Draagvlak voor een systeem dat emissies door consumenten bepaalt hangt sterk af van voorwaarden
Naast energiebesparing, hernieuwbare energie en CO2-opslag onder de zeebodem kan het verminderen van energie-intensieve activiteiten door consumenten helpen bij het terugdringen van broeikasgasemissies. Een voorbeeld van een manier om dat te bereiken is een persoonlijk emissiehandelssysteem. Uit onderzoek van TNO blijkt dat het draagvlak bij een representatieve groep Nederlanders voor zo’n persoonlijk emissiehandelssysteem in eerste instantie beperkt is. Onder de voorwaarde dat bedrijven meer gaan betalen voor hun CO2-emissies, staat echter toch een ruime meerderheid van de respondenten positief tegenover dit systeem.
Lees het volledige verslag van het onderzoek
Bij het terugdringen van de uitstoot van energie-gerelateerde broeikasgassen zetten overheden vooral in op energiebesparing en hernieuwbare energie. Daarnaast is CO2-opslag een serieuze optie en wordt er opnieuw gesproken over kernenergie.
Er is echter maar weinig aandacht voor het op andere manieren dan met energiebesparende maatregelen terugdringen van het energiegebruik, zoals met leefstijlbeleid. Met een enquête onderzocht TNO daarom of er draagvlak is voor een persoonlijk emissiehandelssysteem waarmee alle Nederlanders worden gestimuleerd om activiteiten die veel broeikasgasuitstoot tot gevolg hebben te beperken.
Matige steun voor voorgesteld persoonlijk emissiehandelssysteem
Ruim 1200 respondenten kregen een fictief persoonlijk emissiehandelssysteem voorgelegd waarbij consumenten persoonlijke emissierechten inleveren voor energie in huis, autobrandstoffen, vlees en vliegtickets. In dit systeem krijgen huishoudens jaarlijks gratis emissierechten die genoeg zijn voor een gemiddeld huishouden van die samenstelling.
Het onderzoek wijst uit dat het draagvlak voor een dergelijk systeem matig is (circa 36%), zeker als het vergeleken wordt met andere maatregelen zoals energiebesparing en het inzetten van hernieuwbare energie (beide maatregelen meer dan 90%).
Eerlijk en effectief beleid leidt tot groter draagvlak
Uit het onderzoek bleek dat gebruiksvriendelijkheid een minder belangrijke voorwaarde is dan de eerlijkheid van de verdeling van de punten. Van de respondenten blijft eenzelfde deel positief over het voorgestelde systeem als “het niet te veel gedoe is” en 51% ziet zo’n systeem wel zitten als de rechten eerlijk verdeeld worden. Bij een variant waarbij bedrijven meer voor hun CO2-uitstoot betalen dan ze nu doen is zelfs twee derde (67%) positief over een persoonlijk emissiehandelssysteem.
De geënquêteerden werd ook gevraagd onder welke condities zij voor de invoering van een persoonlijk handelsemissiesysteem zouden zijn. Veelgenoemde voorwaarden waren: deelname van grote bedrijven en andere landen, een verdeling van rechten waarbij rekening wordt gehouden met inkomen, kwetsbare groepen of bijzondere omstandigheden.
Lees meer over de duiding van het onderzoek
CONCLUSIE: ZICHT OP HAALBAAR LEEFSTIJLBELEID
De resultaten van het onderzoek bieden aanknopingspunten voor haalbaar beleid voor leefstijlverandering met voldoende draagvlak. Mensen zijn bereid om een vermindering van hun emissie-intensieve activiteiten te accepteren zolang die maar eerlijk is verdeeld tussen mensen onderling en tussen mensen en bedrijven. Dat kan worden bereikt met behulp van persoonlijke emissiehandel, maar er zijn ook andere mogelijkheden die verder onderzoek rechtvaardigen.
Neem contact met ons op
Laat je verder inspireren
Gemeenten: ‘Behoefte aan nationale regie bij energiearmoedebeleid’
Halfjaarlijkse monitoring TNO brengt gemeentelijke aanpak energiearmoede in beeld. Een gebrek aan nationale regie vormt voor veel gemeenten een barrière om te komen tot een middellange termijn aanpak. Lees de resultaten.


Oudere huizen isoleren vaak goed voor de portemonnee
Voor zes op de tien huishoudens loont het financieel om een oudere woning te isoleren. Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van TNO en het Centraal Planbureau.


Compensatie remde groei energiearmoede
Uit onderzoek van TNO blijkt dat in 2022 naar schatting ruim 600 duizend huishoudens (circa 510 duizend in 2020) in ons land in energiearmoede leefden: ze hebben hoge energiekosten, wonen meestal in een huis dat niet goed is geïsoleerd en hebben een laag inkomen.


Zorgkosten hoger naarmate de energiekwaliteit van huis slechter is
Uit een verkennende studie van TNO blijkt dat zorgkosten van huishoudens hoger zijn naarmate de energiekwaliteit van hun huis slechter is. Deze correlatie is vooral sterk in het geval van kinderen onder de 18 die leven in een huis met een zeer lage energiekwaliteit waar de verwarming uit of laag staat.


Gemeenten: Energiearmoedebeleid in stroomversnelling, knelpunten in de uitvoering
TNO-enquête brengt gemeentelijke aanpak energiearmoede in beeld. Gemeenten zetten alle zeilen bij in de aanpak van energiearmoede om huishoudens bij te staan maar ervaren daarbij ook veel knelpunten, blijkt uit de enquête.

