Duurzame arbeidsparticipatie in inclusieve organisaties

Dat mensen een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben, komt soms omdat ze moeite hebben met bepaalde handelingen. Hetzij omdat ze er fysiek niet toe in staat zijn, hetzij omdat bepaald werk te complex is. Met de juiste technologische ondersteuning kunnen zij wellicht wel ‘gewoon’ aan het werk. Een voorbeeld daarvan is het exoskelet.

Technologie bij zware werkzaamheden

Innovatieve technologieën bieden ondersteuning aan mensen die zware beroepen uitoefenen. Denk aan technologieën als augmented reality, eerdergenoemde exoskeletten of cobots (robots die samen met mensen taken uitvoeren). Ze ondersteunen bijvoorbeeld mensen met een beperking, waardoor ze werk kunnen doen dat anders niet mogelijk of te ingewikkeld is. Samen met Cedris en het SBCM hebben we de Kennisalliantie Inclusie & Technologie (KIT) opgericht om gezamenlijk een aantal pilotprojecten op te zetten.

Technologie werkt

Een tweetal pilots heeft al de nodige informatie opgeleverd over de mogelijkheden van inclusieve technologie. Mensen met een beperking kunnen dankzij de technologische ondersteuning inderdaad meer verschillende werkzaamheden uitvoeren. Bijvoorbeeld door zelfbediende robots die lastige taken overnemen. Of een Operator Support System (OSS) die bij complexe taken de handelingen van de medewerkers volgt en hen met lichtbeeldaanwijzingen stap voor stap de weg wijst.

Vragen over toepassing

Juist omdat de eerste pilots succesvol zijn, ontstaan er onderzoeksvragen over de bruikbaarheid van dergelijke technieken:

• Voor wie werkt het wel en voor wie niet?
• Hoe flexibel zijn de technologieën in te zetten?
• Welke investeringen zijn nodig in de begeleiding en training van de medewerkers
• Wat zijn de kosten voor apparatuur?
• Lonen deze investeringen?
• Wat zijn de maatschappelijke kosten en baten?

Teamwork van verschillende experts

Om bovenstaande vragen te beantwoorden, zetten we een multidisciplinair team in. Dit team bestaat uit onze experts op het gebied van:

• duurzame inzetbaarheid
• ergonomie
• mens-machine interactie
• mechanical engineering
• inclusiever ondernemen

Gezamenlijk moeten zij tot een goed, wetenschappelijk onderbouwd beeld komen over welke technologieën geschikt zijn voor welke kwetsbare groepen. Met daarbij uiteraard ook aandacht voor de effecten ervan op de verschillende doelgroepen. En een meetwijze om maatschappelijke kosten en baten in kaart te brengen.

Kosten-batentool

Wat zijn de kosten en baten van investeringen in duurzame inzetbaarheid? Om organisaties daarin inzicht te geven, ontwikkelden we op basis van landelijke data een kosten-batentool.

Lees meer

• Download onze whitepaper over inclusieve technologie (pdf)
• Spatial augmented reality: A tool for operator guidance and training evaluated in five industrial case studies
• Wat kan technologie betekenen voor mensen met een psychosociale beperking?
• Het ervaren van beroepen in virtual reality: Een verkennend onderzoek naar ervaringen en effecten op attitude, eigen effectiviteit en intentie tot het zoeken naar een baan (pdf)
• Kansen van technologie voor het versterken van de arbeidsmarktpositie van mensen met psychosociale belemmeringen (pdf)
• Inclusieve Technologie; Meer mensen met afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam aan het werk
• Kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking
• Wegwijzer voor inclusieve technologie (pdf)
• Haalbaarheidsanalyse: Checklist voor innovatie, impact en implementatie van inclusieve technologie (pdf)

Alles wijst erop dat het helpt als mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt in het begeleidingstraject een belangrijke stem hebben. Het belang van de inbreng van de werkzoekenden krijgt steeds meer aandacht. Toch blijft de ontwikkeling van kennis over de positieve effecten van een goede samenwerking tussen professional en werkzoekende nog achter.

De stem van werkzoekenden

Welke stem hebben en willen werkzoekenden krijgen in dit begeleidingsproces? Wat is voor hen een goede samenwerking en wat is het effect daarvan? Welke manieren van samenwerken zijn in het domein van Werk en Inkomen kansrijk in het licht van rechtmatigheidskwesties die in het begeleidingsproces ook een rol spelen?

Effectief samenwerken

Deze vragen vormen de basis van ons onderzoek binnen Inclusief Werk. Daarbij gaat het niet alleen om de ideeën en wensen van werkzoekenden. Het gaat eveneens over de wijze waarop professionals de samenwerking duiden en hier in de praktijk mee omgaan. Dat moet leiden tot concrete handvatten voor zowel werkzoekenden als professionals om effectief samen te werken.

‘Samen beslissen’

In bijvoorbeeld de gezondheidszorg is al veel onderzoek gedaan naar de effecten van het versterken van de stem van de cliënt binnen het zorgproces. Dat heeft bijvoorbeeld geleid tot modellen als ‘samen beslissen’. Met als resultaten:

• een hogere tevredenheid van de patiënt
• afname van de kosten
• betere effectiviteit

De verwachting is dat soortgelijke bevindingen ook zullen gelden binnen de sector Werk en Inkomen.

Lees meer

• Het ervaren van beroepen in virtual reality (pdf)
• Methodisch (samen)werken (pdf)
• Van de bank aan de bak (pdf)
• Samen Beslissen

Veel bedrijven willen vanuit hun visie op sociaal ondernemerschap kansen bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld ouderen, statushouders of mensen met een beperking. Of bedrijven merken dat ze door de krapte op de arbeidsmarkt mensen nodig hebben die normaal gesproken moeilijker aan een baan komen. Wij ontwikkelen in een drietrapsraket kennis die bedrijven daarbij kan helpen.

De sleutel tot succes?

Je kunt als bedrijf wel mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt willen aannemen, maar tussen het voornemen en een praktijk waarin deze werknemers productief aan het werk zijn en dat ook langdurig blijven, zit een wereld van verschil. Wij onderzoeken stapsgewijs welke belemmeringen er kunnen opdoemen en hoe een bedrijf daar succesvol mee om kan gaan. Daarnaast zoeken we naar factoren die stimuleren dat bedrijven inclusiever worden. Daarmee ontwikkelen we veranderstrategieën.

Verkenning factoren sociaal ondernemen

In een verkennend onderzoek kijken we bij bedrijven die al een plan van aanpak hebben om (meer) mensen uit kwetsbare groepen in dienst te nemen:

• wat ze doen
• hoe ze dat doen
• welke factoren invloed hebben op het slagen van de plannen

Dit gebeurt onder andere bij bedrijven die een PSO-Aspirant status hebben. Meer informatie over de PSO en over welke bedrijven een PSO-erkenning hebben behaald, vind je op de website van PSO Nederland.

Onderzoek effectieve aanpakken sociaal ondernemen

Daarnaast voeren we een onderzoek uit waarbij dezelfde bedrijven herhaaldelijk een vragenlijst invullen. Daarmee komen we te weten welke factoren bepalen of een bedrijf inclusief wil en kan zijn. En dat bij voorkeur ook op langere termijn kan volhouden. Onze ambitie is om op basis van de ontwikkelde kennis te voorspellen of een bedrijf socialer kan (blijven) ondernemen. Zo’n model is nuttig voor de bedrijven zelf, maar ook voor de ontwikkeling van effectieve aanpakken voor werkgeversdienstverlening van Werkgeversservicepunten.

Verandertool

Als derde stap kijken we hoe we dergelijke factoren kunnen beïnvloeden. Wat kunnen we daadwerkelijk doen om deze bedrijven de helpende hand te bieden? Welke gedrags- en veranderingsstrategieën kunnen we toepassen? Hoe kunnen we inclusief werkgeversgedrag stimuleren en ondersteunen? Voor bedrijven, WSP’s en adviseurs ontwikkelen we een handige toolbox waar bedrijven direct mee aan de slag kunnen. Met daarin:

• tips
• interventies
• aandachtspunten

Lees meer

• Nieuwe banen Methodiek. Niet de werkzoekende, maar de baan staat centraal (pdf)
• A systematic literature review of the implementation and evaluation of the JOBS programme
• Geef meer steun aan een bedrijf dat ook kwetsbaren in dienst heeft
• Welke werkgevers krijgen een loonsanctie?
• Stimuleren inclusief werkgeversgedrag
• Ontwikkeling en validering vragenlijst inclusief ondernemen (pdf)
• Handboek Mentorwijs: Training voor leidinggevenden kwetsbare medewerkers (pdf)
• Training Mentorwijs helpt bij inclusief werkgeverschap (pdf)
• Inclusief werkgeversgedrag: onderzoek naar factoren die samenhangen met het in dienst hebben (genomen) van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Inclusief werkgeverschap: Willen, kunnen en doen (pdf)
• Duurzame plaatsing in werk van werknemers met een arbeidsbeperking (pdf)
• Opwaartse arbeidsmobiliteit biedt ruimte voor wie langs de kant staat
• Nieuwe Banen Methodiek: Verbinden van economische groei aan inclusie (pdf)