Verduurzamen industriële warmtehuishouding
Voor de transitie naar een duurzame energiehuishouding en het terugdringen van de CO2-uitstoot is de bijdrage van de industrie onontbeerlijk. De Nederlandse industrie heeft jaarlijks meer dan 500 PJ aan warmte nodig. Deze warmte is nodig voor het tot stand brengen van reacties, om scheidingsprocessen uit te voeren of om grondstoffen op te warmen. Dit wordt nu vrijwel volledig verzorgd door de inzet van fossiele bronnen zoals aardgas, olie en steenkolen. Dat kan worden verminderd via drie routes: procesefficiëntie, hergebruiken en opwaarderen van restwarmte en verduurzamen warmte aanbod.
Voor meer informatie, onderzoek en samenwerking op het gebied van industriële warmtehuishouding
Neem je contact op met Jebin James
TNO ontwikkelt innovatieve technologieën en processen die het fossiele energiegebruik van de industrie verlaagt, de energiekosten verlaagt en de CO2-emissisies reduceert. Zo helpen we de overheid, de industrie en de maatschappij een betrouwbaar, duurzaam energiesysteem te realiseren en de klimaatdoelstellingen te halen. Samen met de maakindustrie en de industriële eindgebruikers werken we aan technologische oplossingen om tot een duurzamere industrie te komen
Waarom verduurzamen met warmte?
Bedrijven zijn in toenemende mate op zoek zijn naar verduurzaming van hun processen. Dit wordt ingegeven door zowel regelgeving, vraag van consumenten naar duurzamere producten en kostenbesparing. Nederland heeft een grote energie-intensieve basisindustrie met een groot warmtegebruik (chemie, raffinage, staal, voeding, papier).
Het vergroten van de concurrentiekracht & innovatiekracht door het verduurzamen van de industriële energiehuishouding en het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele energiedragers is van groot belang voor Nederland en zijn industrie.
Daarnaast is de Nederlandse kenniseconomie gebaat bij de ontwikkeling van innovatieve producten en processen met exportpotentieel door technologieleveranciers. Het mes snijdt dus aan twee kanten: verduurzamen van de energiehuishouding gaat gelijk op met het versterken van de Nederlandse economie en bijbehorende werkgelegenheid.
1. Procesefficiëntie
Dit is een route waarin we efficiënte processen of unit operations ontwikkelen voor toepassing in bestaande en nieuwe processen.
Hierdoor realiseren we een grote, stapsgewijze verlaging van het energiegebruik. In bestaande processen is de implementatie vaak gekoppeld aan vervangingstermijnen of uitbreiding van bestaande installaties.
TNO werkt aan efficiënte scheidingstechnologieën en aan sleuteltechnologieën om de conversie en/of de selectiviteit te verhogen. Bijvoorbeeld membraanscheiding, gekoelde absorptie, membraanreactoren, geavanceerde destillatie en membraan capacitieve de-ionisatie (MCDI).
Daarnaast kunnen ze elektrisch worden aangedreven (Power2Separate) waarmee ze de mogelijkheid bieden om fossiele energiedragers te vervangen door duurzaam opgewekte elektriciteit.
Het onderzoek van TNO heeft geleidt tot meerdere uitvindingen voor nieuwe producten en productieprocessen die marktrijp of in de markt gezet zijn, bijvoorbeeld HybSi® membraantechnologie voor het zuiveren van oplosmiddelen en HYSEP® waterstof scheidingsmodules. Zo versterken we en helpen we de industrie en het bedrijfsleven om te verduurzamen.
TNO werkt in meerdere projecten aan het verlagen van de warmtebehoefte in processen:
- In het COSMOS project schalen TNO en partners nieuwe stabiele nanofiltratie membranen op naar pilot-schaal voor de scheiding van organische mengsels met een 40% efficiëntere scheidingsproces.
- TNO werkt in het E-Champ project samen met eindgebruikers, technologie- en systeemleveranciers aan de ontwikkeling en opschaling van een nieuwe technologie om de efficiëntie van absorptie- en distillatieprocessen te verhogen.
- Na succesvolle bench-schaal testen bij TNO, wordt in het Headlines project kennis ontwikkeld die nodig is voor het ontwerp van een field unit met een elektrisch-gedreven destillatie kolom (HIDiC), die het mogelijk de CO₂ emissies in destillatieprocessen sterk terug te dringen.
- In het NWO Perspectief onderzoeksprogramma Microsync ondersteunt TNO de ontwikkeling van efficiënte scheidingstechnologieën en koolstof membranen.
- Specifiek voor het terugwinnen van waardevolle stoffen ontwikkelt TNO nieuwe materialen en coatings voor elektrisch aangedreven scheidingstechnologieën in het NWO Perspectief programma ReCoVR.
-
2. Hergebruik en opwaardering van restwarmte
Hergebruik en opwaardering van restwarmte uit industriële processen is de tweede route. Deze oplosroute staat iets verder van het hart van het proces, hetgeen implementatie, zeker op korte termijn, vereenvoudigt. Daarnaast is het een generieke oplosroute die toepasbaar is bij alle industriële sectoren.
Energie die is gebruikt in de industrie komt uiteindelijk als restwarmte in de omgeving terecht. Deze restwarmte komt vrij middels actieve koeling, via rookgassen of warmteverliezen vanuit de installaties. Hergebruik van deze restwarmte vermindert de energiebehoefte van een industrieel proces en verlaagt hiermee de energiekosten en reduceert emissies.
Belangrijkste problemen met industriële restwarmte is dat het temperatuurniveau te laag is om weer te worden ingezet in het industrieel proces of dat de timing niet correspondeert met de behoefte aan warmte. TNO werkt samen met haar partners aan verschillende technologische oplossingen voor deze problemen.
Restwarmte naar proceswarmte
Restwarmte kan worden opgewaardeerd naar hogere temperaturen middels warmtepomptechnologie. Dat kan op verschillende manieren. De generieke uitdagingen bij industriële warmtepomptechnologie zijn:
- Het verhogen van de leveringstemperatuur van industriële warmtepompen zodanig dat deze interessant worden voor de industrie om te worden toegepast. Het uiteindelijke doel is om stoom tot 200°C te kunnen leveren vanuit restwarmte.
- Het verhogen van de efficiency van de warmtepomp om daarmee maximale besparingen te kunnen realiseren voor de industriële eindgebruiker.
- Het verlagen van de investeringskosten teneinde een goede business case voor de eindgebruiker ter verkrijgen.
Als aan deze 3 voorwaarden wordt voldaan, is er sprake van een grote toepassingsmarkt (An estimation of the European industrial heat pump market potential - ScienceDirect) voor industriële warmtepompen, met groot energiebesparings- en emissiereductiepotentieel. Tegelijkertijd is dit een zeer interessante markt voor apparatenbouwers met innovatieve technologie. TNO heeft het belang van warmtepompen voor de industriële energietransitie, samen met collega instituten, middels een whitepaper bij de EU onder de aandacht gebracht.
TNO werkt middels meerdere projecten aan het halen van bovenstaande doelen.
- Het LowCapex project richt zich op het ontwikkelen van een full-scale compressiewarmtepomp systeem dat tegen een kostprijs van 200 €/kWth vanuit restwarmte van 60°C, stoom van 120°C kan produceren.
- Om naar nog hogere temperaturen te gaan, is het FUSE project gestart. Doelstelling bij dit project is om een 2 MWth systeem te ontwikkelen dat stoom van 150°C kan produceren vanuit restwarmte.
- Een volgende stap in de ontwikkeling wordt gezet in het ENCORE project. Hier wordt op een wat kleinere schaal (100 kWth) onderzocht hoe de leveringstemperatuur kan worden verhoogd naar 180°C.
- Een technologie waarmee leveringstemperaturen vrij te kiezen zijn, is de thermo-akoestische warmtepomp. In het COMTA project beoogt warmte tot op 200°C te leveren met een zelf ontwikkelde TA-warmtepomp.
- Middels stoomcompressietechnologie kan (zeer) lage druk stoom met compressie tot bruikbare drukniveaus worden verhoogd. TNO werkt samen met StandaardFasel in het SCHP project aan een prototype systeem voor opwaarderen van 0,2 bar stoom naar 5 bar stoom.
- Ook in het SPOT project wordt aan stoomcompressietechnologie gewerkt. Naast de technologie van StandaardFasel wordt ook een concept van DBS beproefd.
- Specifiek voor droogtoepassingen wordt een sorptiewarmtepomp ontwikkeld in het IDEA project.
Opslag van (rest)warmte
Warmte die vrijkomt op een moment waarop het niet nodig is, kan worden opgeslagen om op een later moment te kunnen worden ingezet. Dit is bijvoorbeeld mogelijk bij industriële batchprocessen, waarbij vrijkomende warmte uit de ene batch kan worden ingezet in de volgende batch. Ook kan warmteopslag worden ingezet om fluctuaties in de vraag of aanbod op te vangen. Er zijn verschillende vormen van warmteopslag mogelijk, afhankelijk van het temperatuurniveau en de tijdsduur van de opslag.
Algemene uitdagingen bij warmteopslag zijn het rendement (laden – ontladen), stabiliteit van materialen en investeringskosten.
Fasetransformatie materialen bieden de mogelijkheid om warmte op te slaan bij het smeltpunt van een materiaal. Dit heeft het voordeel dat er veel warmte kan worden opgeslagen in een beperkt temperatuurgebied. Voor de productie van industriële stoom is dat een belangrijk voordeel. Afhankelijk van de toepassing kan een materiaal worden geselecteerd dat een geschikt smeltpunt heeft. In het FLEXSTEAM project werkt TNO aan een systeem dat warmte compact opslaat bij 150°C.
Voor nog hogere temperaturen wordt gekeken naar de toepassingen van gesmolten zouten. Het zout dient zowel als warmteoverdracht- als warmteopslagmedium. Hiermee kan warmte tot circa 600°C worden getransporteerd en opslagen. Binnen het SPOT project wordt hierop onderzoek verricht.
-
3. Verduurzamen van het warmteaanbod
Het verduurzamen van het warmteaanbod is de derde route. Indien voor de productie van warmte een duurzame energiedrager wordt gebruikt, vermindert natuurlijk ook het gebruik van fossiele energiedragers en daarmee de CO2-emissies.
Technologiën en labs
- Carnot lab, voor de ontwikkeling van technologie voor hergebruik van restwarmte
- Mollier lab, voor de ontwikkeling van energie efficiënte droog & ontwateringsprocessen
- Membraanscheidingslab, voor de ontwikkeling van energie-efficiënte membraantechnologie
- Verbrandingslab, voor de ontwikkeling van duurzame verbrandingstechnologie
TNO werkt aan oplossingen op al deze routes en combinaties daarvan. TNO levert kennis van zowel technologie en processen en ondersteunt het bedrijfsleven met de energietransitie. Deze kennisbasis wordt ondersteund door een experimentele infrastructuur die het mogelijk maakt innovaties daadwerkelijk te beproeven op relevante schaalgroottes.
4 manieren om de industrie CO2 neutraal te maken
Low Capex industriële warmtepomp
TNO werkt samen met eindgebruikers en technologie- en systeemleveranciers aan het ontwikkelen en testen van een gereduceerd capex warmtepompsysteem dat stoom (tot 5 bara) produceert uit afvalwarmtebronnen... Lees verder
- Artificiële intelligentie
- Toepassingsgebieden
- Use cases
- Programmalijn 1: Veilige autonome systemen in een open wereld
- Programmalijn 2: Verantwoorde besluitvorming mens-machine interactie
- Secure learning in witwasdetectie
- Eerlijke besluitvorming op de arbeidsmarkt
- Secure learning in diabetes-2 advies
- Diagnose voor printeronderhoud
- Bodemdaling monitoren
- Eerlijke besluitvorming in het recht
- Augmented werknemer in smart industry
- Energiebalans voor smart homes
- Secure learning in oncologie onderzoek
- Innovatie monitoring in beleid
- Nieuws
- NL AI Coalitie investeert in Appl.AI-programma
- Versnelde AI ontwikkelingen door krachtenbundeling TNO en Nederlandse AI Coalitie
- Appl.AI Events
- Defensie & Veiligheid
- Roadmaps
- Operations & Human Factors
- Adaptieve Krijgsmacht
- Klimaatkamers voor onderzoek naar menselijk presteren
- Desdemona: De ultieme bewegingssimulator
- LT-lab: het laboratorium voor leertechnologie van TNO
- Prestatie- en gezondheidsmonitoring
- Bewegingsziekte en inzetbaarheid
- Operationele militaire prestatie in een virtuele wereld
- SUPRA
- Integratie van Live, Virtual en Constructive Simulatie
- Concept Development & Experimentation
- LRVD: Lucht- en Raketverdediging
- Helikopterstudies
- TNO ACE: Advanced CD&E Environment
- JROADS
- FACSIM
- Operationele analyse in het veld bij militaire operaties
- MARVEL / Comprehensive Approach
- SketchaWorld
- Integrale aanpak patrouilleschepen Koninklijke Marine
- Camouflage
- Doorbraak in schreeuwend personeelstekort
- Information & Sensor Systems
- Maritieme veiligheid
- Digitale Weerbaarheid Nederland
- Risicobeperking bij escalatie in de ruimte
- LFAS - Low Frequency Active Sonar
- Tanker Remote Vision System
- Platformsignaturen
- TNO geeft vorm aan de toekomst van MMIC’s en RFIC’s
- SAKAMATA: sonar en zeezoogdieren
- PARANOID: snelle informatieverwerking
- Mijnanalyse en dreigingsevaluatie
- Scheepsakoestiek en onderwaterakoestische signaturen
- PERSEUS Wind Turbine Radar Interference Assessment tool
- Elektromagnetische veiligheid
- Opbouwen van cybervermogens
- Maritieme operaties
- Het oceaanmilieu
- Nationale Veiligheid
- Nederland veiliger met data en intelligence
- Crisisbeheersing: nieuwe uitdagingen, nieuwe kansen
- Met technologie betere terrorismebestrijding
- De lerende professional: weerbaar en duurzaam inzetbaar
- Wetenschappers schieten crime fighters te hulp
- Cybersecurity: het belang van integrale oplossingen
- Protection, Munitions & Weapons
- Beheersen en analyseren van wapensystemen
- Weapon Effects & Protection Center
- Vuurkracht
- Ballistisch onderzoek van wereldformaat
- Ballistische Prestaties en Persoonlijke Bescherming
- Bescherming en overlevingsvermogen voertuigen
- Energetische Materialen
- Materialen voor beschermingsconcepten
- Munitieveiligheid
- Bestrijding van geïmproviseerde explosieven
- Bescherming/overlevingsvermogen militaire infrastructuur
- Bescherming en overlevingsvermogen van infrastructuur
- Chemische, biologische, radiologische en nucleaire (CBRN) bescherming
- Expertisegroepen
- Radar Technology
- Intelligent Imaging
- Intelligent Autonomous Systems
- Acoustics & Sonar
- Weapon Systems
- Explosions, Ballistics and Protection
- Human Behaviour and Training
- Networked Organisations
- Human Performance
- Military Operations
- Modelling, Simulation & Gaming
- Electronic Defence
- Chemische, biologische, radiologische en nucleaire (CBRN) bescherming
- Energetische materialen
- Human Machine Teaming
- EnergieTransitie
- Roadmaps
- Hernieuwbare elektriciteit
- Naar grootschalige opwekking van windenergie
- Windmolenparken op zee in hogere versnelling
- Systeemintegratie windenergie
- Maximaliseren waarde windenergie in toekomstige energiemix
- Benodigde infrastructuur voor inpassen wind op zee in het energiesysteem
- Veilig en flexibel integreren en controleren van windparken in hybride energiesysteem
- Energie-eilanden voor conversie, transport en opslag
- Windparken in synergie met maatschappij en omgeving
- Elektriciteitsnet stabiel houden bij overvloed aan wind en zon
- Nieuwe technologie windenergie
- Innovatie en opkomst van zonne-energie
- Verantwoorde zonneparken
- Zonneparken: In My Backyard Please!
- Zonnepanelen op landbouwgrond
- Onderzoek biodiversiteit zonneparken
- Beter ontwerp zonneparken
- Besparingen op onderhoud zonneparken
- Drijvende zonnepanelen op binnenwateren
- Drijvende zonnepanelen op zee
- Nationaal Consortium Zon in Landschap
- Nationaal Consortium Zon op Water
- Fieldlab drijvende zonnepanelen
- Fieldlab omgevingseffecten
- Zonne-energie in bouw en infrastructuur
- Nieuwe generatie zonnepanelen in gevel verwerkt
- Ramen die zonne-energie opwekken
- Veiligheid zonnesystemen
- Zonnewarmte benutten
- Daken benutten voor zonne-energie
- Zonne-energie in wegdek en wegbermen
- Geluidsschermen produceren zonne-energie
- Zonnepanelen op dijken
- Nationaal Consortium Zon op Infra
- Outdoor testfaciliteit SolarBEAT voor BIPV(T)
- Auto’s op zonne-energie
- Mass customization
- Rendement zonnepanelen stijgt, kosten dalen
- Nieuwe technologieën maken pv veelzijdiger
- Webinar #1: Zonne-energie op weg naar impact
- Webinar #2: Betaalbare zonne-energie van elk oppervlak
- Webinar #3: Innovaties in zonne-energie technologie
- Webinar #4: Tijd voor duurzame zonne-energie
- 14 dingen die je moet weten over zonne-energie
- Waarom Europa zijn eigen zonnepanelen moet gaan produceren
- Systeemtransitie
- De sociale aspecten van de energietransitie
- TNO-faciliteiten voor onderzoek naar omgevingseffecten zonne- en windenergie
- Effectieve interventies om energie efficiëntie te vergroten en energiearmoede te verlagen
- Groen en Gemak onder één dak: ontzorg bewoners bij verduurzamen huis
- Effectiever energiemanagement in de industrie
- Financiering van de energietransitie
- Energiearmoede
- Scenario’s voor klimaatneutraal energiesysteem
- Zó werkt energie in Nederland
- De toekomst in kaart om juiste keuzes te kunnen maken
- Burgerparticipatie Regionale Energiestrategie
- Windturbines en de impact op huizenprijzen
- De energietransitie moet sneller
- Waterstof als alternatief voor aardgas
- Slimme diensten in huis stimuleren duurzaam energiegebruik
- Een betrouwbaar, betaalbaar, duurzaam en rechtvaardig energiesysteem
- Innovatie maakt de energietransitie goedkoper
- Succesvolle wijkaanpak: motiveer bewoners
- Afgewogen beslissen over aardgasvrije toekomst
- Bewoners betrekken sleutel tot succes verduurzaming
- Comfortabel en betaalbaar naar aardgasvrije wijken
- Stimulans VvE’s voor verduurzamen woningen
- TNO Webinars: Hoe maken we Nederland aardgasvrij?
- Maak het de huiseigenaar aantrekkelijk
- Gemeentelijke besluitvorming warmtenetten: leren van koplopers
- Drijfveren en barrières aardgasvrij wonen in kaart
- De kracht van het collectief
- CO2-neutrale industrie
- CO₂-uitstoot terugdringen door afvang, gebruik en opslag
- Multi-partner ALIGN-CCUS project
- STEPWISE en FReSMe: CO2-reductie oplossingen voor de staalindustrie
- 3D-printen voor een hogere CO2-afvangproductiviteit
- CEMCAP
- Terugdringen emissies staalindustrie
- On-site CO₂ Capture Services: uitstoot kosteneffectief terugdringen
- CO₂-afvang bij AVR
- SEDMES: Efficiënte technologie om CO2 om te zetten in nuttig product
- Waterstof voor een duurzame energievoorziening
- Optimalisatie productieproces waterstof
- Opslag en transport waterstof
- Waterstof als nieuwe brand- en grondstof
- H-vision: versneld CO2-arme industrie met blauwe waterstof
- 15 dingen die je moet weten over waterstof
- Wereldprimeur: waterstof productie op de Noordzee
- Toekomstige internationale keten groene waterstof in kaart
- Kansen groene waterstof voor de maakindustrie in kaart gebracht
- TNO over kabinetsvisie waterstof: begin nu
- Faraday lab: optimaliseren en opschalen elektrolyse
- Waterstof uit wind op zee
- Onderzoekscentrum voor optimaliseren en opschalen groene waterstof
- Blauwe waterstof effent weg voor groene waterstof
- Duurzame energie, chemie en materialen uit biomassa via thermochemische conversie
- ARBAHEAT - Duurzame toekomst voor kolencentrales mogelijk door omschakeling op biomassa
- AMBITION Geavanceerde biobrandstofproductie uit ligninerijke residuen
- BECOOL EU Brazilië-samenwerking op het gebied van geavanceerde biobrandstoffen
- Horti-BlueC - een nieuwe EU-samenwerking ter vermindering van bioafval en CO2-voetafdruk in de tuinbouw
- UNRAVEL - valorisatie van lignocellulose biomassa
- MacroFuels geavanceerde biobrandstoffen op basis van zeewier
- BRISK2 Biofuel Research Infrastructure for Sharing Knowledge
- Nieuwe faciliteit voor zeewier processing
- Uniek biofuels lab: transport verduurzamen met biobrandstoffen
- Duurzame vliegtuigbrandstoffen uit CO2 en water
- Afvalwaterbehandeling en recycling van plastics
- Transitie naar e-fuels: een strategie voor HIC Rotterdam
- Hergebruik bestaande infrastructuur om de energietransitie te versnellen
- Verduurzamen industriële warmtehuishouding
- 4 manieren om de industrie CO2 neutraal te maken
- Onderzoeksfaciliteit Industriële Elektrificatie versnelt vergroening Rotterdamse haven
- Mollier faciliteit: innoveren in industriële droogtechnologie
- Onderzoeksfaciliteit voor negatieve CO2 emissies
- Carnot lab versnelt verduurzaming industrie
- Efficiënt gebruik van energie en grondstoffen in de industrie
- E-Champ: Energy-efficient Combined Heat And Mass Process
- COSMOS: Organische oplossende nanofiltratie membranen op goedkope keramische dragers
- HEADLINES: Warmte-geïntegreerde destillatie die innovatieve ethyleenkrakers mogelijk maakt
- EuRyDice: Energie-efficiënte valorisatie van componenten uit processtromen
- SEWGS: revolutionaire technologie voor CO2-reductie
- e-Mission MOOI: TNO steunt Dow en Shell bij elektrisch kraken
- Elektrolysers: kansen voor de maakindustrie
- CO2-reductie vraagt om verbetering van industriële processen
- De industriële energietransitie haalbaar en betaalbaar
- Versneld industrie verduurzamen met TNO Green Print
- Duurzame ondergrond
- Naar een duurzaam gebruik van de ondergrond
- Naar een energie producerende gebouwde omgeving
- Versnelde renovatie van woningen en gebouwen
- Versnelde verduurzaming lokale warmtevoorziening
- Duidelijkheid duurzaamheid geothermie
- Innovatielab geothermie open voor ondernemers
- Betaalbare en duurzame warmte
- Ontwikkeling geothermie versnellen en opschalen
- Warmteopslag ondergronds op grote schaal realiseren
- Warmtenet van de toekomst: duurzaam, flexibel, betaalbaar
- Bedrijventerreinen versneld energiepositief
- Toekomstbestendige warmtenetten: een nieuw ontwerp
- DGE-ROLLOUT: Aardwarmte uit diepe geologische lagen in Noordwest-Europa
- Innovatieve boortechniek voor winnen aardwarmte
- Kostenreductie mogelijk voor geothermische stadsverwarming
- Impuls verduurzaming door aanpak bedrijventerreinen
- Traditionele brand- en grondstoffen
- Expertisegroepen
- Adviesgroep Economische Zaken
- Applied Geosciences
- Biobased en Circulaire Technologieën
- Energietransitie Studies
- Geo Data & IT
- Geomodelling
- Heat Transfer & Fluid Dynamics
- Solar Energy
- Solar Technologies & Applications
- Sustainable Process & Energy Systems
- Sustainable Technologies for Industrial Processes
- Windenergie
- Industrie
- Roadmaps
- Flexibele en vrije-vorm producten
- Space & Scientific Instrumentation
- Semiconductor Equipment
- Smart Industry
- Expertisegroepen
- Bouw, Infra & Maritiem
- Roadmaps
- Veilige en Duurzame Leefomgeving
- Ruim baan voor duurzamer beton
- Infrastructuur
- Duurzame gebouwen: naar een energieproducerende gebouwde omgeving
- Innovatie in de bouw door kennisdeling en advisering
- Glastuinbouw: verduurzamen met datagedreven bedrijfsvoering
- Digitalisering in de bouw
- BTIC bevordert wonen en werken in klimaatneutrale bouw en infrastructuur
- Maritieme structuren
- Deeltraject Industriële Modulaire Prefab Emissieloos bouwen
- Expertisegroepen
- Circulaire Economie & Milieu
- Roadmaps
- Expertisegroepen
- Gezond leven
- Roadmaps
- Health Technology & Digital Health
- Biomedical Health
- Work
- Duurzame arbeidsparticipatie voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
- Toekomstbestendige arbeidsmarkt
- Mismatch arbeidsmarkt vraagt om matching op skills
- Toekomstbestendige organisaties: innovatief en lerend
- Inzicht in de verandering van werk door technologie
- Gezond, veilig en productief werken
- Gezond werken met stoffen
- Monitoring van de arbeidssituatie
- Veilig werken
- Duurzame inzetbaarheid
- Maatschappelijk Programma Arbeidsomstandigheden (MAPA) voor SZW
- MIDI: MeetInstrument Determinanten van Innovaties
- Asbest innovaties en onderzoek
- Exposure assessment en -management van asbestvezels
- Innovatie en uitvoering van asbestdetectie in lucht, bodem en water
- Technologische innovaties voor toepassingen in de asbestbranche
- Blootstellingen die onze gezondheid beïnvloeden
- Psychosociale arbeidsbelasting integraal aanpakken
- Stimuleren van diversiteit en inclusie op de arbeidsmarkt
- Youth
- I-JGZ: Geïntegreerde en gepersonaliseerde digitale innovaties voor gezonde jeugd
- Digitale GIZ: een aantrekkelijk hulpmiddel
- Wil je jeugdarts KNMG worden? Of je competenties als opleider verder ontwikkelen?
- Didactische scholingen voor opleiders
- De eerste duizend dagen van het kind
- Eerste levensjaren: sleutel tot gezonde groei en ontwikkeling
- Gezond opvoeden zorgt voor een gezonde en weerbare jeugd
- Gezond opgroeien
- Innovatie effectieve zorg voor de jeugd
- Mondzorg jeugd
- Werkplaats SAMEN voor een betere zorg voor jeugd
- iGrow – de groei app van TNO
- Direct tot de kern met de samenstarten app
- TNO begeleidt anti-pestbeleid op scholen
- Preventieve aanpak echtscheidingsproblematiek
- De gezonde wijk
- Groeidiagrammen in PDF-formaat
- Groeidiagrammen prematuren, leeftijd 25-36 weken
- Bestellen Groeidiagrammen
- Kinderen met Downsyndroom
- Groeicalculator voor professionals
- Groeicalculator voor ouders
- De BMI-meter voor kinderen
- Gewichtsverlies bij borstgevoede baby's
- Landelijke Groeistudie toont toename overgewicht kinderen
- Richtlijnen voor Jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg
- Volg de ontwikkeling van kinderen met de Van Wiechenfilmpjes
- Het Blije Baby Onderzoek
- Expertisegroepen
- Mobiliteit & Logistiek
- Roadmaps
- SMART and Safe Traffic and Transport
- Societal impact for accessibility and liveability
- Op feiten gebaseerde beslisinformatie voor gemeentes
- Hanteerbaar maken van disruptieve technologieën
- Bereikbare, gezonde en vitale steden
- Smart Urban Mobility: bereikbare, gezonde & vitale steden
- Kennisbundeling voor vitale, leefbare en duurzame steden
- Hoe realiseer je een Slimme en Gezonde Stad?
- Implementatie van de Omgevingswet versnellen
- Onderzoek naar bijdrage schoolzones aan beweging jeugd
- Tankterminal van de toekomst sensoren meten permanent en realtime rond de tankopslag
- Sensing voor een veilige gezonde leefomgeving
- FOUNTAIN geeft inzicht in effecten van interventies
- Schonere lucht, water en bodem door krachtenbundeling in milieulab
- Big data ecosystems: samenwerken aan datagestuurde steden
- Smart Sustainable Districts: innovatieve oplossingen voor stedelijke transformatie
- Kennismediation bij gebiedsontwikkeling
- Climate Proof Cities
- INCAH – infrastructuur en klimaatverandering
- Mobiliteitstransitie
- Mobiliteit inrichten
- Smart mobility and logistics
- Data Driven Logistics
- De Smart Data Factory for logistics
- Efficiënt goederen afhandelen
- Logistieke innovatie: internationale handel efficienter en veiliger maken
- Serious gaming logistiek leidt tot innovatieve oplossingen
- Afvallogistiek
- Slim containers vervoeren
- Slim datagebruik voor logistieke innovaties
- Slimme bouwlogistieke concepten in de praktijk
- Synchromodaliteit efficiente, flexibele en duurzame logistieke sector
- Veiligheid van kegelschepen verhogen
- Wachttijden op containerterminal voorspellen
- Toepassen smart data verbetert logistieke performance
- Eerste stappen richting zelforganiserende logistiek
- Connected Automated Transport
- Visie extramurale zorg 2030
- Smart vehicles
- Smart Mobility Research Centre (SMRC)
- Sustainable Traffic and Transport
- Sustainable Mobility and Logistics
- Verbeteren luchtkwaliteit door monitoring werkelijke uitstoot
- Emissies bestelauto’s belangrijk voor luchtkwaliteit
- Emissies voertuigen over langere tijd meten
- Prototype - Elektrisch Variabele Transmissie
- Uitstoot van fijnstof door dieselvoertuigen
- Onderzoeken ten behoeve van emissieregistratie
- Emissiefactoren voor het wegverkeer
- Emissiemetingen aan treinen, schepen en bouwmachines
- Emissiemetingen aan tweewielers
- Emissiemetingen aan personen en bestelauto's
- Emissiemetingen aan vrachtwagens en bussen
- Smart Emissions Measurement System (SEMS)
- Emissies van voertuigen in de praktijk Euro 5 diesel
- Emissiemetingen in de praktijk
- De transitie naar CO2-neutrale mobiliteit in 2050
- Duurzame logistiek
- Innovatie in logistiek maakt steden schoon
- Samenwerken en experimenteren in stedelijk logistieke living labs
- Binnenvaart en rondvaart schoon en zuinig maken
- Methoden voor bepalen carbon footprint
- Het verlagen van de CO2-uitstoot door commercieel wegvervoer
- Outlook op CO2 reductie in het internationaal goederenvervoer
- CO2-uitstoot in de logistiek
- Emissiefactoren voor Stikstofdepositieberekeningen
- Sustainable Vehicles
- Schone scheepvaart: naar een duurzame scheepvaart
- Expertisegroepen
- Informatie & Communicatie Technologie
- Roadmaps
- Fast open infrastructures
- Networks
- Trends & ontwikkelingen in de digitale samenleving: 5G
- TNO-rapport doorslaggevend in juridische procedures
- Rekenmethode UTOPIC bespaart Essent Kabelcom miljoenen
- Monitor Draadloze Technologie
- TNO expert report the decisive factor in legal procedures
- Future Network Services: communicatienetwerken voor en door Nederland
- Digital Policy
- Sport en Media Technologie
- Social XR
- Data sharing
- Trusted ICT
- Efficiëntie, effectiviteit, kwaliteit en de kosten van systemen
- Expertisegroepen
- Strategische Analyses & Beleid
- Expertisegroepen
- Strategic Business Analysis
- Energietransitie: uitdagend, maar mogelijk
- ‘Groene chemie, nieuwe economie’
- Collaboratieve Business Modellen
- Het EXIOMOD model
- Value Case Methodology
- Smart Public Nodes - de smart city business case bewezen
- Strategic Business Analysis creëert meerwaarde door impact van duurzaamheidsbeleid inzichtelijk te maken
- Werken bij SBA
- Groeien door innovatie ecosystemen
- Nieuwe kijk op verdienvermogen
- Strategy & Policy
- AI in de publieke sector
- Transities en Besluitvorming
- Strategic Innovation Assets - Startpunt discussie beschermen of versterken innovatiesysteem
- Geautomatiseerde besluitvorming en het EU-VS Privacy Shield
- Het Policy Lab: datagedreven beleidsontwikkeling
- Missiegedreven onderzoeks- en innovatiebeleid
- Fieldlab als katalysator voor ICT ontwikkelingen
- Portfolioanalyse: kansrijke innovatieopgaven voor Nederland
- Orchestrating Innovation
- Webinar: Innovatie in publiek-private ecosystemen
- Tech Transfer
Jebin James
- Sustainable Process Technology
Neem contact op met Jebin James
De vraag is verzonden! Je ontvangt binnenkort een bevestigingsmail.
Er is helaas iets misgegaan. Probeer het later opnieuw.