Onderzoeken ten behoeve van emissieregistratie

Voor het vaststellen van de emissiefactoren werkt TNO nauw samen met andere kennisinstellingen en instanties, zoals het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het CBS. Zo registreert het CBS welke voertuigen hoeveel kilometer over de weg afleggen. TNO relateert deze gegevens aan eigen meetresultaten, de samenstelling van het wagenpark en het rijgedrag.

Jaarlijkse rapportages

"Samen met deze instanties en het ministerie van IenM stellen we jaarlijks vast hoe het is gesteld met de schadelijke uitstoot en of zich uitzonderlijke ontwikkelingen voordoen in positieve of negatieve zin. We bieden inzicht in alle factoren die daarop van invloed zijn, zoals het type voertuig, het rijgedrag, de gebruikte technologieën en op welke plekken in het land de emissies zich meer of minder voordoen", zegt TNO-onderzoeker Norbert Ligterink.

Zo was aanvankelijk de aanname dat bestelwagens, waarvan de meeste op diesel rijden, een hogere uitstoot zouden veroorzaken dan personenauto’s. Uit metingen van TNO bleek die zelfs twee keer zo hoog. Gecombineerd met cijfers van het CBS viel de conclusie te trekken dat bestelwagens voor emissies per saldo net zo’n groot probleem zijn als dieselpersonenauto’s hoewel er veel minder van rondrijden. Personenauto’s leggen jaarlijks ruim 100 miljard kilometer af, bestelauto’s zo’n 16 miljard. Van de eerste groep rijdt ongeveer 30% op diesel, de tweede 98%. Het aantal afgelegde kilometers op diesel is voor beide typen dus ongeveer gelijk. TNO heeft ook als eerste in Europa vastgesteld dat de moderne bestelauto’s het slechter doen dan wat we op basis van de wetgeving mochten verwachten.

Effecten doorrekenen

Elk jaar rapporteert TNO over verschillende  onderwerpen die relevant zijn voor de nationale emissieregistratie. Ook komen er regelmatig nieuwe onderwerpen op de lijst of veranderen ze onder invloed van nieuwe ontwikkelingen. Zo zijn er nieuwe emissiefactoren voor brommers gekomen op basis van onderzoek door TNO. Ze dragen weliswaar niet wezenlijk bij aan de concentraties van gevaarlijke stoffen, maar blijken zelfs binnen de normen uit oogpunt van volksgezondheid risico’s op te leveren. Door aanpassingen in de categorie trekkers/opleggers, goed voor 70% van het vrachtverkeer, zijn de emissies voor deze voertuigen nu inzichtelijker, en meer representatief.
De rapportages voor de emissiefactoren zijn voor de overheid onontbeerlijk om de effecten van voorgenomen maatregelen door te rekenen. Voorbeelden daarvan zijn de 80 km-zones op snelwegen in en rond steden, de snelheidsverhoging naar 130 kilometer per uur op bepaalde trajecten of het instellen van milieuzones door gemeenten.
"Door alles te meten wat het verkeer doet, van uitstoot van elk type motorvoertuig tot verkeersbewegingen, ontstaat er goed inzicht welke maatregelen nodig zijn om luchtverontreiniging in ons land effectief te bestrijden", aldus Ligterink.