Transport gevaarlijke stoffen voor energietransitie vraagt nu om nieuw veiligheidsbeleid

Thema:
CO2-neutrale industrie
20 maart 2023

De energievoorziening in Nederland gaat veranderen. Maar hoe de energietransitie precies vorm krijgt, is nog onduidelijk. Uit onderzoek van Berenschot, Arcadis en TNO blijkt dat de volumes gevaarlijke stoffen (zoals waterstof en ammoniak) die nodig zijn om de energietransitie te bespoedigen enorm kunnen toenemen. Om deze ontwikkelingen veilig te laten verlopen, dienen de energietransitie en de (omgevings)veiligheid nu al een plek te krijgen in beleid, wet- en regelgeving en risicobeperkende maatregelen.

Lees het eindrapport

'Omgevingsveiligheid van toekomstige stromen waterstofrijke energiedragers'

Drie varianten

In dit onderzoek zijn mogelijke ontwikkelingen geschetst aan de hand van drie varianten: twee gebaseerd op (Europese) beleidsvoornemens en een op de ambities van marktpartijen. In alle gevallen is er op korte termijn behoefte aan import van hernieuwbare waterstof, voornamelijk per schip in de vorm van ammoniak. Er bestaat al een wereldmarkt voor en ammoniak is per schip eenvoudiger in grote hoeveelheden te transporteren dan waterstof zelf.

Bij twee van de drie varianten kan het dan gaan om megatonnages ammoniak voor de industrieclusters rond de grote havens. Een deel is voor de industrieclusters rond de grote havens. Het overgrote deel van de import is echter het gevolg van de waterstofbehoefte in Duitsland en de doorvoer naar het achterland. Ook zal er import en doorvoer naar België via de Westerschelde en doorvoer vanuit België door Nederland plaatsvinden.

Veiligheidsbeleid onder druk

Waterstof speelt straks een belangrijke rol in de verduurzaming van de energievoorziening. De kans dat fossiele brandstoffen tegelijkertijd compleet verdwijnen, is op korte termijn (tot 2035) niet heel groot. Het transport van gevaarlijke stoffen over weg, water en spoor neemt daarmee naar verwachting flink toe. Het is daarbij niet de vraag óf huidig veiligheidsbeleid rond gevaarlijke stoffen (het zogenaamde Basisnet) onder druk komt te staan, maar wanneer en voor welke transportmodaliteit en op welke plek als eerste. Naast een grote belasting van de infrastructuur en verhoging van risico’s trekt transport van gevaarlijke stoffen een grote wissel op stedelijke ontwikkeling in de buurt van spoor, water en wegen, omdat de potentiële effecten van een incident heel ver kunnen reiken.

Proactief handelen

Om de hoeveelheden waterstof of ammoniak uit de midden- en hoge variant van deze studie vervoerd te krijgen, is het beschikbaar komen van grote ammoniakkrakers, buisleidingen voor waterstof en een ammoniakbuisleiding nodig. Ook andere modaliteiten, zoals transport via spoor en water, zullen een rol van betekenis blijven spelen, zeker in de periode die nodig is om die krakers en buisleidingen gereed te maken.

Om ontwikkelingen rond waterstof en bijbehorende transportstromen veilig te laten verlopen, dienen (omgevings)veiligheidsaspecten en risicobeperkende maatregelen nu al de juiste aandacht en plek te krijgen in alle relevante wet- en regelgeving. Volgens de onderzoekers is daarnaast in ieder geval visieontwikkeling onder regie van de rijksoverheid noodzakelijk, om te voorkomen dat in een later stadium (duurdere) maatregelen nodig zijn om de veiligheid alsnog te borgen.

Dit persbericht betreft een onderzoek dat Berenschot, advies- en ingenieursbureau Arcadis en TNO hebben uitgevoerd voor de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en Klimaat.

Laat je verder inspireren

15 resultaten, getoond 1 t/m 5

Tijdmakers: 200 keer minder iridium nodig voor groene waterstof productie

Informatietype:
Insight
1 juni 2023

In deze aflevering van Tijdmakers, spreken we tijdmaker Lennart van der Burg, Cluster manager Green Hydrogen over de doorbraak ontwikkeling in elektrolysers, en over hoe we op grotere schaal groene waterstof kunnen produceren.

Nederland neemt voortouw in ontwikkeling derde generatie electrolyser

Informatietype:
Insight
31 mei 2023

In het project 'Derde-generatie electrolyzers' werkt een consortium onder leiding van TNO aan de ontwikkeling van een compleet nieuw type electrolyser. Dit nieuwe ontwerp zal hogere efficiency, lagere kosten en een circulair ontwerp bieden, met als doel het faciliteren van grootschalige productie van groene waterstof.

Combinatie offshore wind en drijvende zonnepanelen om kosten groene waterstof te verlagen

Informatietype:
Nieuws
28 februari 2023

Nieuw onderzoeksproject SENSE-HUB, onder leiding van TNO, onderzoekt hoe de integratie van verschillende energiesysteemmodules op de Noordzee tot een toekomstig stabiel en betrouwbaar energiesysteem kan leiden. Er wordt gekeken naar de synergie tussen offshore wind, zonnepanelen en waterstofproductie op zee.

Kennisdeling Noordzeelanden nodig om offshore waterstofproductie te versnellen

Informatietype:
Insight
10 februari 2023

In opdracht van het ministerie van EZK onderzocht TNO de voordelen van een gezamenlijke aanpak door de Noordzeelanden en hoe conversie naar waterstof op zee het potentieel aan energie uit de Noordzee beter kan benutten.

Doorbraak ontwikkeling elektrolysers: 200 keer minder iridium gebruikt

Informatietype:
Nieuws
24 oktober 2022

Groene waterstof, geproduceerd via elektrolyse met elektriciteit uit zon en wind, speelt een cruciale rol in de transitie van fossiele naar hernieuwbare energie. Iridium is een schaars materiaal dat op dit moment nog onmisbaar is in elektrolysers die werken met de veel gebruikte PEM (Proton Exchange Membrane)-technologie.