Aardobservatie biedt duidelijkheid in stikstofprobleem
TNO is bezig met de ontwikkeling van een satellietinstrument dat voor het eerst de uitstoot en verspreiding van ammoniak nauwkeurig kan meten. Ammoniak is verantwoordelijk voor het grootste deel van Nederlandse stikstofemissie en -depositie. De satelliet kan in 2025 operationeel zijn. Deze innovatie kan bijdragen aan de verfijning van metingen van stikstof. Door satellietinformatie toe te voegen aan het huidige meet- en rekensysteem, kunnen emissies direct bij de bron worden gemeten en kan beter gemonitord worden wat het effect is van de maatregelen om de stikstofdepositie te verlagen. Zo kunnen op termijn kosten worden bespaard.
Nederlands stikstofbeleid
Nu wordt ammoniak op circa 250 grondlocaties in Nederland gemeten. Een satelliet kan juist overal, en veel vaker met grote nauwkeurigheid vaststellen wat de emissie en verspreiding van ammoniak is. Hierdoor kan gemeten worden met een resolutie op locatie- en boerderijniveau van 1 bij 1 kilometer tot 300 bij 300 meter. Het huidige Nederlandse stikstofbeleid is gebaseerd op modeluitkomsten die gevoed en gecontroleerd worden met metingen. Ook TNO werkt mee aan de ontwikkeling en toepassing van deze modellen en onderliggende metingen. De modellen en uitkomsten hiervan zijn op hoofdlijnen goed. TNO ziet echter ruimte voor verrijking en verfijning van data.
Nederlands trots
Nederland heeft een sterke positie op het gebied van ruimtevaarttechnologie en loopt, zeker op het gebied van aardobservatie, nu nog voorop in de wereld. Eerder werd het aardobservatie-instrument Tropomi in Nederland ontwikkeld en in 2017 gelanceerd om onder meer stikstofdioxide en methaan in de atmosfeer te meten. Zo was het effect van de corona lockdowns op de uitstoot van stikstofoxiden duidelijk te zien en konden grote methaanlekken in de wereldwijde olie- en gaswinning worden geconstateerd. Zoals in Turkmenistan en in Ohio.
Kosteneffectief
Op dit moment ontbreekt financiering om een ammoniaksatelliet met TNO’s Nederlandse partners verder te ontwikkelen, operationeel te lanceren en op te nemen in een (nationaal) meetprogramma. Hiervoor is naar schatting eenmalig 85 miljoen euro nodig. De noodzakelijke uitgaven voor een ammoniaksatelliet verdienen zich terug door de mogelijkheid om gerichtere maatregelen te nemen als gevolg van meer verfijnde metingen.
Het meten van ammoniak in meetnetwerken is technisch ingewikkeld en bij een vergelijkbare robuustheid en geografische dekking als satellietmetingen duurder. Bovendien kunnen de betrokken Nederlandse bedrijven de nieuwe ammoniakinstrumenten en bijbehorende dataservices doorverkopen op de internationale markt. Stikstof is immers niet enkel een Nederlands probleem, ook in andere landen komt deze problematiek in de komende jaren op de agenda te staan.
Neem contact met ons op
-
Kees Buijsrogge
Functie:Director Space & Scientific Instrumentation-
Standplaats:Delft - Stieltjesweg
-
Telefoon:+31 88 866 24 97
-
E-mail:E-mail Kees
-
LinkedIn:Kees op LinkedIn
-
Laat je verder inspireren
Satellietinstrument OMI voor 100.000ste keer om de aarde
Deze week bereikt het Ozone Monitoring Instrument (OMI) een mijlpaal: 100.000 rondjes om de aarde. Dit is extra speciaal omdat het meetinstrument oorspronkelijk ontworpen is voor een missie van 6 jaar na de lancering in 2004. Inmiddels meet OMI al meer dan 18 jaar de uitstoot in de atmosfeer en het gat in ozonlaag, wat veel bruikbare data heeft opgeleverd. Daarmee kon TNO bijvoorbeeld effecten van strenger luchtkwaliteit beleid in Europese landen meten.
Jan Nijenhuis benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
Jan Nijenhuis is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De Koninklijke onderscheiding is voor zijn baanbrekende onderzoekswerk op het gebied van optomechtronica. De TNO’er ontving de orde vandaag uit handen van Marja van Bijsterveldt, burgemeester van Delft.
Noorse satelliet met SmallCAT-lasercommunicatiesysteem aan boord succesvol gelanceerd
De Noorse NorSat Technology Demonstrator (NorSat-TD) is met succes gelanceerd door SpaceX vanaf de Vandenberg Space Force Base in Californië. NorSat-TD wordt beheerd door het Noorse Ruimteagentschap (NOSA) en zal technologie demonstreren voor satellietcontrole, tracking, navigatie, communicatie en maritieme verkeersbewaking. Aan boord van het ruimtevaartuig bevinden zich verschillende nuttige ladingen, waaronder het SmallCAT (Small Communication Active Terminal) lasercommunicatiesysteem. SmallCAT is ontwikkeld in een consortium onder leiding van TNO en gebruikt directe lasercommunicatie om de datatransmissiecapaciteit van kleine satellieten te vergroten. In de komende maanden volgt een demonstratie als SmallCAT in zijn baan om de aarde verbinding gaat maken met het optische grondstation op een TNO-locatie in Den Haag.
Nederlands consortium onder leiding van TNO ontwikkelt HemiCAT-lasercommunicatieterminal
TNO gaat samen met een consortium van Nederlandse partners beginnen met de ontwikkeling van een lasercommunicatieterminal. Deze hoogefficiënte, kleine demonstrator, genaamd HemiCAT, zal de datatransmissiecapaciteit van kleine satellieten vergroten door met de aarde te communiceren via laser.
FSO Instruments brengt lasersatellietcommunicatie naar de markt
De Nederlandse technologie-ontwikkelaars en -producenten Demcon en VDL Groep bundelen hun activiteiten voor lasersatellietcommunicatie in FSO Instruments. Met de oprichting van dit eerste technologiebedrijf in Nederland voor lasersatellietcommunicatie wordt voortgebouwd op baanbrekende technologie die TNO heeft ontwikkeld in samenwerking met bedrijven, waaronder Demcon en VDL.
