Artificiële intelligentie: van onderzoek tot toepassing
De ontwikkelingen van Artificiële Intelligentie (AI) gaan hard en de mogelijkheden zijn groot. Als TNO spelen we in de Europese voorhoede van AI-ontwikkelingen. Dat doen we met honderden wetenschappers, business developers en consultants. De grote uitdaging? Het samenbrengen van AI-expertise en domeinkennis tot toepassingen in de praktijk. Daar ligt onze kracht.
TNO's APPL.AI programma
APPL.AI is het TNO-programma waarin AI-ontwikkelingen en expertises samenkomen. Het doel van het programma is om mensgerichte AI te ontwikkelen, die op een verantwoorde manier ingezet kan worden voor maatschappelijke uitdagingen.
Daarbij gaat het om verschillende domeinen, zoals zorg, mobiliteit en veiligheid. En dat gaat verder dan het doen van onderzoek naar de technologie en de mogelijkheden van AI.
Als TNO kijken we ook naar de randvoorwaarden, zoals regelgeving en juridische kaders met AI, en hoe die meegenomen kunnen worden tijden de ontwikkeling en toepassing van AI-applicaties.
3 Appl.AI programmalijnen
Het APPL.AI programma kent drie programmalijnen:
- Veilige autonome systemen in een open wereld: Hierin richten we ons op AI-algoritmen en software om AI in een onvoorspelbare wereld autonoom en veilig te laten functioneren.
- Verantwoorde besluitvorming tussen mens en machine: Het onderzoek bij dit programmalijn richt zich op verantwoorde en uitlegbare AI, met aandacht voor de correcte inzet van data. Om tot verantwoorde besluiten te kunnen komen, is er een veilige omgeving nodig waar mens en AI van elkaar kunnen leren (co-learning en secure learning).
- AI Systems Engineering & Lifecycle Management: Hierin kijken we naar de gehele levenscyclus van AI-systemen. We zoeken naar technische en organisatorische oplossingen die ervoor zorgen dat AI-toepassingen betrouwbaar inzetbaar blijven.
3 invalshoeken APPL.AI-programma
In het APPL.AI-programma werken TNO’ers en partners uit bedrijfsleven en overheden samen om nieuwe ontwikkelingen in AI daadwerkelijk toe te passen. Wij werken volgens drie invalshoeken:
- AI-kennis – onze wetenschappers zetten hun brede kennis van AI in bij bedrijven en overheden, om samen tot de best passende technologieën en toepassingen te komen. Als TNO initiëren we zelf ook nieuwe onderzoeken en nemen opgedane kennis uit projecten mee om die vervolgens weer bij andere organisaties in te zetten. Zo helpen we Nederland verder met innoveren.
- Domeinkennis – als TNO innoveren we samen met bedrijven en overheden in de diverse domeinen en sectoren en in allerlei opgaven, niet alleen voor en met AI. Door die dagelijkse voeding vanuit het werken in de sectoren weten we wat er speelt en wat echt belangrijk is. Daarmee wordt AI toegepast in de juiste context en met verstand van zaken.
- First Time Engineering – onze onderzoeken tonen aan dat we in staat zijn om AI toe te passen op een manier die ook goed aansluit bij de wensen en situatie van stakeholders. We stoppen niet bij een publicatie of een generieke tool, maar laten zien dat het in de praktijk werkt en blijft werken. Daarmee maken we het specifiek voor de uitdaging waar het bedrijf, sector of overheid voor staat.
AI-toepassingen in 5 domeinen
We streven ernaar om AI-algoritmes en -systemen te ontwikkelen die bijdragen aan de doelstellingen van bedrijven en overheden. Het gaat daarbij zowel om waardevolle bijdragen aan de economie als aan de samenleving.
Als TNO zijn we dan ook betrokken bij AI-ontwikkelingen voor verschillende domeinen, denk daarbij aan:
We werken aan verbetering van de gezondheidszorg door het ontwikkelen een privacy-veilig systeem voor het analyseren van gezondheidsdata met AI.
Zo werken we aan een AI-systeem dat preventieve zorg mogelijk maakt, om bijvoorbeeld diabetes type 2 beter te voorspellen.
Er zijn veel mogelijkheden met AI op het gebied van mobiliteit en veiligheid. De huidige zelfrijdende auto's weten wat ze moeten doen bij veelvoorkomende situaties, maar kunnen ze ook functioneren in een onbekende omgeving?
Wij faciliteren daarom in het onderzoek voor situation awareness technologie, dat auto’s beter laat functioneren in onverwachte situaties.
Daarnaast speelt ook de besluitvorming van de autonome auto een rol. Door de AI-algoritmes te trainen kan een autonome auto zelf de juiste beslissingen nemen.
We maken ontwikkelingen op het gebied van cybersecurity. Zo werken we als partner aan de ontwikkeling van ‘anomality detection’ software. Hiermee kunnen cyberaanvallen sneller herkend worden.
Robots kunnen een steeds belangrijkere rol spelen in samenwerking met mensen. Daarom testen we hoe robots mensen veilig en zinvol kunnen ondersteunen in o.a. de zorg, de horeca en risicovolle beroepen.
Zo doen we testen met robothond Spot om robots in te zetten in gevaarlijke situaties in plaats van mensen.
We ontwikkelen AI-werkstromen die kunnen ondersteunen bij beslissingen op het gebied van energieproductie en -transport. Daarmee werken we aan een energieneutraal 2050.
Met een geavanceerde data-analysemodel kan het energieverbruik beter worden voorspeld om toekomstig energieverbruik van woningen en industrieën verlagen.
AI-technologieën
Doordat we als TNO bij de ontwikkeling van veel AI-technologieën zijn betrokken, weten we wat de belangrijkste aandachtspunten zijn. Hiermee weten we bruggen te slaan tussen technologische innovaties met AI en de praktische toepassing ervan. Op de volgende AI-technieken boeken we momenteel vooruitgang:
Onze toekomstvisie op AI anno 2032
Er gebeurt al veel. Maar wat is er nog nodig om echt tot de gewenste AI-oplossingen te komen die Nederland veiliger, gezonder, welvarender en duurzamer maken?
Tijdens TNO's 90-jarig bestaan in 2022 hebben experts uit de organisatie de toekomstvisie op AI geschreven. Met daarin de verwachtingen van kunstmatige intelligentie over tien jaar en de voorspellingen.
Lees TNO's visie op AI
Download de visiepaper of bekijk de video's met prominenten over AI, waaronder David Deutsch en Georgette Fijneman.
De diepte in met AI use cases
Om echt een verdiepend beeld te krijgen van wat TNO Appl.AI concreet doet en oplevert vind je meer info op de Appl.AI Labs portal.
Samenwerken aan AI-innovaties
Ben jij op zoek naar een partner voor het verkennen van producten en diensten met AI, om verder te ontwikkelen en testen? Of wil je jouw eigen AI innovaties toetsen?
In samenwerking onderzoeken we mogelijkheden en experimenteren we met nieuwe AI applicaties. Wij kennen de beschikbare onderzoeks- en ontwikkelfondsen en de wegen om die in te zetten waar dat mogelijk is.
Neem contact met ons op
-
Freek Bomhof
Functie:Senior consultantIk ben Freek Bomhof, programmadirecteur van het AI-onderzoeksprogramma Appl.AI binnen TNO. In mijn opleiding (Elektrotechniek) werkte ik al aan beeldherkenning, een voorloper van AI. Daar ben ik verder mee gegaan (door handgeschreven adressen met de computer te lezen voor de postsortering bij KPN), waarna ik de opkomst van internet van dichtbij meemaakte en meteen gefascineerd raakte door de impact die digitalisering heeft op onze manier van werken en leven.
-
Standplaats:Den Haag - New Babylon
-
E-mail:E-mail Freek
-
Laat je verder inspireren
Omvangrijke dataset nieuwsbedrijven voor Nederlands AI-taalmodel GPT-NL
Nederland gaat voor AI-fabriek
TNO Unboxed #1 | GPT-NL: het Nederlandse taalmodel
Werken aan betrouwbare AI
AI-systeem voor persoonlijk advies gezonde leefstijl
