Waterstof: infrastructuur, transport en opslag

Thema:
Schone waterstofproductie

Waterstof is onmisbaar in de energietransitie, vooral om de CO₂-uitstoot van energie-intensieve industrieën terug te dringen. TNO ontwikkelt kennis en innovaties en verbindt partijen om de productie, opslag en het transport van waterstof op grote schaal mogelijk te maken. We werken aan concepten, technologieontwikkeling en praktijkproeven.

Productie groene waterstof

Offshore windenergie biedt grote kansen voor grootschalige waterstofproductie op zee. In de komende 10 jaar neemt het aantal windparken op zee toe tot een capaciteit van 11,5 gigawatt in 2030. Door elektriciteit van windparken direct om te zetten in waterstof via elektrolyse op bestaande energieplatforms, kan de productie dicht bij de bron plaatsvinden.

Het transport van waterstof naar land kan vervolgens efficiënt en kosteneffectief via het bestaande gasleidingnetwerk verlopen. Zo ontstaat een slimme koppeling tussen hernieuwbare energieopwekking en de bestaande infrastructuur, die de energietransitie versnelt en de leveringszekerheid versterkt.

Een concreet voorbeeld is het PosHYdon-project, waarin een pilotinstallatie op een voormalig gasplatform in de Noordzee wordt gerealiseerd. Hier wordt duurzame elektriciteit uit wind en zon via elektrolyse omgezet in groene waterstof en via bestaande gasleidingen naar de kust getransporteerd.

Waterstof transport via gasleidingen

Zonder een betrouwbare en schaalbare waterstofinfrastructuur komt de waterstofeconomie niet van de grond. Stakeholders in Nederland en daarbuiten staan voor de uitdaging om productie, import, transport en opslag slim met elkaar te verbinden – over sectoren én grenzen heen.

TNO werkt aan systeemoplossingen die deze infrastructuur integraal benaderen: van modellen voor netwerkplanning en flexibiliteit tot technologieën voor opslag, conversie en import via havens. Samen met overheden, netbeheerders, industrie en internationale partners bouwen we aan een toekomstbestendig en veerkrachtig waterstofnetwerk.

Waterstof opslaan

Voor een robuuste waterstofketen is grootschalige opslag onmisbaar: het vormt de buffer tussen productie, import en gebruik. Wanneer de productie hoger is dan de vraag, wordt waterstof opgeslagen; bij tekorten kan deze uit de opslag worden geleverd. Omdat de benodigde volumes enorm zijn, richt TNO zich op ondergrondse opslag in zoutcavernes en gasreservoirs. Deze locaties bieden veel capaciteit en beperken het bovengrondse ruimtegebruik.

Tegelijk onderzoeken we de technische en maatschappelijke uitdagingen, zoals de interactie met micro-organismen, materiaalbestendigheid en veiligheid. In Nederland is het doel om rond 2030 de eerste commerciële waterstofopslag in zoutcavernes te realiseren, terwijl gasreservoirs op langere termijn perspectief bieden.. In ons onderzoek naar ondergrondse waterstofopslag in de gasvelden en geslagen putten kijken we vooral naar lekdichtheid en of en hoe waterstof reageert op materialen en gesteenten. We werken hiervoor samen met industriële partners.

Blauwe waterstof

Samen met de industrie in de Rotterdamse haven hebben we plannen ontwikkeld voor het sterk terugdringen van de CO2-uitstoot. Blauwe waterstof is hier de oplossing. Want de CO2 die vrijkomt bij de productie van waterstof, wordt afgevangen en vervoerd naar lege gasvelden in de Noordzee.

Actuele projecten

Project H-vision gaat over transport van de CO2-neutrale blauwe waterstof. Namelijk van een centrale fabriek op de Maasvlakte, via een nieuw leidingnetwerk in het havengebied, naar de chemische- en raffinagebedrijven. En CO2 naar lege gasvelden op zee via het Porthos-netwerk. Landelijk moet het netwerk van Gasunie zich aanpassen en uitbreiden om groene waterstof te vervoeren van de Noordzee en andere bronnen naar grote industriële clusters in Rotterdam, Eemshaven, IJmuiden, Terneuzen en Zuid-Limburg.

TNO onderzoekt samen met partners de mogelijkheden voor grootschalig transport en opslag van waterstof. In het HyTROS-project beantwoorden we resterende vragen richting pilots en demonstraties. Daarnaast coördineerde TNO een EU-project dat de haalbaarheid van opslag in poreuze reservoirs onderzocht en een roadmap opleverde die de weg vrijmaakt voor daadwerkelijke toepassing.

Webinar 'Nederland als internationale waterstofhub'

René Peters van TNO, Noé van Hulst van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en René Schutte van Gasunie bespreken de kansen en uitdagingen van Nederland als internationale waterstofhub.

Ook samenwerken?

Om waterstof als brandstof veilig in een auto, vrachtwagen of vliegtuig te gebruiken zijn speciale tanks nodig. We zijn op zoek naar partners om veilige waterstoftanks mee te produceren. Interesse? Neem contact met ons op.

Laat je verder inspireren

25 resultaten, getoond 1 t/m 5

Opschaling groene waterstof met een open innovatiecentrum voor elektrolysers

Informatietype:
Nieuws
7 februari 2025
TNO en GroenvermogenNL hebben op 6 februari een samenwerkingsovereenkomst getekend om samen de opschaling van groene waterstof te versnellen.

Waterstof in het energiesysteem: De toekomst van duurzame energie in Nederland en Europa

Informatietype:
Insight
27 januari 2025

NORCE en TNO gaan strategisch partnerschap aan voor waterstofontwikkelingen

Informatietype:
Nieuws
14 november 2024

Nederlands consortium neemt deel aan EU-onderzoek naar grootschalige waterstofopslag in lege gasvelden

Informatietype:
Nieuws
8 november 2024

Ondergrondse waterstofopslag

Informatietype:
Artikel