Binnenlandse gasproductie blijft achter

De oorlog in de Oekraïne heeft duidelijk gemaakt dat Nederland afhankelijk is van de import van gas. Vorig jaar (15 juli 2022) heeft de rijksoverheid daarom een versnellingsplan gaswinning Noordzee gepresenteerd. Het versnellingsplan stimuleert meer gaswinning in de Noordzee om de leveringszekerheid van gas in Nederland te bevorderen en daarmee het gemis van de Russische gasimport zoveel mogelijk te compenseren.

De belangrijkste conclusies:

• Daadwerkelijke gasproductie in 2022 bleef 8% achter op de verwachte waarden.
• Verwachte resterende gasproductie uit aangetoonde velden daalt met 24 miljard m3.
• De gasvoorraad over het afgelopen jaar gedaald van 131 naar 97 miljard m3.
• Toekomstige jaarlijkse productie zal navenant lager uitvallen.
• Geen forse stijging aantal boringen naar mogelijk nieuwe gasvelden.

Gasproductie verwacht en gerealiseerd

De daadwerkelijke gasproductie in 2022 bleef 8% achter op de verwachte waarden. Voor de zogenoemde ‘kleine velden’ (alle gasvelden zonder het Groningen-gasveld) bedroeg de gasproductie in 2022 11 miljard m3, terwijl er een gasproductie van 12 miljard m3 was verwacht door de gasbedrijven.

Daling gasvoorraad

De gasproducenten hebben de verwachte resterende gasproductie uit aangetoonde velden over de komende jaren met 24 miljard m3 (in totaal) naar beneden bijgesteld. Door deze bijstelling van de voorraad samen met de productie van gas vorig jaar, is de voorraad over het afgelopen jaar gedaald van 131 naar 97 miljard m3. Dit betekent dan ook dat de toekomstige jaarlijkse productie waarschijnlijk lager zal uitvallen.

Aantal boringen nodig voor versnelling

Met het in werking treden van het versnellingsplan was de verwachting dat het aantal boringen om nieuwe gasvelden te vinden fors zou stijgen, maar dit is uitgebleven. Om de beoogde versnelling te bereiken zijn 8 putten per jaar nodig en dus investeringen in nieuwe gasprojecten.

Stijgende afhankelijkheid

Met het verder doorzetten van de daling van de Nederlandse gasproductie groeit de importafhankelijkheid van aardgas. Tot 2017 was Nederland exporteur van aardgas. Momenteel is Nederland voor ongeveer 70% afhankelijk van import. Uit de verwachte gasproductie en de vraagontwikkeling uit de Klimaat- en Energieverkenning van het PBL blijkt dat ondanks de verwachte daling van de gasvraag de importafhankelijkheid over 10 jaar stijgt tot 80-90%.

Mogelijke oorzaken

Het is te vroeg om definitieve conclusies te trekken over de effecten van het versnellingsplan. In dat kader zal ook moeten worden onderzocht of Nederland minder aantrekkelijk is geworden voor investeringen van de olie- en gasindustrie door:

• De aanvullende belastingen voor de gasproducenten na de extreem hoge gasprijzen in 2022.
• Het verwachte embargo op gasprojecten onder de Waddenzee.
• Minder nieuwe projecten door maatschappelijke weerstand tegen gaswinning op land en op zee.
• De onzekerheid over maatschappelijke acceptatie op langere termijn veroorzaakt dat het investeren in gaswinningsprojecten een veel groter (financieel) risico met zich meedraagt.

Verantwoording

TNO brengt de stand van zaken omtrent de gasproductie jaarlijks in kaart met het jaarverslag ‘Delfstoffen en aardwarmte in Nederland’. Dit jaarverslag wordt door de Adviesgroep Economische Zaken (TNO-AGE, onderdeel van de Geologische Dienst Nederland - GDN) samengesteld op basis van de ontvangen gegevens van uitvoerders van vergunningen onder de Mijnbouwwet. TNO-AGE doet dit in opdracht van en voor het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Het jaarverslag rapporteert over de activiteiten en resultaten van de opsporing en winning van koolwaterstoffen, steenzout en aardwarmte in Nederland. Ook gaat het in op de status en toekomst van de ondergrondse opslag van stoffen voor tijdelijke (aardgas, aardolie en stikstof) en permanente (zout water en CO2) opslag.

Geologische Dienst Nederland

De Geologische Dienst Nederland is de beheerder van alle data en kennis van de Nederlandse ondergrond. De GDN is onderdeel van TNO. Eén van de taken van de GDN is het adviseren omtrent de winning van gas uit de Nederlandse ondergrond. De GDN doet dat al tientallen jaren en rapporteert hier jaarlijks over (zie ook www.nlog.nl).