Column - Groen scoren met sensoren

Thema:
Bouwinnovatie
6 november 2020

Als je de gemiddelde Nederlander 25 jaar geleden vroeg of hij van plan was een mobiele telefoon aan te schaffen was de reactie meestal: ‘Die heb ik toch helemaal niet nodig? Ik heb al een antwoordapparaat’. Maar inmiddels beschikt 97% van de inwoners in Nederland over een mobiele telefoon.

Zal het ook zo gaan met sensoren in onze woningen? Ik kan nu al aan de hand van een app op mijn smartphone de opbrengst van de zonnepanelen op mijn dak aflezen. En met een wifi-stopcontact kan ik zelfs tijdens mijn vakantie op afstand de tuinsproeier aanzetten. Dit is maar een greep uit de digitale oplossingen die ons gemak dienen.

Sensoren voor een beter milieu

Zouden we digitalisering ook kunnen inzetten om het milieu te dienen? Bijvoorbeeld om te kunnen optimaliseren op energieverbruik en daarmee de CO2-uitstoot terug te brengen? Het zou de moeite waard zijn om de mogelijkheden op z’n minst te verkennen. Bijvoorbeeld om het effect van het gebruik van energie-labels te verbeteren.

Waarom is dat nodig? Energieverbruik is bij energie-labels gebaseerd op theoretische waarden. We hebben echter in de praktijk gemeten dat het daadwerkelijke energieverbruik afwijkt van de theorie. Zo ligt bij de lage labels G tot C het energieverbruik in de praktijk gemiddeld lager dan theoretisch voorspeld.

En in het geval van de hoge labels (A,B) is het energieverbruik juist hoger dan men op voorhand heeft ingeschat. Dit heeft met meerdere factoren te maken, waaronder het comfort in de woning, of een niet optimaal ingestelde installatie. Ook het niet voorspelde gedrag van de bewoners telt mee: zoals het openzetten van ramen of het afplakken van ventilatieroosters.

Kennelijk lukt het ons nog niet goed om op basis van theoretische, fysische modellen de praktijk nauwkeurig te voorspellen. Dat betekent ook dat we waarschijnlijk niet de best mogelijke aanpassingen doen aan een woning om daadwerkelijk CO2-emissies te reduceren. Daar valt dus nog wat te winnen.

Energieverbruik beter voorspellen

Stel dat het mogelijk zou zijn om betere voorspellingen te doen: dan kunnen we zorgen dat woning aanpassingen meer CO2 reductie opleveren. Maar we kunnen in de toekomst ook nog een stap verder gaan. We zouden namelijk op wijkniveau de energievraag en het energieaanbod beter op elkaar af kunnen stemmen.

Verwachte pieken in de vraag kunnen dan worden opgevangen door bijvoorbeeld eerder te beginnen met verwarmen of door stroom uit zonnepanelen op het juiste moment lokaal op te slaan. De uitdaging wordt dan niet om het elektriciteitsnet te verzwaren, maar om energieverbruik beter te voorspellen door gebruik te maken van sensoren in woningen.

In hoeverre zijn Nederlanders gemotiveerd om hieraan mee te werken als dit leidt tot meer comfort, lagere energiekosten én een vermindering in CO2-emissies? Hopelijk kunnen we over 25 jaar zeggen dat eigenlijk niemand meer zonder wil. Net zoals dat met de mobiele telefoon gebeurd is.

Machteld de Kroon is Managing Director van de TNO unit Bouw, Infra & Maritiem. Zij schrijft elke zes weken een column voor Bouwend Nederland, uitgave Bouwmeesters.

Laat je verder inspireren

28 resultaten, getoond 1 t/m 5

Biobased bouwmaterialen: er kan al veel, dus wie durft?

Informatietype:
Insight
21 oktober 2022

De ontwikkeling van biobased bouwmaterialen zit in een stroomversnelling. Met dank aan The Exploded View Beyond Building en het daaraan gekoppelde fieldlab dat onderdeel is van het Programma Emissieloos Bouwen. Lees hoe TNO bijdraagt aan biobased bouwmaterialen.

Meer onderzoek naar ventilatie als virusremmer

Informatietype:
Nieuws
19 oktober 2022

De komende drie jaar financiert het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onderzoek naar ventilatie en virusverspreiding in de langdurige zorg (P3Ventie; Programma pandemische Paraatheid & Ventilatie). Dit onderzoek is nodig om te leren wat het effect van ventilatie is en hoe deze het beste kan worden ingezet om de verspreiding van virusdeeltjes via de lucht tegen te gaan. Het onderzoek kan zo helpen om beter voorbereid te zijn op een toekomstige pandemie. TNO coördineert het onderzoek, dat net is gestart, en voert dit uit samen met universiteiten en kennisinstituten zoals de Universiteit Utrecht (UU) en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e).

Practice what you preach: TNO bouwt circulair

Informatietype:
Insight
14 oktober 2022

Als je bedrijven en overheden adviseert om circulair te bouwen, dan wil je zelf het goede voorbeeld geven. Practice what you preach. Dus toen het oude TNO Laboratorium voor energie- en materiaaltechnologie in Delft moest verdwijnen, werden zoveel mogelijk materialen hergebruikt voor het nieuwe TNO Bouwinnovatie Lab.

Stem op ENVISION voor de European Sustainable Energy Awards!

Informatietype:
Nieuws
24 augustus 2022

Het ENVISION-project, een H2020 project, gecoördineerd door TNO, is één van de drie genomineerde projecten voor de prestigieuze European Sustainable Energy award van de Europese Commissie. Natuurlijk willen we deze award winnen en daar kun jij bij helpen!

MIMO: beton verduurzamen en nog geld overhouden ook

Informatietype:
Insight
12 juli 2022
Samen naar duurzamer beton! Bekijk MIMO door de bril van aannemers, contructeurs, toeleveranciers en slopers zodat jij weet hoe MIMO voor jou kan werken!