
Recycling boormonsters windmolenparken voor nieuwe kansen op zee
Met hulp van RVO, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, heeft de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO, een enorme set aan boormonsters van offshore windmolenparken gekregen. Al deze monsters blijven vanaf nu toegankelijk voor onderzoek naar onder meer de energietransitie.
Wat deze boormonsters zo bijzonder maakt is dat ze van dieptes komen tot 80 meter onder de zeebodem. Juist van die dieptes is nog erg weinig materiaal beschikbaar. De ondiepe lagen, tot 10 meter onder het zeebodemoppervlak, zijn beter onderzocht. Door dat onderzoek weten we veel over veranderingen in klimaat, zeespiegel en afzettingmilieus van de afgelopen 100.000 jaar. De nieuwe monsters uit diepere lagen geven een beeld van de ontwikkelingen van de zeebodem tot 2,5 miljoen jaar terug. Meer informatie over deze tijdsperiode is niet alleen wetenschappelijk van belang, maar ook waardevol voor goed onderbouwd beleid rondom allerlei toekomstige ontwikkelingen op zee.

Zeebodem: schat aan informatie voor onze toekomst
Hoe meer we weten over de samenstelling en opbouw van de ondergrond – of dat nu offshore of onshore is – hoe beter we het ‘gedrag’ van de ondergrond kunnen voorspellen. Dat is belangrijk bij het inschatten van risico’s en bij het vergroten van onze veiligheid in de nabije maar ook verre toekomst. De Geologische Dienst Nederland verzamelt zoveel mogelijk ondergronddata en -informatie, en deelt die met de buitenwereld. Kennisontwikkeling van de zeebodem, aan de hand van deze data en informatie, is hard nodig voor een versnelde energietransitie en dus om de Europese Green Deal tot een succes te maken. Optimale planning van maatregelen en ingrepen als CO2-opslag, de verdere uitrol van windenergie op zee en de almaar groeiende offshore infrastructuur is niet alleen van ondergrondkennis afhankelijk, maar ook van andere maritieme knowhow die binnen TNO goed vertegenwoordigd is.
‘Recycling’ dankzij hulp van RVO
‘Recycling’ van aangeleverde boormonsters met grind, zand, klei en ander materiaal, is nog om een andere reden interessant. Zelf die boringen zetten, is zeer kostbaar. Zo kost een matig diepe windparkboring minimaal een ton aan scheepstijd, arbeid en apparatuur. Dankzij tussenkomst van RVO raken duizenden unieke en waardevolle monsters niet verdeeld en uit het zicht, maar komen ze op een centrale locatie beschikbaar voor toekomstig onderzoek.
RVO verzorgt in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat de locatiestudies van de aangewezen windenergiegebieden, waaronder grondonderzoeken van de bodem van de Noordzee. Onderdeel van deze onderzoeken zijn boringen. Met de data en samples uit deze onderzoeken maakt een windparkontwikkelaar een projectplan, waarin hij rekening houdt met onder meer de grond-, wind- en watercondities. RVO stelt de boormonsters na de tenderfase beschikbaar aan de winnende aanbieder, de ontwikkelaar van het toekomstige windpark. Nadat het park gebouwd is, stelt RVO de monsters nu beschikbaar aan TNO zodat ze breder inzetbaar blijven.
Wat gebeurt met de samples?
Alle monsters, in zakjes en pijpjes, worden na ontvangst omgepakt naar kratjes die van streepjescodes zijn voorzien. Ze krijgen vervolgens een plek in het Kernhuis van de Geologische Dienst. Dit is als een ‘bibliotheek van de ondergrond’ waar monsters van Nederlands grondgebied (land en zee) worden bewaard. Op deze plek is het materiaal makkelijk toegankelijk voor onderzoek. De bijbehorende database zorgt ervoor dat iedere geïnteresseerde de monsters kan vinden en opvragen. De Geologische Dienst zelf gebruikt ze voor het maken en verbeteren van kaarten en modellen van de zeebodem. Academici en professionals van buiten kunnen ze analyseren voor welk doel dan ook.

Wil je meer weten?
Neem contact op met de Servicedesk van de Geologische Dienst Nederland.
Neem contact met ons op
Laat je verder inspireren
TNO-studies over potentieel geothermie vinden weg naar kunstgalerie in Turijn
Je werkt bij TNO aan langetermijnscenario’s voor het energiesysteem om wereldwijd de klimaatdoelstellingen in 2050 te halen en plots ontvang je een mail van een beroemde Italiaanse fotograaf. ‘‘Mag onze visueel ontwerper hier iets moois van maken?”


Ondersteuning gemeenten om warmtetransitie te realiseren
Decentrale overheden, met name gemeenten, spelen een cruciale rol in de warmtetransitie. Ruim 90 procent van de woningen in ons land wordt nu nog fossiel verwarmd, vooral met aardgas. Ontdek hoe TNO gemeenten ondersteunt met kennis, ervaring en tools voor duurzame warmtebronnen zoals geothermie.


Geothermie en seismologische monitoring
Geothermie is een belangrijke energiebron binnen de energietransitie. De winning is plaatselijk en de opbrengst hangt niet af van variaties in zon en wind. Er zijn nu ongeveer 20 projecten actief en naar verwachting groeit geothermie de komende decennia flink.


AI maakt geothermie efficiënter en productiever
TNO heeft in de sector geothermie laten zien hoe uit beschikbare data met behulp van AI veel meer inzicht is te verkrijgen om processen te verbeteren en zelfs mogelijke verstoringen te voorspellen. Beeld: RCSG / Floris Scheplitz


Nieuwe kaart zeebodemsediment voor beter beheer Noordzee
De Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO, heeft met behulp van geavanceerde technologie de onderwaterbodem nauwkeurig digitaal in kaart gebracht. Overheden en bedrijven kunnen zo betere beslissingen nemen over activiteiten in de Noordzeebodem.

