ook een bezoek aan de huisarts om familiaire aanleg te bespreken is verstandig. Met preconceptieadvisering kunnen we aanstaande ouders hiervan bewust maken.

Het blijkt echter zeer lastig om vrouwen en mannen te bereiken met deze boodschap. Daarom hebben we verschillende aanpakken ontwikkeld, zoals een website en lesmateriaal voor mbo-scholieren. In een nieuw project gebruiken we CenteringPregnancy en CenteringParenting groepen (zie hieronder) als structuur voor het aanbieden van integrale zorg en de community- en sociale netwerkstrategie om toekomstige (hernieuwde) ouders te bereiken.

Centeringpregnancy en centeringparenting

CenteringPregnancy en CenteringParenting zijn nieuwe vormen van zorg, waarbij (aanstaande) ouders begeleiding krijgen in groepen. Daarbij is niet alleen ruimte voor de standaard medische controles, maar ook voor actieve deelname aan de zorg en gesprekken over leefstijlkeuzen, voorbereiding op het ouderschap, voeding, slaapproblemen, vaccinatie en alle onderwerpen die (aankomende) ouders bezighouden.

In Centering is er tijd voor open discussies in de groep, er kunnen veel vragen gesteld worden en (aankomende) ouders steunen en leren van elkaar. Daardoor kunnen zij meer weloverwogen keuzes maken. Zorgverleners zijn tijdens de eerste 1000 dagen naast informerende professionals tevens ondersteunende partners door de voorwaarden te scheppen voor een ondersteunend netwerk binnen en buiten de professionele zorg.

CenteringPregnancy en CenteringParenting wordt op verschillende plaatsen aangeboden als standaardzorg. Ouders kunnen zelf kiezen tussen individuele begeleiding of groepsdeelname. Wij onderzoeken de effectiviteit en de methodiek en ontwikkelen deze verder voor specifieke onderwerpen en specifieke doelgroepen.

Vroeg erbij

Met de ALPHA-NL, een vroegsignaleringsinstrument voor verloskundigen, kunnen verloskundige zorgverleners en cliënten samen nagaan of er behoefte is aan hulp of een steuntje in de rug tijdens de zwangerschap. Aan de hand van een korte vragenlijst die de vrouw invult voorafgaand aan een consult, kunnen psychosociale thema’s zoals relatie, steun uit de omgeving, genotmiddelengebruik, eigen jeugd, psychisch welbevinden en dergelijke laagdrempelig besproken worden. De verloskundige kan de vrouw op basis daarvan verwijzen of prenatale huisbezoeken van de JGZ voorstellen.

De ALPHA-NL is een wetenschappelijk onderbouwd en valide hulpmiddel. Bij de ALPHA-NL hoort een korte training (dagdeel) en aanbevolen wordt om zorgpaden te ontwikkelen in samenwerking met de JGZ.

D-score

Wereldwijd, met name in ontwikkelingslanden, lopen veel jonge kinderen in hun eerste levensjaren een achterstand op doordat ze te weinig goede voeding, (opvoedkundige) zorg en leermogelijkheden krijgen. Om het probleem in kaart te brengen heeft TNO een speciale screening ontwikkeld om de Development Score (D-score) van jonge kinderen te meten.

De screeningmethode meet de fysieke, emotionele en communicatieve vaardigheden. De D-score is gebaseerd op de Van Wiechenkenmerken, dit zijn mijlpalen waar de Nederlandse jeugdgezondheidszorg al mee werkt. TNO past deze kennis toe in een grootschalige, internationale samenwerking om de ontwikkeling van jonge kinderen overal ter wereld op dezelfde manier te kunnen meten.

Weerbaarheid van de jeugd

Hoe kunnen we de weerbaarheid van de jeugd versterken? Een gezonde opvoeding geeft kinderen de mogelijkheid om zich, vanuit een veilige thuishaven, op school en daarbuiten, breed te ontwikkelen. Instellingen voor jeugd(gezondheids)zorg ondersteunen ouders bij de opvoeding. Bij TNO onderzoeken we de effectiviteit van de aangeboden hulp en bekijken we hoe de zorgketen zo efficiënt mogelijk inrichten. Daarnaast richten we ons op een aantal specifieke thema’s, zoals weerbaarheid, sociale vaardigheden, antipestbeleid, preventie en aanpak van kindermishandeling en preventieve ondersteuning bij scheiding.

Samenwerking met de praktijk

Op alle hierboven beschreven thema’s verbindt TNO kennis met de praktijk. We werken samen met zorgprofessionals, beleidsmakers, scholen én ouders. We zoeken verbinding in de hele lijn van zorg, zodat elk kind de zorg krijgt die het nodig heeft.

Wil je meer weten over wat wij doen om gezondheid van kinderen in een vroeg stadium te verbeteren en/of met ons samenwerken?

Projecten van TNO Jeugd

Lesprogramma 'Nietofwelzwanger'

Een voorbeeld van een initiatief voor preconceptieadvisering is het lesprogramma 'Nietofwelzwanger'.

'Nietofwelzwanger' is een lesprogramma voor MBO-studenten over het voorkómen van zwangerschap (soa’s en anticonceptie), tienerouderschap en wat studenten zelf kunnen doen om in de toekomst zo gezond mogelijk aan de zwangerschap te beginnen.

Het programma bestaat uit een lespakket en een website. Het lespakket is gebaseerd op de Centering methodiek, hierbij staat groepsdiscussie en interactie centraal. Op de website vinden studenten informatie-op-maat over het voorkómen van zwangerschap, wat er komt kijken bij een zwangerschap en wat je kunt doen om een gezonde zwangerschap te bevorderen door middel van een quiz, video’s en ervaringsverhalen.

Nietofwelzwanger is ontwikkeld door TNO Child Health en de KNOV.

Onderstaand filmpje geeft een indruk van het lesprogramma:

Alle kansen voor alle kinderen

Benieuwd naar ons werk en de resultaten voor het gezond en veilig opgroeien van de jeugd?

Lees, kijk en beluister de verhalen van onze projecten waarmee we ons inzetten om alle kinderen alle kansen te geven gezond en veilig op te groeien.

Download hier de e-brochure: Alle kansen voor alle kinderen.