Duurzame arbeidsparticipatie in inclusieve organisaties

Thema:
Inclusive organisations

Om de duurzame inzetbaarheid en arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te verbeteren, zijn kennis en ontwikkeling van doorslaggevend belang. Daarom richten wij ons op innovatief onderzoek. Zo dragen we samen met gemeenten, professionals, bedrijven en werkzoekenden een steentje bij aan een inclusieve arbeidsmarkt.

Inclusieve technologie

Meer mensen aan het werk door inclusieve technologie? Download onze whitepaper en ontdek hoe.

Diversiteit en werk

Diversiteit is overal. Mensen verschillen zichtbaar en onzichtbaar van elkaar. Deze verschillen maken ons mens en uniek. Dat deze kenmerken een rol spelen in werving en selectie en behoud en doorstroom en zo van invloed zijn op de arbeidsmarktpositie van individuen is daarom onwenselijk. Onderzoek laat zien dat kandidaten waar de beste ‘klik’ mee wordt gevoeld vaak de voorkeur genieten. Voor verschillende groepen in de samenleving heeft dit gevolgen.

Gelijke kansen?

Zo zijn Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond twee tot drie keer vaker werkloos dan Nederlanders zonder migratieachtergrond. Ook blijven zij relatief vaak hangen in lagere functies en stromen zij beperkt door naar hogere functies. Steeds vaker zijn werkgevers zich er van bewust dat dit niet kan en dat iedereen een gelijke kans op werk verdient. Maar veel werkgevers worstelen met de vraag hoe dit aan te pakken.

Rol onbewuste bias

Verschillen in kansen op de arbeidsmarkt en een slechtere arbeidsmarktpositie komen maar beperkt door verschillen in opleidingsniveau, studierichting of werkervaring. Belangrijker is de rol van impliciete, onbewuste stereotypen (bias) over elkaar. Dit speelt in het sollicitatieproces, maar ook bij het behouden en laten doorstromen van mensen binnen de organisatie. Deze bias is heel menselijk, maar niet wenselijk. In onze onderzoeken kijken we hoe we kunnen voorkomen dat mensen handelen op basis van bias. Bijvoorbeeld door objectivering van processen en het vergroten van inclusie.

Werkende oplossingen

Het beïnvloeden van onbewuste discriminatie in het wervings- en selectieproces is niet makkelijk. Bovendien is de oplossing die in theorie werkt, in de praktijk niet altijd even goed toepasbaar. We onderzoeken daarom met en bij werkgevers hoe we diversiteit en inclusie op het werk stimuleren. Welke interventies in zowel het wervings- en selectieproces als in het borgen van het behoud en doorstroom van divers personeel werken in de praktijk echt? En waar begin je als werkgever? Zo krijgen we zicht op de mogelijkheden, maar ook op de onmogelijkheden, en komen we samen tot oplossingen die ook in de praktijk werken.

3 onderzoeksgebieden

Met onderzoek en innovatie in 3 verschillende deelgebieden, helpen we de afstand tot de arbeidsmarkt verkleinen en dragen we bij aan een inclusievere samenleving.

Dat mensen een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben, komt soms omdat ze moeite hebben met bepaalde handelingen. Hetzij omdat ze er fysiek niet toe in staat zijn, hetzij omdat bepaald werk te complex is. Met de juiste technologische ondersteuning kunnen zij wellicht wel ‘gewoon’ aan het werk. Een voorbeeld daarvan is het exoskelet.

Technologie bij zware werkzaamheden

Innovatieve technologieën bieden ondersteuning aan mensen die zware beroepen uitoefenen. Denk aan technologieën als augmented reality, eerdergenoemde exoskeletten of cobots (robots die samen met mensen taken uitvoeren). Ze ondersteunen bijvoorbeeld mensen met een beperking, waardoor ze werk kunnen doen dat anders niet mogelijk of te ingewikkeld is. Samen met Cedris en het SBCM hebben we de Kennisalliantie Inclusie & Technologie (KIT) opgericht om gezamenlijk een aantal pilotprojecten op te zetten.

Technologie werkt

Een tweetal pilots heeft al de nodige informatie opgeleverd over de mogelijkheden van inclusieve technologie. Mensen met een beperking kunnen dankzij de technologische ondersteuning inderdaad meer verschillende werkzaamheden uitvoeren. Bijvoorbeeld door zelfbediende robots die lastige taken overnemen. Of een Operator Support System (OSS) die bij complexe taken de handelingen van de medewerkers volgt en hen met lichtbeeldaanwijzingen stap voor stap de weg wijst.

Vragen over toepassing

Juist omdat de eerste pilots succesvol zijn, ontstaan er onderzoeksvragen over de bruikbaarheid van dergelijke technieken:

  • Voor wie werkt het wel en voor wie niet?
  • Hoe flexibel zijn de technologieën in te zetten?
  • Welke investeringen zijn nodig in de begeleiding en training van de medewerkers
  • Wat zijn de kosten voor apparatuur?
  • Lonen deze investeringen?
  • Wat zijn de maatschappelijke kosten en baten?

Teamwork van verschillende experts

Om bovenstaande vragen te beantwoorden, zetten we een multidisciplinair team in. Dit team bestaat uit onze experts op het gebied van:

  • duurzame inzetbaarheid
  • ergonomie
  • mens-machine interactie
  • mechanical engineering
  • inclusiever ondernemen

Gezamenlijk moeten zij tot een goed, wetenschappelijk onderbouwd beeld komen over welke technologieën geschikt zijn voor welke kwetsbare groepen. Met daarbij uiteraard ook aandacht voor de effecten ervan op de verschillende doelgroepen. En een meetwijze om maatschappelijke kosten en baten in kaart te brengen.

Kosten-batentool

Wat zijn de kosten en baten van investeringen in duurzame inzetbaarheid? Om organisaties daarin inzicht te geven, ontwikkelden we op basis van landelijke data een kosten-batentool.

Lees meer

Alles wijst erop dat het helpt als mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt in het begeleidingstraject een belangrijke stem hebben. Het belang van de inbreng van de werkzoekenden krijgt steeds meer aandacht. Toch blijft de ontwikkeling van kennis over de positieve effecten van een goede samenwerking tussen professional en werkzoekende nog achter.

De stem van werkzoekenden

Welke stem hebben en willen werkzoekenden krijgen in dit begeleidingsproces? Wat is voor hen een goede samenwerking en wat is het effect daarvan? Welke manieren van samenwerken zijn in het domein van Werk en Inkomen kansrijk in het licht van rechtmatigheidskwesties die in het begeleidingsproces ook een rol spelen?

Effectief samenwerken

Deze vragen vormen de basis van ons onderzoek binnen Inclusief Werk. Daarbij gaat het niet alleen om de ideeën en wensen van werkzoekenden. Het gaat eveneens over de wijze waarop professionals de samenwerking duiden en hier in de praktijk mee omgaan. Dat moet leiden tot concrete handvatten voor zowel werkzoekenden als professionals om effectief samen te werken.

‘Samen beslissen’

In bijvoorbeeld de gezondheidszorg is al veel onderzoek gedaan naar de effecten van het versterken van de stem van de cliënt binnen het zorgproces. Dat heeft bijvoorbeeld geleid tot modellen als ‘samen beslissen’. Met als resultaten:

  • een hogere tevredenheid van de patiënt
  • afname van de kosten
  • betere effectiviteit

De verwachting is dat soortgelijke bevindingen ook zullen gelden binnen de sector Werk en Inkomen.

Lees meer

Veel bedrijven willen vanuit hun visie op sociaal ondernemerschap kansen bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld ouderen, statushouders of mensen met een beperking. Of bedrijven merken dat ze door de krapte op de arbeidsmarkt mensen nodig hebben die normaal gesproken moeilijker aan een baan komen. Wij ontwikkelen in een drietrapsraket kennis die bedrijven daarbij kan helpen.

De sleutel tot succes?

Je kunt als bedrijf wel mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt willen aannemen, maar tussen het voornemen en een praktijk waarin deze werknemers productief aan het werk zijn en dat ook langdurig blijven, zit een wereld van verschil. Wij onderzoeken stapsgewijs welke belemmeringen er kunnen opdoemen en hoe een bedrijf daar succesvol mee om kan gaan. Daarnaast zoeken we naar factoren die stimuleren dat bedrijven inclusiever worden. Daarmee ontwikkelen we veranderstrategieën.

Verkenning factoren sociaal ondernemen

In een verkennend onderzoek kijken we bij bedrijven die al een plan van aanpak hebben om (meer) mensen uit kwetsbare groepen in dienst te nemen:

  • wat ze doen
  • hoe ze dat doen
  • welke factoren invloed hebben op het slagen van de plannen

Dit gebeurt onder andere bij bedrijven die een PSO-Aspirant status hebben. Meer informatie over de PSO en over welke bedrijven een PSO-erkenning hebben behaald, vind je op de website van PSO Nederland.

Onderzoek effectieve aanpakken sociaal ondernemen

Daarnaast voeren we een onderzoek uit waarbij dezelfde bedrijven herhaaldelijk een vragenlijst invullen. Daarmee komen we te weten welke factoren bepalen of een bedrijf inclusief wil en kan zijn. En dat bij voorkeur ook op langere termijn kan volhouden. Onze ambitie is om op basis van de ontwikkelde kennis te voorspellen of een bedrijf socialer kan (blijven) ondernemen. Zo’n model is nuttig voor de bedrijven zelf, maar ook voor de ontwikkeling van effectieve aanpakken voor werkgeversdienstverlening van Werkgeversservicepunten.

Verandertool

Als derde stap kijken we hoe we dergelijke factoren kunnen beïnvloeden. Wat kunnen we daadwerkelijk doen om deze bedrijven de helpende hand te bieden? Welke gedrags- en veranderingsstrategieën kunnen we toepassen? Hoe kunnen we inclusief werkgeversgedrag stimuleren en ondersteunen? Voor bedrijven, WSP’s en adviseurs ontwikkelen we een handige toolbox waar bedrijven direct mee aan de slag kunnen. Met daarin:

  • tips
  • interventies
  • aandachtspunten

Lees meer

Hoe bereiken we een inclusieve arbeidsmarkt?

Download de e-brochure Inclusive Work 2018-2021, inclusief een overzicht van alle projecten en video's.

Kennisprogramma inclusive work

Onze projecten vallen onder het kennisinvesteringsproject Inclusive Work: Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk. Binnen dit project ondersteunen we gemeenten en bedrijven bij het vinden en uitvoeren van effectieve aanpakken voor een meer inclusieve arbeidsmarkt. We streven naar 3 of 4 ‘inclusieve koploperregio’s' in 2021, die samen met gemeenten, bedrijven, cliënt- en beroepsorganisaties en kennisinstellingen nieuwe en bestaande kennis en innovatie inzetten om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen.

Doelgroepparticipatie

Om te komen tot succesvolle interventies en technologie, werken we binnen de projecten van Inclusief Werk intensief samen met stakeholders. Meer weten over de aanpak? Lees dan de Handreiking doelgroepparticipatie (pdf). Hierin vind je handvatten om op een betekenisvolle en planmatige manier samen te werken met de doelgroep.

Projecten

Benieuwd aan welke innovatieve projecten we in de periode 2018-2021 hebben gewerkt voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt? Lees, bekijk en beluister de verhalen over onze projecten, waarin we met publieke en private partners innovaties ontwikkelen voor het toekomstbestendig werken.

Download hier de e-brochure 'Innovaties voor toekomstbestendig werken' (pdf).

Samenwerking

Wij willen samen met organisaties de gedeelde verantwoordelijkheid nemen om met elkaar een bestendige arbeidsmarkt te creëren. Een arbeidsmarkt waarin iedereen meedoet. Dit doen wij zowel in grote subsidie projecten als in marktopdrachten. Als organisatie kun je hierin stappen zetten en het verschil maken. De onderzoeken die we gedaan hebben, en doen, gebruiken we als leidraad om bedrijven of sectoren te adviseren. Maar we zijn ook altijd op zoek naar partners waarmee we nieuwe interventies kunnen ontwikkelen, en uittesten. Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Laat je verder inspireren

30 resultaten, getoond 1 t/m 5

Werkgevers laten mogelijkheden onbenut om gelijke kansen in loopbaanontwikkeling te bevorderen

Informatietype:
Nieuws
17 mei 2023

TNO onderzocht, op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid, wat organisaties concreet doen om behoud en loopbaanontwikkeling van medewerkers met een migratieachtergrond te bevorderen en in hoeverre dit aansluit bij wat experts zeggen dat effectief is.

1 op de 10 werknemers voelde zich in 2022 gediscrimineerd op werk

Informatietype:
Nieuws
18 april 2023

In 2022 voelde 10 procent van alle werknemers zich in de voorafgaande twaalf maanden gediscrimineerd op het werk. Ervaringen met discriminatie vanwege afkomst, huidskleur of nationaliteit en vanwege leeftijd of geslacht komen op de werkvloer het meest voor. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het CBS en TNO, die in het laatste kwartaal van 2022 is uitgevoerd onder 61.000 werknemers.

Nachtwerkers hebben meer kans op een slechte werk-privébalans

Informatietype:
Nieuws
16 maart 2023

Mensen die in de nacht werken, hebben meer dan 2,5 keer zoveel kans op een slechte werk-privébalans. Zij vinden het lastiger om werk en privé te combineren dan mensen die alleen overdag werken. Dat is een van de resultaten van het onderzoek van TNO en RIVM.

Meer flexcontracten met zekerheid, maar ook meer zzp’ers

Informatietype:
Nieuws
14 februari 2023

Op basis van de nieuwste gegevens over flexibele arbeid melden TNO en het CBS in een gezamelijke analyse, dat zowel het aantal flexcontracten als het aantal zzp'ers is toegenomen in het vierde kwartaal van 2022.

TNO en RIVM beschrijven de invloed van toekomstige ontwikkelingen op gezond en veilig werken

Informatietype:
Nieuws
3 februari 2023

Het RIVM en TNO hebben onderzocht wat de impact is van ontwikkelingen in de komende 20 jaar op gezond en veilig werken. Het is nog onzeker wat die impact precies zal zijn. Wel is het belangrijk om op de mogelijke gevolgen hiervan voorbereid te zijn. Deze horizonscan “De Toekomst van Gezond en Veilig werken” helpt daarbij.