Hoogwaardige optische componenten

Waar de optische werkplaats in Delft van oudsher met name benut werd voor intern gebruik, is het TNO Centre for Optics Manufacturing nu ook partner en leverancier voor internationale instituten en bedrijven. 'We zijn in staat om hoogwaardige optische componenten te maken en deze in te bouwen in complete optische systemen – een unieke combinatie', legt Merijn Voets uit, business developer Optics Manufacturing TNO. ‘ Het gaat daarbij om procesontwikkeling, het maken van prototypes en one-offs. We ontwikkelen innovatieve oplossingen en (eenmalige) high-end toepassingen. We maken geen series. Daarom zijn we ook geen concurrent van de industrie.’

Freeform optics

De focus ligt op vrijevormoptiek, oftewel freeform optics. Waar conventionele lenzen en spiegels met een eenvoudige (bolle of holle) vorm hun beperkingen hebben, kunnen asferische of freeform lenzen en spiegels dankzij hun complexere oppervlak – bijvoorbeeld een lens in de vorm van een banaan of paardenzadel – wel bepaalde lichtstraalgangen voor elkaar krijgen. Wat voorheen met meerdere lenzen werd bewerkstelligd, kan nu met één of enkele speciale freeform lenzen. Door deze nieuwe componenten toe te passen, is het bovendien mogelijk om hoge resolutie optische systemen te ontwikkelen, met gelijke of betere prestaties, die kleiner, compacter en lichter zijn. Dat is een grote plus voor bijvoorbeeld ruimtevaartinstrumenten.

Nauwkeurig maken en meten

Freeform lenzen en spiegels zijn door hun bijzondere vormen lastiger te maken, testen en meten. Daarom investeren we ook in apparatuur om optische componenten nauwkeurig te meten. Naast next generation-meetapparatuur heeft TNO de beschikking over apparatuur voor het extreem hoogwaardig afwerken van het optische oppervlak – onder meer MRF polishing (Magnetorheological finishing) – en het aanbrengen van speciale coatings, waaronder een innovatieve zilvercoating.

‘Onze specifieke expertise op het vlak van optica in de combinatie met de juiste apparatuur stelt ons in staat bijzondere, complexe en nauwkeurige instrumenten te ontwikkelen voor extreme omstandigheden en ze te meten’, benadrukt Voets, ‘Dat kunnen niet veel bedrijven of kennisinstituten. Daarnaast kunnen we advies geven over maakbaarheid en productkosten. Met dit complete pakket aan vaardigheden helpen we onze klanten en de (Nederlandse) industrie vooruit.’

Toepassingen

Het TNO Centre for Optics Manufacturing werkt op het gebied van ontwerp, ontwikkeling, meten en het uiteindelijk bouwen van unieke optische producten samen met allerlei partners. Naast componenten voor ruimtevaarttoepassingen worden ook in ziekenhuis-, lithografie- en communicatieapparatuur freeform optics verwerkt. Zo is lasersatellietcommunicatie een nieuwe markt. We werken bijvoorbeeld aan zogenoemde optische Satcom-systemen waarin een door TNO ontwikkelde vrijevormspiegel zit: een FSM (Fine Steering Mirror).