De eerste 1000 dagen van een kind

Thema:
Jeugd
5 juli 2022

De eerste 1000 dagen van een kind, van preconceptie tot twee jaar, zijn cruciaal voor de ontwikkeling, gezondheid en welzijn gedurende het leven. Door ouders zo vroeg mogelijk de juiste adviezen te geven en door snel in te grijpen bij beginnende problemen, voorkomen we dat er later zwaardere zorg nodig is.

Extra inspanningen in de periode van conceptie tot het tweede levensjaar van kinderen leveren gemiddeld 7 tot 10 procent meer op dan interventies na die periode. Daarom ontwikkelen we nieuwe interventies om ouders zo vroeg mogelijk te bereiken, bij voorkeur al vóór de zwangerschap. Deze interventies ontwikkelen we in overleg met zorgprofessionals, beleidsmakers, ouders en kinderen en toetsen we op bruikbaarheid en effectiviteit.

Preconceptieadvisering

Preconceptiezorg kan vroeggeboorte, aangeboren afwijkingen, laag geboortegewicht en een lage Apgarscore voorkomen. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld het beste al voor de zwangerschap stoppen met roken en drinken. Ook een bezoek aan de huisarts om familiaire aanleg te bespreken is verstandig. Met preconceptieadvisering maken we aanstaande ouders hiervan bewust.

Het blijkt zeer lastig om vrouwen en mannen te bereiken met deze boodschap. Daarom maakten we verschillende aanpakken, zoals een website en lesmateriaal voor mbo-scholieren. In een nieuw project gebruiken we CenteringPregnancy en CenteringParenting om integrale zorg aan te bieden en de community- en sociale netwerkstrategie om zwangeren en jonge ouders te bereiken.

Lesprogramma 'Nietofwelzwanger'

Een voorbeeld van een initiatief voor preconceptieadvisering is het lesprogramma 'Nietofwelzwanger'. Dit programma voor mbo-studenten gaat over het voorkómen van zwangerschap (soa’s en anticonceptie), tienerouderschap en wat studenten zelf kunnen doen om in de toekomst zo gezond mogelijk aan de zwangerschap te beginnen.

Het programma bestaat uit een lespakket en een website. Het lespakket is gebaseerd op de Centering methodiek, hierbij staat groepsdiscussie en interactie centraal. Op de website vinden studenten informatie-op-maat met een quiz, video’s en ervaringsverhalen. De informatie gaat over het voorkómen van zwangerschap, wat er komt kijken bij een zwangerschap en wat je kunt doen om een gezonde zwangerschap te bevorderen. Nietofwelzwanger is ontwikkeld door TNO Child Health en de KNOV.

CenteringPregnancy en CenteringParenting

CenteringPregnancy en CenteringParenting zijn nieuwe vormen van zorg, waarbij (aanstaande) ouders begeleiding krijgen in groepen. Daarbij is niet alleen ruimte voor de standaard medische controle. Maar ook voor actieve deelname aan de zorg en gesprekken over leefstijlkeuzen, voorbereiding op het ouderschap, voeding, slaapproblemen, vaccinatie en alle onderwerpen die (aankomende) ouders bezighouden.

In Centering is er tijd voor open discussies in de groep. Deelnemers kunnen veel vragen stellen en (aankomende) ouders steunen en leren van elkaar. Daardoor kunnen zij meer weloverwogen keuzes maken. Zorgverleners zijn tijdens de eerste 1000 dagen naast informerende professionals ook ondersteunende partners door de voorwaarden te scheppen voor een ondersteunend netwerk binnen en buiten de professionele zorg.

CenteringPregnancy en CenteringParenting is op verschillende plaatsen beschikbaar als standaardzorg. Ouders kiezen zelf tussen individuele begeleiding of groepsdeelname. Wij onderzoeken de effectiviteit en de methodiek en ontwikkelen deze verder voor specifieke onderwerpen en specifieke doelgroepen.

Vroeg erbij

De ALPHA-NL is een vroegsignaleringsinstrument voor verloskundigen. Hiermee gaan verloskundige zorgverleners en de aanstaande ouder(s) samen na of er behoefte is aan hulp of een steuntje in de rug tijdens de zwangerschap. De zwangere vult voorafgaand aan een consult een korte vragenlijst in. De vragen gaan over psychosociale thema’s zoals relatie, steun uit de omgeving, genotmiddelengebruik, eigen jeugd en psychisch welbevinden. Tijdens het consult wordt dit vervolgens laagdrempelig met elkaar besproken. De verloskundige kan de vrouw verwijzen of prenatale huisbezoeken van de JGZ voorstellen.

De ALPHA-NL is een wetenschappelijk onderbouwd en valide hulpmiddel om over psychosociale onderwerpen in gesprek te gaan. Bij de ALPHA-NL hoort een korte training van een dagdeel en we bevelen aan om binnen het Verloskundig SamenwerkingsVerband (VSV) en de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) afspraken te maken over zorgpaden en verwijzen.

Je kan ook een e-learning volgen waarin je als verloskundig zorgverlener leert hoe je de ALPHA-NL kunt toepassen. Binnen deze geaccrediteerde e-learning is de ALPHA-NL te downloaden.

D-score

Wereldwijd, met name in ontwikkelingslanden, lopen veel jonge kinderen in hun eerste levensjaren een achterstand op doordat ze te weinig goede voeding, (opvoedkundige) zorg en leermogelijkheden krijgen. Om het probleem in kaart te brengen ontwikkelden we een speciale screening om de Development Score (D-score) van jonge kinderen te meten.

De screeningmethode meet de fysieke, emotionele en communicatieve vaardigheden. De D-score is gebaseerd op de Van Wiechenkenmerken. Dit zijn mijlpalen waar de Nederlandse jeugdgezondheidszorg al mee werkt. Wij passen deze kennis toe in een grootschalige, internationale samenwerking om de ontwikkeling van jonge kinderen overal ter wereld op dezelfde manier te meten.

Samenwerking met de praktijk

Op alle hierboven beschreven thema’s verbinden we kennis met de praktijk. We werken samen met zorgprofessionals, beleidsmakers, scholen én ouders. We zoeken verbinding in de hele lijn van zorg, zodat elk kind de zorg krijgt die het nodig heeft.

Alle kansen voor alle kinderen

Benieuwd naar ons werk en de resultaten voor het gezond en veilig opgroeien van de jeugd? Download de e-brochure ‘Alle kansen voor alle kinderen’. Lees, kijk en beluister de verhalen van onze projecten waarmee we ons inzetten om alle kinderen alle kansen te geven gezond en veilig op te groeien.

Laat je verder inspireren

5 resultaten, getoond 1 t/m 5

Mentale gezondheid van kinderen op een wetenschappelijk onderbouwde manier versterken

Informatietype:
Insight
25 mei 2023

Er is steeds meer aandacht voor het belang en de effecten van een goede mentale gezondheid van kinderen. TNO werkt al decennia, samen met belangrijke stakeholders, aan de ontwikkeling en implementatie van evidence-based interventieprogramma’s om de weerbaarheid van kinderen van alle leeftijden te vergroten.

TNO-innovaties voor mentale gezondheid van kinderen

Informatietype:
Insight
9 december 2022

BoB, TNO's methode om kinderen veerkracht en stressmanagement bij te brengen in Zuid-Soedan is succesvol en effectief gebleken, en is klaar voor opschaling.

40 jaar POPS: Wat doet vroeggeboorte met je op lange termijn

Informatietype:
Insight
17 november 2022

Elk jaar wordt ongeveer 7 procent van de baby’s in Nederland te vroeg geboren, wereldwijd is dat zelfs 1 op de 10 kinderen. Op 17 november wordt hier wereldwijd aandacht voor gevraagd tijdens World Prematurity Day. TNO doet middels het POPS-cohort sinds 1983 onderzoek naar de ontwikkeling en gezondheid van bijna alle kinderen die dat jaar te vroeg zijn geboren in Nederland. In dit artikel gaan Sylvia van der Pal (coördinator POPS-cohort bij TNO), Sylvia Obermann (coördinator wetenschapscommissie bij Care4Neo) en Michiel Schreuder (hoogleraar kindernefrologie bij het Radboudumc) met elkaar in gesprek over het belang van het langdurig volgen van vroeggeboren volwassenen en de plannen om een vervolgonderzoek op te zetten voor POPS.

Consortium zet zich in voor ondersteuning van samengestelde gezinnen

Informatietype:
Insight
29 september 2022

Het aantal samengestelde gezinnen is afgelopen decennia sterk gegroeid. Daarom dient TNO samen met partners op 4 oktober 2022 een subsidieaanvraag in voor onderzoek naar en de ontwikkeling van ondersteuning van (stief)ouderschap in samengestelde gezinnen.

Succesvolle resultaten mentale hulp aan kinderen

Informatietype:
Insight
25 januari 2022
TNO en Red een Kind ontwikkelden het BOB-programma om kinderen in Zuid-Soedan te helpen weerbaarder te maken tegen stress en trauma.