Gunstige businesscase voor zonnewarmte in woning

Thema:
Zonne-energie en veiligheid
22 november 2022

Zonnewarmte kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verduurzamen van de warmtevoorziening. Fotovoltaïsch-thermische (pvt) systemen op het dak kunnen samen met een warmtepomp woningen van warmte en warm water voorzien. Aardgas is dan overbodig en de CO2-uitstoot neemt af. Mogelijkheden genoeg, maar hoe zit het met de kosten-batenanalyse? TNO onderzocht de businesscase. Technisch en financieel blijkt zonnewarmte een interessante bron van hernieuwbare energie.

‘Eerder onderzochten we het potentieel van zonnewarmte in ons land en concludeerden we dat deze bron in zo’n tien procent van de totale warmtevraag kan voorzien. Maar de businesscase was nog een knelpunt. Zonnewarmte moet kosteneffectief kunnen bijdragen aan de verduurzaming van de energievoorziening en aardgasvrije wijken. Dat blijkt ook te kunnen’.

Corry de Keizer

Program coordinator, TNO

Gunstige businesscase

In ons onderzoek zijn twee toepassingen onder de loep genomen: verschillende systemen van zonnewarmte voor een standaard tussenwoning en voor warmtenetten, al dan niet in combinatie met warmteopslag. Bij de woningen ging het om drie typen systemen: zonneboilers, zonnecombi-systemen en een pv-thermisch systeem als bron voor een warmtepomp. Het eerstgenoemde systeem genereert alleen een deel van het warm tapwater, beide andere systemen dragen ook bij aan ruimteverwarming, bij pvt zelfs 100%. Deze zijn vergeleken met warmtevoorziening door een HR-combiketel, een hybride warmtepomp en een all-electric warmtepomp.

Daaruit bleek dat het vervangen van aardgas door zonnewarmte altijd een gunstige businesscase te zien geeft. Uitgaande van een levensduur van 20 jaar zijn de totale kosten van een zonnewarmtesysteem ook lager dan die van een HR-combiketel of een hybride warmtepomp. Alle drie de systemen zorgen voor een vermindering van de CO2-uitstoot, waarbij de combinatie met een pvt-warmtepomp het beste scoort.

De Businesscase voor Zonnewarmte

Download hier (pdf) het eerder verschenen rapport 'Aanzet tot Routekaart Zonnewarmte' uit 2020.

Logische eerste stap

‘Het gaat hier overigens om zonnewarmtesystemen die als toevoeging dienen aan de warmtevraag van woning of warmtenet, niet een complete vervanging’, zegt Corry de Keizer. ‘We hebben gekeken of zonnewarmte als aanvulling op bijvoorbeeld een warmtepomp zin heeft voor warm tapwater. Je kunt combinaties maken van zonnecollectoren of pv-thermisch met zonnepanelen (pv) die stroom opwekken. Zonneboilers zijn in veel gevallen een goede keuze om de woning van tapwater te voorzien. Het is een goede eerste stap op weg naar het verder verduurzamen van de woning. Je combineert het zonnewarmtesysteem dan met een HR-combiketel of hybride warmtepomp voor de rest van de warmte. Dat geeft al een positieve businesscase. En in tijden waar de prijzen van elektriciteit en gas heel onzeker zijn, biedt zonnewarmte toegevoegde waarde.’

Combinatie met warmtenetten

Op grotere schaal keken de onderzoekers naar de businesscase van de combinatie zonnewarmte met warmtenetten. Een groot veld met zonnecollectoren en dag-nachtopslag levert dan direct aan het warmtenet van een stad. Dit kan tot zo’n 20 procent van de warmtevraag van de aangesloten woningen voorzien, afhankelijk van de hoogte van de warmtevraag in de zomer.

Een variant hierop is een veld waar zonne-energie niet alleen wordt opgewekt maar deels ook opgeslagen. Hier bleek de businesscase wat complexer, maar voorzien de onderzoekers op termijn wel potentieel. Het voordeel van opslag, zeker voor een heel seizoen, is het ontlasten van het elektriciteitsnet.

Grote kansen

Corry de Keizer: ’Concluderend kunnen we stellen dat nagenoeg alle toepassingen van zonnewarmte in de woning minder CO2-uitstoot betekenen terwijl de energiekosten van de bewoner omlaag gaan. Het is als aanvulling al een goede optie wanneer je nu een HR-ketel hebt. Als je de gasketel over een paar jaar moet vervangen is vooral de combinatie zonnewarmte met een hybride warmtepomp kansrijk. Voor een goede businesscase is het wel van belang dat de overheid het gebruik van zonnewarmte voorlopig financieel blijft ondersteunen. Als ook de industrie blijft innoveren en de kosten van de systemen verder omlaag gaan, liggen er grote kansen voor de uitrol van zonnewarmte.’

Laat je verder inspireren

14 resultaten, getoond 1 t/m 5

Minder energie-opbrengst door snelle schaduw windturbines op zonnepanelen

Informatietype:
Nieuws
15 december 2023
Nieuw onderzoek naar de schaduwwerking van draaiende windturbinebladen in gecombineerde wind- en zonneparken.

Productie van zonnepanelen terug naar Europa

Informatietype:
Webinar
21 november 2023
1 aflevering

TNO-blik op 2030: elk oppervlak benutten voor opwekken zonne-energie

Informatietype:
Insight
15 augustus 2023

Creatief zonnepanelensysteem als klimop tegen gevel High Tech Campus Eindhoven

Informatietype:
Nieuws
26 april 2023

Verharde dijken kansrijk voor toepassing van zonnepanelen

Informatietype:
Nieuws
22 februari 2023