
TNO Brains4neighbourhoods: Doe-het-zelf voorzetraam
Energiearmoede komt vaak voor in oudere huurwoningen (zoals in flats) als gevolg van een combinatie van slechte isolatie en een laag inkomen. Aanpassing van het gebouw, zoals isolatie en dubbel glas, is een taak van de vastgoedeigenaar die niet altijd direct uitgevoerd kan worden. In het project Brains4Neighbourhoods bedenken TNO-ers oplossingen die buurtbewoners samen kunnen uitvoeren. Erik Carton, Leo Bakker, Boris Kingma en Tim Renes bedachten een tijdelijk doe-het-zelf voorzetraam. Erik Carton vertelt er meer over.
De uitdaging
"Door de gestegen prijs van aardgas zijn mensen in bepaalde omstandigheden terughoudend om gebruik te maken van het beschikbare verwarmingssysteem. Vooral in de winter resulteert dit in een slechte kwaliteit van het binnenklimaat, wat zijn weerslag heeft op de gezondheid van de bewoners. Ramen hebben gewoonlijk de laagste warmteweerstand van een bouwconstructie, helemaal wanneer enkel glas is geïnstalleerd. Wanneer de warmteweerstand van dergelijke gebouwen moet worden verbeterd, zijn ramen dan ook het meest doeltreffende uitgangspunt. Maar dubbel glas is niet voor iedereen een direct toegankelijke oplossing. En dus wilden we daar iets voor bedenken."

De oplossing
"Collega TNO-ers Leo Bakker, Erik Carton, Boris Kingma en Tim Renes kwamen met een idee. Namelijk het optimaliseren van de isolerende werking van transparante krimpfolie. TNO heeft de breedte van de benodigde luchtspleet bepaald en berekend hoeveel energie je daarmee bespaart. Ook het kozijn zelf kan worden geïsoleerd door daar stroken schuimmateriaal tegenaan te plakken. Dit vergroot de isolerende werking van het voorzetraam. Tenslotte is het mogelijk met latjes een houten frame te vervaardigen en van een laag krimpfolie te voorzien. Dit frame kan in een bestaand kozijn worden geplaatst en is losneembaar. Deze uitvoeringsvormen van het voorzetraam kan ‘doe-het-zelf’, of met hulp van buren, gemaakt kan worden. Veel meer dan een schaar of mes en een haarföhn zijn niet nodig"
De impact
"Naar verwachting levert deze aanpassing een reductie in warmteverlies van 25% op. Maar dat niet alleen. Wanneer de mensen in hun buurt zichzelf en elkaar kunnen helpen om de isolatie van hun beglazing te verbeteren, zullen ze hun comfort en gezondheid vergroten, evenals de sociale cohesie in de wijk. Wanneer mensen elkaar helpen, leren ze hun buren beter kennen en zijn ze meer bereid om hen ook op andere manieren te helpen."
"Het doe-het-zelf voorzetraam levert naar verwachting een reductie in warmteverlies van minimaal 25% op."

Is het DIY voorzetraam overal toe te passen?
Nee, het DIY voorzetraam is alleen geschikt voor enkel glas of ouder dubbelglas. Het plaatsen van het DIY voorzetraam bij HR, HR+, HR++ en HR+++ ramen kan zelfs tot glasbreuk leiden en wordt daarom door ons ontraden. Wil je weten wat voor soort beglazing je hebt en of deze geschikt is voor het DIY voorzetraam. Bekijk dan onderstaande video.
Verdere uitrol
"We zijn nu bezig met de ontwikkeling van het product. We willen het grondig testen en finetunen. Maar we zijn ook druk met het benaderen van partners zoals materiaal leveranciers, woningcorporaties en gemeenten zoals Den Haag, Delft en Amsterdam."
"We willen de folie-voorzetramen samen met partners/stakeholders uitrollen over Nederland, workshops en instructiefilms maken en voorlichting geven op scholen en buurthuizen. Daarnaast zou financiële hulp van de lokale overheid, bijvoorbeeld in de vorm van gratis materialen natuurlijk een mooie extra zijn."
Voorzetraam in de media
- Omroep West: https://www.omroepwest.nl/nieuws/4636156/besparen-op-de-energierekening-plak-folie-op-het-raam
- Rodi: Woon je in Den Haag en heb je geen geld voor dubbelglas? Doe dan mee met deze pilot! | Al het nieuws uit Den Haag (rodi.nl)
- Zoetermeers Dagblad: Zoetermeers Dagblad | Duurzaam Den Haag helpt bij besparen op energie met raamisolatie
- Voorburgs Dagblad: Voorburgs Dagblad | Duurzaam Den Haag helpt bij besparen op energie met raamisolatie
- Rijswijks Dagblad: Rijswijks Dagblad | Duurzaam Den Haag helpt bij besparen op energie met raamisolatie
- ED: Voorzetraam van TNO dat makkelijk zelf in elkaar te zetten is moet energiearmoede helpen te bestrijden, ook in Eindhoven | Deze verhalen mag je niet missen | ed.nl
- Parool: Voorzetraam van folie helpt Amsterdammers met enkelglas: zo doe je dat (parool.nl)
- WoonWijs: TNO Brains4neighbourhoods: Doe-het-zelf voorzetraam | WoonWijs Breda
- Trouw: Folie voor je raam: een verbluffend goedkope doe-het-zelftip om veel energiekosten te besparen (trouw.nl)
- LINDA: Met folie voor je raam bespaar je een hoop energiekosten - LINDA.nl
Neem contact met ons op
Laat je verder inspireren
Installateurs slaan handen ineen om Nederland versneld aan de warmtepomp te helpen
Het consortium Team Duurzaam Installeren 500 (TDI500) wil binnen drie jaar het aantal geïnstalleerde (hybride) warmtepompen met 500 extra warmtepompen per dag verhogen. Hiervoor moet de installatiesector op een andere manier te werk gaan. Zij hebben daarvoor vanuit de regeling Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) van RVO een subsidie van 5 miljoen euro gekregen.


Meer onderzoek naar ventilatie als virusremmer
De komende drie jaar financiert het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onderzoek naar ventilatie en virusverspreiding in de langdurige zorg (P3Ventie; Programma pandemische Paraatheid & Ventilatie). Dit onderzoek is nodig om te leren wat het effect van ventilatie is en hoe deze het beste kan worden ingezet om de verspreiding van virusdeeltjes via de lucht tegen te gaan. Het onderzoek kan zo helpen om beter voorbereid te zijn op een toekomstige pandemie. TNO coördineert het onderzoek, dat net is gestart, en voert dit uit samen met universiteiten en kennisinstituten zoals de Universiteit Utrecht (UU) en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e).
TNO spin-off Cellcius wint prijs klimaatcoalitie Bill Gates
Cellcius, een spin-off van TNO die werkt aan de doortonwikkeling van warmtebatterijtechnologie voor energieopslag, wint Explorer Grant van Breakthrough Energy.


Koning bezoekt Noordzee voor de toekomst van energie


Stem op ENVISION voor de European Sustainable Energy Awards!
Het ENVISION-project, een H2020 project, gecoördineerd door TNO, is één van de drie genomineerde projecten voor de prestigieuze European Sustainable Energy award van de Europese Commissie. Natuurlijk willen we deze award winnen en daar kun jij bij helpen!

