Nederlandse gemeenten overschrijden fijnstof advieswaarde tot wel 90 dagen/jaar

Interactieve fijnstof kaart van Nederlandse gemeenten

Op de interactieve fijnstofkaart is per gemeente te zien op hoeveel dagen de daggemiddelde advieswaarde van de WHO voor fijnstof in 2022 is overschreden. Alle Nederlandse gemeente overschrijden de aanbevelingen van de WHO van maximaal 15 µg/m3, soms wel met meer dan 90 dagen. Het advies van de WHO is dat dit slechts 4 dagen per jaar zou mogen gebeuren.

Gedetailleerde dagelijkse informatie is cruciaal: langdurige blootstelling aan slechte lucht veroorzaakt op termijn long- en hartaandoeningen, maar piekbelasting, die lang niet altijd in jaargemiddelden naar voren komen, kan voor gevoelige groepen leiden tot allerhande gezondheidsklachten, mogelijke ziekenhuisopnames en in het ergste geval zelfs hartfalen waar mensen aan overlijden.

Het Europees Milieuagentschap (EEA) heeft berekend dat in 2020 bijna 240.000 mensen in Europa vroegtijdig zijn overleden aan de slechte lucht. De Gezondheidsraad stelde in 2018 dat blootstelling aan fijnstof verantwoordelijk is voor zo’n 4% van de ziektelast in Nederland.

Gezonde Lucht Aanpak

Fijnmazige lokale informatie over fijnstofconcentraties is essentieel om in combinatie met andere data zoals bevolkingsdichtheid op welke momenten en uit welke bron gericht de meest effectieve aanpak te kunnen kiezen om de luchtkwaliteit daar te verbeteren. Wij noemen dit de Gezonde Lucht Aanpak. De eerste ervaringen daarmee zijn al opgedaan in Eindhoven en omgeving.

Over TOPAS

De data die TNO heeft gebruikt komt uit de online tool TOPAS van TNO. Daar is door modellering van data van meetpunten in Nederland en Europa voor de afgelopen dagen te zien hoeveel fijnstof (zowel PM2.5 als PM 10) er lokaal was, wat de bronsoort is en het land van oorsprong.

De prototype bronverdelingsdienst TOPAS is een product gebaseerd op LOTOS-EUROS en de bij TNO ontwikkelde emissiekennis. Informatie over intercontinentaal transport en de emissies van bosbranden is afkomstig van de Copernicus Atmospheric Monitoring Service. Gemodelleerde bronspecifieke PM-concentraties die de stedelijke achtergrondomstandigheden vertegenwoordigen, worden dagelijks vóór de middag geüpload.