Bedrijventerreinen verduurzamen
Er is weinig bekend over het energieverbruik van de circa 3.500 bedrijventerreinen in Nederland. Maar volgens onze berekening kan de besparing op hun CO2-uitstoot in potentie even groot zijn als het aardgasvrij maken van woonwijken. Op die manier komt de kabinetsdoelstelling op vermindering van CO2-uitstoot aanzienlijk dichterbij.
Verduurzamen bedrijventerreinen
De doelstelling is een besparing van 3,4 megaton CO2-uitstoot door de gebouwde omgeving. Maatregelen voor bedrijventerreinen om aardgas te besparen kunnen jaarlijks 1,7 megaton CO2-uitstoot besparen. Daar is wel samenwerking, eigenaarschap en draagvlak voor nodig. Daarom werken we samen met partners aan een versnellingsprogramma voor verduurzaming van bedrijventerreinen, in de Stichting Bedrijventerreinen Energiepositief (BE+).
5 factoren voor succes
Het ondernemerschap en industriële karakter van bedrijventerreinen kan de energietransitie voor bedrijven en de omgeving versnellen. Het succes is afhankelijk van 5 factoren:
- Een hoge organisatiegraad: Is er al een bedrijvencollectief, zoals een ondernemingsvereniging, commissie of parkmanagement?
- Een formele en actieve (nonprofit-)collectiviteit: Is er een collectieve entiteit van bedrijven volledig of prominent gewijd aan duurzaamheid, met een breed gedragen missie en visie?
- Professionaliteit: Is het juiste expertise aanwezig en verbindende en dienende competenties, voor structurele ondersteuning van bedrijven in de energietransitie?
- Publiek-private samenwerking: Is er structurele samenwerking tussen bedrijfsleven en (decentrale) overheden?
- Toegang tot kapitaal: Is er toegang tot kapitaal onder gunstige voorwaarden? Bijvoorbeeld een energiefonds, ondernemersfonds of stimulerende regelingen.
Versnellingsprogramma verduurzaming bedrijventerreinen
Het versnellingsprogramma helpt bedrijventerreinen met het opstarten van projecten. In een expertisecentrum ontwikkelen en delen we kennis. Succes bij één bedrijf kan zo versnelling voor andere bedrijven betekenen, omdat bedrijventerreinen niet allemaal zelf het wiel hoeven uit te vinden. Dat bespaart ook kosten, en issues voor de hele branche of meerdere bedrijventerreinen kunnen in één keer worden opgelost.
Bekijk het versnellingsprogramma
Hoe de verduurzaming van bedrijventerreinen kan worden versneld, lees je in het Versnellingsprogramma verduurzaming bedrijventerreinen.
Achtergrond versnellingsprogramma
Het Versnellingsprogramma Verduurzaming Bedrijventerreinen is een initiatief van Transitiemakers, stichting CLOK en TNO. Het wordt ondersteund door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het is bedoeld voor ondernemers en biedt een platform waarin ondernemers en overheid elkaar helpen.
We werken samen met partners in de Stichting BE+ met als doel in eerste aanleg 250 bedrijventerreinen energiepositief te maken. Daar hebben zich 35 bedrijventerreinen bij aangesloten. BE+ ondersteunt collectieven van ondernemers met praktische adviezen, quick scans, collectieve financiering en organiseert regelmatig bijeenkomsten waar zij ervaringen uitwisselen en gezamenlijk initiatieven vormgeven.
In het convenant Verduurzaming Bedrijventerreinen (pdf) staan doelstellingen en knelpunten. Ook geven de partijen die ondertekenen aan op welke manier zij zich inzetten om de verduurzaming van bedrijventerreinen te versnellen. Het convenant werd op 30 januari 2020 ondertekend door een groot aantal partijen waaronder TNO, vertegenwoordigers van bedrijventerreinen overheidsinstellingen en andere organisaties.
Startgids duurzamer bedrijventerrein
Bedrijventerreinen zijn een ondergeschoven kindje in de discussie over energiebesparing, terwijl dit een kansrijke groep is voor het realiseren van milieuwinst. Aan de slag met verduurzaming van bedrijventerreinen? Bekijk de snelstartgids.
CO2-uitstoot bedrijventerreinen
In 2018 is een verkennend onderzoek gedaan door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Uit deze dataset hebben wij 850 bedrijventerreinen uit de doelgroep van BE+ geselecteerd. De gemiddelde directe en indirecte CO2-uitstoot op deze terreinen in 2017 is 8.9 kiloton. Dat leidt tot een emissiereductie (direct en indirect) van 2,2 megaton CO2 op 250 bedrijventerreinen.
Duidelijk overzicht mogelijkheden
Bij veel ondernemers ontbreekt kennis en doordachte plannen. BE+ voorziet in die behoefte. Door vanuit ondernemersverenigingen collectief energiebesparing op te pakken kan tijd worden bespaard en gaan meer ondernemers over tot actie. Om dit te versnellen hebben we een tool ontwikkeld die de potentie voor energiebesparing op het bedrijventerrein in kaart brengt. Hij laat per gebouw zien wat er mogelijk, welke investeringen daarvoor nodig zijn en wat dat opbrengt.
Inzicht in bestaande gegevens
Ze hoeven zelf geen gegevens aan te leveren, want de tool verzamelt gegevens uit bronnen als gemeenten, CBS en netbeheerders. Het gaat dan over type bedrijf, gebouw, leeftijd, verbruik, energie-infrastructuur en meer. Die worden gecombineerd en ontsloten in een duidelijk overzicht. Zo is gedetailleerd inzichtelijk te maken wat het potentieel is aan besparingen en hoe die zijn te bereiken. De ondernemers verdienen de investering over het algemeen in 15 jaar terug.
Technisch en financieel ontzorgen
Ondernemers hebben de vrijheid om zelf te bepalen hoe de maatregelen eruit komen te zien. BE+ helpt parkmanagers een pakket samen te stellen dat hen technisch en financieel alle zorgen uit handen neemt. Hiervoor is er een snelstartgids (pdf) gemaakt en zijn er trainingen ontwikkeld voor parkmanagers om hun ondernemers goed te kunnen motiveren en begeleiden.
Collectief financieren
Verder helpen we vanuit BE+ om een aanpak te ontwikkelen om de maatregelen ook collectief te financieren. Zodat ondernemers niet zelf hoeven te investeren, maar vanaf dag één een lager maandbedrag betalen dan dat ze eerder aan energie kwijt waren. Vanuit de professionele organisatie die dit oplevert, zien we dat op bedrijventerreinen kansen ontstaan voor de realisatie van een ‘smart grid’ dat door de ondernemers zelf wordt beheerd. Daarmee wordt het mogelijk om energie onderling te verhandelen middels een Lokaal Energie Manamagent Platform (LEM). Hiermee kunnen op termijn ook pieken in elektriciteitsproductie en gebruik worden opgevangen.
Neem contact met ons op
Laat je verder inspireren
BuurtWarmteWijzer helpt gemeenten bewoners actief te betrekken bij keuzes warmtetransitie
Het realiseren van aardgasvrije wijken in de bestaande bouw is de komende decennia een enorme opgave waar veel partijen bij betrokken zijn. Gemeenten hebben weliswaar de regie, maar een cruciale rol is weggelegd voor bewoners, zowel individuele huiseigenaren als verhuurders.


Eerste ervaringen van bewoners met aardgasvrij wonen positief
Eigenaar-bewoners van proeftuinen die hun woning aardgasvrij hebben laten maken, geven gemiddeld een 8,7 voor hun woning. Dit blijkt uit een onderzoek van TNO waarin voor het eerst eigenaars-bewoners bevraagd zijn die het hele traject naar een aardgasvrije woning hebben doorlopen.


Waterstof als alternatief voor aardgas
Lees hier alles over het TNO rapport ‘Waterstof als optie voor een klimaatneutrale warmtevoorziening in de bestaande bouw’.


Beweegredenen en barrières voor aardgasvrij wonen
Succesvolle wijkaanpak: motiveer bewoners

