Skills: een leven lang leren

Thema:
Skills
5 juli 2022

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zorgen voor een mismatch tussen vraag en aanbod. Daar willen we wat aan doen door met verschillende projecten in te zetten op skills. Want matching op basis van skills is de toekomst. Het helpt ons om de mobiliteit op de arbeidsmarkt te vergroten en de kwaliteit van arbeid te verbeteren.

Mismatches op de arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt verandert snel. Enerzijds zijn plotselinge maatschappelijke gebeurtenissen direct voelbaar op de arbeidsmarkt. Zo is er door de covid-19-pandemie een grote behoefte ontstaan aan extra zorgmedewerker. En leiden de huidige prijsstijgingen van olie en gas tot een vergrote vraag naar technici voor de energietransitie.

Anderzijds zorgen meer duurzame technologische, economische en demografische ontwikkelingen voor groeiende tegenstellingen op de arbeids­markt. Werkgelegenheid in bepaalde sectoren, zoals de financiële en administratieve sector, stagneert terwijl deze in andere sectoren groeien (ICT, bouw, zorg en onderwijs). Mismatches tussen de kwalificaties van medewerkers en de vraag van werkgevers zijn het gevolg.

Om te innoveren naar een toekomst- en schokbestendige arbeidsmarkt zijn drie elementen noodzakelijk:

  1. Skills
  2. Innovatie is 'mens-én-werk'
  3. Inclusiviteit

Hiermee ontstaat een arbeidsmarkt die bijdraagt aan de veerkracht van mensen, welvaart, welzijn én het slagen van grote maatschappelijke opgaven.

Podcast skills-based arbeidsmarkt

In onze 5-delige podcastserie over de toekomst van de arbeidsmarkt gaan experts van TNO in gesprek met mensen uit onderwijs, bedrijfsleven en de politiek.

Arbeidsmarkt van de toekomst draait om skills

Bij TNO bepleiten we dat de arbeidsmarkt van de toekomst om skills draait en minder om diploma’s. Het ontwikkelen van skills én het matchen van mens en werk op basis van skills moet centraal komen te staan.

Het is daarbij van belang om skills te objectiveren in een uniforme skills-taal, zodat voor iedereen duidelijk is welke skills vereist zijn voor banen die op de arbeidsmarkt worden aangeboden. Werkenden en werkgevers kunnen elkaar dan vinden op basis van erkende skills. Hiermee beperken we structurele mismatches in skills en bevorderen we overgangen tussen sectoren en beroepen.

Wat zijn skills?

Volgens TNO'er Paul Preenen zijn skills: 'de kennis, vaardigheden en eigenschappen waarmee individuen onder steeds veranderende omstandigheden hun taken en rollen in het werk succesvol kunnen uitvoeren. Ze helpen innovatief te zijn in het werk. En om een heel leven duurzaam inzetbaar te blijven.' Deze definitie is dus breder dan de 21st century skills (vaardigheden van de 21e eeuw), en ook gerelateerd aan het werk.

Hoe bereiden we mensen en organisaties voor op het werk van de toekomst? Bij TNO willen we het aanpassingsvermogen versterken, zodat mensen én organisaties proactief kunnen inspelen op de veranderende arbeidssituatie. Zo kijken we naar de impact van technologie op werk. Welke inzet van technologieën verwachten we in de nabije toekomst? En hoe sluit dat aan op de skills en de behoeften van werknemers?

Ook dragen we bij aan regionale samenwerkingsverbanden. Dit zorgt voor een betere aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt. En we stimuleren mobiliteit tussen sectoren. Mensen werken namelijk niet meer hun hele leven bij één organisatie. We doen dit bijvoorbeeld in de metropoolregio Amsterdam via House of Skills.

House of skills: matching op z'n kop

House of Skills experimenteert met werving, beoordeling, scholing en matching op basis van skills. Dit gebeurt door het ontwikkelen en toepassen van innovatieve aanpakken voor ontwikkeling en loopbaanbegeleiding op basis van skills. En het inrichten van een digitaal platform waarop werkge­vers en werknemers elkaar vinden. Op ‘De Werkvloer’ in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam kunnen werkenden en werkzoekenden terecht voor gratis loopbaanadvies. En voor informatie over baan- en opleidingsmogelijkheden.

Inmiddels doen zo’n zestig bedrijven mee aan House of Skills. Wij zijn innovatiepartner van House of Skills en coördineren het werkpakket Matching. Daarin wordt geëxperimenteerd met innovatieve aanpakken.

“In bepaalde sectoren vallen veel ontslagen terwijl in andere sectoren sprake is van een personeelstekort. Werkzoekenden maken nog onvoldoende de overstap naar banen in andere sectoren. Wij zetten de huidige manier van matching op zijn kop door te kijken naar skills van mensen en niet naar functie- of opleidingseisen. Het resultaat is dat werkzoekenden aller­lei banen ontdekken waar ze de skills voor hebben. Hoewel ze vaak niet over de gevraagde diploma’s beschikken.”, legt TNO’er Joost van Genabeek uit.

De Paskamer en skillspaspoort

Binnen House of Skills hebben we ‘De Paskamer’ ontwikkeld. Met deze digitale tool kunnen werkzoekenden een persoonlijk skills-profiel opstellen en bekijken welke banen of functies daar goed bij passen. Werkgevers kunnen op hun beurt aangeven hoe belangrijk bepaalde skills zijn voor de uitgezette functies. Dit kan tot verrassende combinaties leiden.

Inmiddels zijn veel werkzoekenden succesvol begeleid naar een baan in een andere sector. Uiteindelijk is het doel dat werkzoekenden kunnen solliciteren met een 'skillspaspoort' waarin de erkenning van hun vaardigheden wordt vastgelegd (civiele waarde). Daarnaast willen we House of Skills landelijk uitrollen. In sommige regio's, zoals Groningen, wordt al geëxperimenteerd met de skills-aanpakken van House of Skills.

Universele skills-taal

Samen met CBS, CPB en UWV werken we aan de ontwikkeling van een uniforme skills-taal, ook wel skills-ontologie genoemd. Daarmee kunnen we de betekenis van skills voor het werk in verschillende sectoren inzichtelijk maken.

We willen skills-ontologie adaptief maken voor veranderingen op de arbeidsmarkt. Daarvoor gaan we bestaande vacatures analyseren met behulp van ‘word embedding’-technieken. Daarmee kunnen we vaststellen welke skills en eigenschappen worden gevraagd. Om de kwaliteit te bepalen van de vacaturebeschrijvingen trainen we een kunstmatige classificeerder die een zogeheten ‘vacancy score’ afgeeft. Deze vacaturescore drukt de kwaliteit van een vacature uit: worden de juiste skills en eigenschappen weergegeven? Ook geeft de score aan in hoeverre beschrijvingen discrimineren naar ras, sekse, leeftijd en achtergrond.

Zo ontstaat een dynamische skills-ontologie voor de Nederlandse arbeidsmarkt. “De methoden die we hiervoor gebruiken zijn vernieuwend. En inmiddels is er in binnen- en buitenland grote belangstelling voor. Met onze projecten dragen we in de rol van ontwikkelaar, verbinder en expert bij aan het oplossen van huidige en toekomstige mismatches op de arbeidsmarkt”, aldus Van Genabeek.

Duurzame InzetbaarheidsindeX

De Duurzame InzetbaarheidsindeX (DIX) meet duurzame inzetbaarheid van medewerkers binnen organisaties. Veel organisaties hebben behoefte aan inzicht in hoe het ervoor staat met duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers. Hoe gezond en gemotiveerd zijn medewerkers bijvoorbeeld? Hoe sluiten hun kennis en vaardigheden aan bij het werk? En passen medewerkers over 5 jaar nog steeds goed bij hun werk? De DIX biedt hier een oplossing voor.

De DIX is een wetenschappelijk gevalideerd instrument, ontwikkeld door ons. Adviseurs op het gebied van duurzame inzetbaarheid, vaak verbonden aan het Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid, zetten de DIX uit via het digitale Johan portaal. Wij waarborgen hierbij de inhoudelijke kwaliteit van de DIX. Meer weten? Ga naar het TNO Johan portaal of lees het achtergrondrapport.

Vitaal Vakmanschap

Vitaal Vakmanschap is een door ons ontwikkeld effectief bewezen digitaal ondersteund actieprogramma om organisaties te helpen hun medewerkers in beweging te krijgen en na te laten denken over hun Duurzame Inzetbaarheid. Bekijk voor meer informatie de flyer (pdf)

Innovatie is mens-én-werk

Innoveren zonder te investeren in mensen werkt niet: technologische innovatie kan niet zonder sociale innovatie. Vaak wordt technologie gezien als een bedreiging voor de werkgelegenheid en kwaliteit van werk. Maar het biedt ook kansen op nieuw en hoogwaardig werk.

Versterking van het aanpassings- en absorptievermogen van mensen en organisaties moet de belangrijkste focus zijn bij technologische veranderingen. Een skills-based arbeidsmarkt kan dit faciliteren.

Toekomstbestendige organisaties: innovatief en lerend

Organisaties moeten overleven en bloeien in een omgeving die steeds sneller lijkt te veranderen. Dit komt mede door de snelle ontwikkeling van technologie. Daarom zijn werkenden nodig die alert zijn op hoe je nieuwe technologieën kan inzetten. En die zichzelf steeds ontwikkelen om waarde te blijven toevoegen. Veerkracht, aanpassingsvermogen, intrapreneurship, lerend vermogen, mindfulness en stressbestendigheid staan daarbij centraal.

Organisatiemodel lerende en innovatieve organisaties

We hebben een organisatiemodel ontwikkeld voor lerende en innovatieve organisaties. In dat model zijn de belangrijkste organisatiefactoren opgenomen die lerend en innovatief gedrag stimuleren en faciliteren. Dit model is gebaseerd op wetenschappelijke literatuur over informeel leren, lerende organisaties, sociale innovatie en intrapreneurship (ondernemend werknemerschap).

Aanpak lerende en innovatieve organisaties

Op basis van het organisatiemodel ontwikkelen we samen met partners een aanpak om organisaties en werkenden te helpen meer lerend en innovatief te worden. Die aanpak bestaat onder meer uit:

  • een organisatiescan (digitale vragenlijst)
  • workshops met verschillende stakeholders om cijfers te bespreken
  • vervolgens oplossingen te ontwikkelen en toe te passen

Wil je meer weten over de aanpak en wat het kan betekenen voor jouw organisatie? Lees hier een uitgebreide beschrijving (pdf) of neem contact op met Wouter van der Torre.

Toekomstbestendige medewerkers

Werkenden moeten zich continue blijven ontwikkelen in de snel veranderende wereld van werk. Wendbaarheid, innovatievermogen, stressbestendigheid en veerkracht zijn cruciaal voor iemands kansen op de arbeidsmarkt. Wij verrichten onderzoek naar de bruikbaarheid en effectiviteit van veelbelovende aanpakken, zoals mindfulness, intrapreneurship en eigen regie op het gebied van leven lang ontwikkelen.

Eigen regie leven lang ontwikkelen

Leven Lang Ontwikkelen is afhankelijk van de inzet van werkgevers, werknemers, onderwijs en overheid. Leidinggevenden, HR en A&O-fondsen (arbeidsmarkt- en opleidingsfondsen) kunnen werknemers ondersteunen hun rol hierin te nemen. We werken daarom samen met verschillende partners aan interventies om werkenden te ondersteunen bij het nemen van eigen regie. Dat geeft inzicht in de verschillende mogelijkheden.

Intrapreneurship

Om de kansen die nieuwe technologieën bieden te verzilveren en te innoveren is ondernemerschap nodig, ook bij werknemers. Intrapreneurship, oftwewel ondernemend werknemerschap betekent dat een werknemer zich op een (1) innovatieve en (2) proactieve manier gedraagt en (3) risico’s durft te nemen binnen de organisatie.

Intrapreneurship ontstaat vanaf de werkvloer en is niet van hogerhand opgelegd. Voor de organisatie als geheel draagt een dergelijk gedrag bij aan verbetering en vernieuwing van werkprocessen, producten en diensten. Medewerkers kunnen zo floreren in organisaties, worden meer bevlogen, en ze doen relevante vaardigheden, kennis en contacten op voor later. Daarom ontwikkelen we interventies en aanpakken om intrapreneurship te stimuleren en de effecten van deze interventies te meten.

Taken van de Toekomst

Taken van de Toekomst ontwikkelden we om organisaties te helpen hun medewerkers in beweging te brengen voor het werk van morgen. Dat doen we door medewerkers dat werk van morgen te laten zien, zich eraan te spiegelen en ze te laten nadenken over de stappen die ze kunnen zetten om zich optimaal voor te bereiden op dat werk. Of na te denken over alternatieven: handelingsperspectief. Wil je de aanpak en tooling gebruiken? Ga naar www.takenvandetoekomst.nl.

Wegwijzer: lerende en innovatieve organisaties

In de Wegwijzer ‘Lerende en Innovatieve Organisaties’ nemen we je in vijf stappen mee in het structureel vormgeven van een lerende en innovatieve organisatie.

De wereld verandert en als organisatie wil je toekomstbestendig blijven. Wendbare vakmensen die zichzelf blijven ontwikkelen en een organisatie die dit stimuleert zijn daarbij heel belangrijk.

De Wegwijzer is bruikbaar voor zowel werknemers, leidinggevenden, HR en management. Naast het stappenplan bieden we handige werkvormen en inspirerende voorbeelden vanuit de praktijk. Het TNO-model voor de Lerende en Innovatieve Organisatie is de inhoudelijke kapstok. Zet dus vandaag nog jouw eerste stap om een meer lerende en innovatieve organisatie te worden.

Inclusieve arbeidsmarkt

Mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie hebben grote moeite om een duurzame plek op de arbeidsmarkt te vinden. Tegelijk ervaren bedrijven schaarste in bepaalde beroepen. In een skills-based arbeidsmarkt kijken we verder dan de geijkte kandidaten om het schaarste vraagstuk op te lossen.

Door een focus op skills, de inzet van technologie en gerichte scholing krijgen meer mensen een duurzame plek in het arbeidsproces. En wordt bijgedragen aan meer diversiteit en inclusiviteit op het werk.

Samenwerken aan een skills-based arbeidsmarkt

Om een toekomstbestendige arbeidsmarkt te bereiken, is samenwerking en gecoördineerde actie nodig van alle partijen actief op de arbeidsmarkt. Wij doen daarom op hen een appel om samen met ons deze uitdaging aan te gaan. Wil je samen met ons de transitie in de arbeidsmarkt mede vormgeven? Neem dan contact op met Ronald Dekker.

Verder lezen?

Download de e-brochure 'Innovaties voor toekomstbestendig werken' (pdf).

Transitie naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt

Lees ons whitepaper over hoe we met skills innoveren naar een toekomstbestendige, inclusieve arbeidsmarkt.

Hoe zorgen we dat mensen ten tijde van onzekerheid tóch bezig blijven met hun loopbaan?

Veel mensen denken dat een beetje onzekerheid goed kan zijn: dat het zorgt dat mensen scherp blijven, beter hun best doen, en meer bezig zijn met hun loopbaan. Het tegenovergestelde is waar: hoe meer onzekerheid mensen ervaren over de toekomst van hun (loop-)baan, hoe minder zij bezig zijn met het vormgeven van die loopbaan. Terwijl zulke 'proactiviteit' nu juist onontbeerlijk is om gevoelens van onzekerheid en stress te verminderen en op termijn meer werkzekerheid te creëren.

In het project Perspectief & Initiatief bekijken we of en hoe we proactiviteit kunnen stimuleren in onzekere werksituaties. Het eerste deelproject is nu afgerond. Download hier het volledige rapport of bekijk hieronder de video.

Perspectief & initiatief