Grip op de energietransitie met ESDL

De energietransitie is één van de grootste maatschappelijke uitdagingen van dit moment, met zowel economisch, sociale, ruimtelijke als technische aspecten. Deze overgang naar het gebruik van duurzame energie raakt alle sectoren, van grootschalige industrie, tuinbouw, vervoer tot iedere bewoner in de gebouwde omgeving. Er zijn vele modellen om te rekenen aan energietransitiescenario’s die allemaal maar een deel van de probleemruimte afdekken. Het is dus noodzakelijk om verschillende modellen te combineren om zo het gehele probleem in al z’n aspecten te adresseren. Om het mogelijk te maken dat modellen met elkaar communiceren, heeft TNO een taal ontwikkeld die het energiesysteem en alle relevante aspecten voor de energietransitie op een uniforme manier beschrijft. Dat levert een compleet en transparant inzicht om beleid te onderbouwen.

Grote diversiteit aan energietransitie tooling

De rekenmodellen die gebruikt worden voor de energietransitie verschillen op diverse assen:

• Geografisch: van internationale schaal tot op niveau gebouw.
• Proces: van de fase van visievorming in de gebiedsontwikkeling tot die van gebruik en beheer van de infrastructuur.
• Bronnen: veel modellen kijken naar de secundaire energiedragers, zoals warmte, elektriciteit of beiden; andere beschouwen ook de primaire energiedragers zoals kolen, gas, houtpellets of uranium.
• Inhoudelijk: energetisch, financieel, ruimtelijk of beleidsmatig.

Behoefte aan synergie

Er is een grote behoefte aan synergie tussen verschillende modellen. Zo zijn warmte en elektriciteit nauw verbonden en moeten ruimtelijke schaalniveaus en fases van gebiedsontwikkeling goed op elkaar aansluiten. Ook verdient de lokale energietransitie een integrale benadering. Verder gebruiken modellen verschillende kosten- en batenposten, waardoor de uitkomsten voor gemeenten niet zijn uit te drukken in de provinciale en nationale energieopgaven.

Energy System Description Language (ESDL)

De ESDL-taal zorgt ervoor dat verschillende modellen over hetzelfde energiesysteem redeneren en uiteenlopende data en kentallen op een uniforme manier benaderen. De bouwers van de rekenmodellen moeten daarvoor ESDL implementeren. TNO levert met EDSL het woordenboek en de grammatica; de modelbouwers moeten de taal leren spreken. Partijen die data publiceren, bijvoorbeeld netbeheerders, kunnen ESDL gebruiken als formaat.
ESDL is inzetbaar van woning- tot nationaal niveau en alles daartussen. Met behulp van de taal is bijvoorbeeld een energiesysteem van een stad eenduidig te beschrijven. Verschillende modellen kunnen vervolgens bewerkingen doen op deze configuratie. De plaatsing van elektrische warmtepompen in het ene model kan dan als startpunt dienen voor andere modellen die daarna bijvoorbeeld de netbelasting doorrekenen. Door afspraken te maken over te gebruiken data, kengetallen en input/output formaten zijn de uitkomsten van verschillende modellen goed te vergelijken en op te tellen.

Op zoek naar samenwerking

In de doorontwikkeling en verdere toepassing van de ESDL zoekt TNO nadrukkelijk de samenwerking met andere partijen, zoals modelbouwers en -gebruikers, maar ook andere belanghebbenden bij harmonisatie van energietransitie rekenmodellen, zoals overheden. We gaan graag met u in gesprek.